Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci; “İş âleminde müthiş sıkıntı var. Çekleri kimse ödemiyor” diyerek bilinen gerçeği dile getirdi.
Piyasada “cash” yani nakit sıkışıklığı var. Çek, senet geçmez oldu. Herkes ya peşin para ya da banka teminatı istiyor. Bunun dışında ödeme pek kabul edilmiyor.
Banka teminatı deyince orada durun! Herkesin bildiği gibi; banka, ihtiyacınız olmadığını kanıtladığınızda, kredi kullanabileceğiniz bir kurumdur.
Bankalar en eski müşterilerine bile güvenmiyor. Hesapta parayı görmeden teminatı verir mi? Hesabında para olsa adam zaten parayı çekip işini döndürecek. Zaten üç kuruşluk işi döndürmek için bankadan alınan teminat çok pahalıya geliyor. Sermaye yetersizliği nedeniyle herkesin birbirine borçlu hale gelmesi ve ödemelerde yaşanan tıkanma büyük sorunları da beraberinde getiriyor.
Piyasalarda yaşanan sıkışıklıkla beraber durgunluk ve borçlanma zinciri oluştu. Tüketiciden, üreticiye kadar olan zincirde herkes birbirine borçlu...
Zincirin halkalarından birisi borcunu ödeyemeyince diğer halkaları da zora sokuyor. Özellikle küçük ve orta boy işletmecilerin faaliyetleri de durma noktasında...

Kıssa

Peki, tıkanıklık nasıl aşılır? Yaratıcı olmak gerekiyor. Şöyle ki;
Küçük, güzel bir sahil kasabasında yaz sezonu yaşanıyor. Ancak hava bozuk, deli gibi yağmur yağıyor. Yani kasaba bomboş...
İşler kesat, herkesin borcu var ve kredi ile yaşıyorlar. Şans bu ya, otele zengin bir Rus geliyor ve resepsiyona 100 dolar bırakıp odasına bakmaya çıkıyor.
Nakit parayı gören otel sahibi hemen 100 doları alıp, markete koşturuyor ve borcunu ödüyor. Market sahibi 100 doları kaparak hemen toptancıya olan borcunu vermeye gidiyor. Toptancı büyük bir sevinçle parayı mal aldığı çiftçiye veriyor. Çiftçi birlikte olduğu ve kriz nedeniyle hesaba yazdırdığı fahişeye götürüyor 100 doları... Fahişe de parayı alıp aynı otele giderek resepsiyona 100 doları bırakıyor ve borcunu kapatıyor.
İşte tam o sırada Rus müşteri odadan geri dönüyor, odayı beğenmediğini söyleyip 100 dolarını geri alarak kasabayı terk ediyor.
Bu işten hiç para kazanan olmuyor. Olmuyor ama tüm kasaba borcundan kurtuluyor! Ekonomiyi yönetmek işte böyle bir şey! Kırk tilki dolaşacak, kırkının da kuyruğu birbirine değmeyecek.