Koronavirüs salgınıyla mücadelede en başarılı ülke hangisidir? Bu sorunun cevabını bulmakta zorlanıyorum. AKP’ye sorarsanız bu yarışmanın dünya birincisi, açık ara AKP yönetimidir. Ancak olumsuzluğu huy edinmiş muhalifler bu başarıyı görmemektedir. Şöyle gönül rahatlığıyla “Helal olsun sana AKP, yine başardın” deseler n’olur yani?

TÜRKİYE, AKP’DEN BÜYÜKTÜR

AKP’nin durmadan böbürlenen, kendinden addetmediği insanlara durmadan hakaret yağdırıp sürekli tehdit eden davranış tarzından hiç hoşlanmıyorum. Ama kendimi AKP’nin hiçbir başarısını takdir edemeyenler kümesinde de görmüyorum. Türkiye bu mücadelede başarılır. Ama hangi kıstaslara göre ne kadar başarılıdır bir türlü karar vermiyorum. Üstelik oyun daha bitmedi.

KARAR AÇMAZI

Henüz salgının, salgın haline gelmediği günlerde “optimizasyon” diye bir yazı yazdım. Salgınla mücadelede strateji belirlerken, bir tarafta bu hastalıktan doğacak beşeri maliyeti (alfa hata), diğer tarafta milli gelirde oluşacak küçülmeyi (beta hata) hesaba katmak zorunda olunduğunu söyledim. Milli gelirin küçülmesi fakirleşme demekti. Açmazı çok katı şekilde ortaya koymak gerekse topluma “virüsten mi, yoksa açlıktan mı ölelim” tercihi sorulabilir dedim. Pek tabii ikisi de olmasın demek kaytarmaktır. Türkiye “beta hata”yı büyütme riskini göze alıp “alfa hatayı” küçültme yolunu izledi. Avrupa ülkeleri ise tersini yaptı. “Sürü bağışıklığı” ve “hasta sayısında çan eğrisini yataylaştırma” konularına bu yazıda girmeyeceğim.

BAŞARININ ÖLÇÜMÜ

Seçilen her yolun alınan her kararın bir başarı ölçüsü olmak gerekir. Salgınla savaşta başarı ölçüm kıstası olarak iki metrik kullanılıyor. Birincisi “hasta sayısı bölü ülke nüfusu”, ikincisi “vefat sayısı bölü ülke nüfusu”dur. Aşağıda vereceğim sayılar NY Times tarafından derlenmiştir.

- Türkiye, 550 kişide 1 hasta, 20.000 kişide 1 ölüm.

- Kongo, 55.000 kişide 1 hasta, 1.387.000 kişide 1 ölüm.

- Gana, 5.000 kişide 1 hasta, 960.000 kişide 1 ölüm.

- Mısır, 7.700 kişide 1 hasta, 153.000 kişide 1 ölüm.

- Hindistan, 13.400 kişide 1 hasta, 427.000 kişide 1 ölüm.

- Çin, 15.600 kişide 1 hasta, 300.000 kişide 1 ölüm.

- Japonya, 7.400 kişide 1 hasta, 164.000 kişide 1 ölüm.

- İspanya, 200 kişide 1 hasta, 1.690 kişide 1 ölüm.

- Rusya, 480 kişide 1 hasta, 51.000 kişide 1 ölüm.

- Amerika, 216 kişide 1 hasta, 3.620 kişide 1 ölüm.

-Meksika, 2.450 kişide 1 hasta, 24.600 kişide 1 ölüm.

- İngiltere, 270 kişide 1 hasta, 1.900 kişide 1 ölüm.

Son söz: Galiba birden fazla virüs var.