Dr. Bülent İlçölKolesterol, vücudumuzdaki tüm hücrelerde bulunan mumsu, yağ benzeri bir maddedir. Büyük kısmı, başta karaciğer olmak üzere vücut hücrelerimizde üretilir. Bir kısmı da yiyeceklerden sağlanır. Hücre zarının yapısına girerek çok önemli hormonların ve D vitaminin sentezinde kullanılır; bu açıdan yaşamsal öneme sahiptir. Ancak kolesterol yüksekliği kalp damar hastalığı için başta gelen risk faktörleri arasında yer alır. Pandemide hareketsizlik, kilo artışı ve doktor kontrollerini aksatma gibi etkenlerle kötü kolesterol olarak bilinen LDL’nin yükselme riskinin arttığına dikkat çeken Kardiyoloji Uzmanı Dr. Bülent İlçöl etkili tedavi yollarını anlattı...
LDL DAMARLARI TIKIYOR
■ LDL yani “kötü kolesterol” yüksekliği, yağların atardamar hücrelerinde birikip plaklar oluşturmasına, zamanla damarın daralıp, tıkanmasına yol açar. Kötü beslenme, hareketsizlik, obezite, diyabet ya da bozulmuş glikoz toleransı gibi diğer metabolik problemler, kolesterolü yükselten etkenlerdir. HDL yani “iyi kolesterol” yüksekliği ise damarda plak oluşumunu azaltır.
SİNSİ İLERLER BELİRTİ VERMEZ
■ Bu dönemde ve her zaman kalori yükü fazla, besleyici değeri düşük besinlerden uzak durulmalı.
■ HDL yani iyi kolesterolü yükseltici bir gıda rejimi ya da ilaç yoktur, yükseltmenin bilinen tek etkili yolu egzersizdir.
■ Sokağa çıkma kısıtlamaları günlük hareketimizi ciddi biçimde kısıtladığından, her türlü hareket fırsatı değerlendirilmeli. Örneğin ‘yürümeyi’ bir ulaşım vasıtası olarak kullanabilirsiniz.
■ Kolesterol yüksekliği fiziksel belirti vermez ancak kalp krizi, felç gibi klinik sonuçlarını görebiliriz. Bu bakımdan, belli aralıklarla kan tahlilleri yapılması kolesterol yüksekliğini saptamanın yegane yoludur.
İŞTE EN ETKİLİ TEDAVİSİ
■ Kolesterol tedavisinde en etkili yöntem önlem almaktır. Diyet ve fiziksel hareketin artırılması, obeziteden kaçınılması gibi önlemler, kolesterolü yüksek hatta normal olan herkese önerilir.
■ İlaç kullanımı için kişinin hipertansiyon, diyabet, tütün kullanımı, ailede kalp damar hastalığı bulunması gibi diğer risk faktörleri dikkate alınarak karar verilmeli. Bunlar için oluşturulmuş risk hesaplama cetvelleri vardır; ilaç kararı vermede hastaya ve hekime yol göstericidirler.
■ Damar sertliği saptanmış olan, kalp krizi, felç, bacak damarı tıkanması öyküsü olan kişilerde ilaç kullanımı daima gereklidir. Bu kişilerde kolesterol kan düzeyi ‘normal’ görünse bile özellikle statin grubu ilaçların koruyucu, tekrarlayan olay riskini azaltıcı etkileri kanıtlanmıştır.
