İstanbul Boğazı’na bakan bir apartman, Haliç’in kıyısındaki ahşap bir konak, Şişli’de gökdelenler arasındaki müstakil bir ev, Fatih’te Osmanlı yadigarı bir caminin bitişiğindeki daire bile belediyeden gönderilecek yardım paketi ve alışveriş çekinin yolunu gözlüyor.

Covid-19’dan önce varlıklı sayılan, en azından kendi yağıyla kavrulanlar 10 ayda hızla yardıma muhtaç yığınlar arasına katıldı.

Onlar, kent yoksulları...

Kent yoksulluğu şöyle tanımlanıyor:

İstihdama ve gelire sınırlı erişim, yetersiz ve güvencesiz barınma, sağlıksız bir çevre, yoksulların karar süreçlerindeki etkisizliği, sosyal korunma mekanizmalarının sınırlılığı veya hiç olmaması...

Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) göre İstanbul, 2019 yılı itibarıyla 40 bin 749 TL ile yıllık eş değer hane halkı kullanılabilir fert gelirinin en yüksek olduğu, buna karşın gelir dağılımı bakımından en büyük eşitsizliğin yaşandığı şehir...

En zengin ile en yoksul arasında 8 kat fark var.

Her 100 evden 17’si yardım istiyor


Covid-19’dan sonra İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) “Birlikte Başaracağız” adlı bir yardım kampanyasını başlattı.

O tarihe kadar 200 bin kişi İBB’den yardım alırken...

Kampanyaya 1 milyon 76 bin hane başvurdu.

Başvuruların 655 bin 680’inde ihtiyaç tespiti gerçekleştirildi.

Bu kişilere bir ya da birden kez yardım edildi.

Ya gıda paketi gönderildi. Ya alışveriş çeki verildi. Ya da faturası ödendi.

İBB’ye bağlı İstanbul Planma Ajansı (İPA), 857 bin kişinin başvurusundan elde edilen verilerle “Salgında Kent Yoksulluğu ve İstanbul’da Yoksulluk Profilleri” raporu hazırladı.

Rapora göre yardım alanların oranı yüzde 3’ten yüzde 17’ye çıktı.

Bu, her 100 evden 17’si demek.

Zühtüpaşa ve Camiikebir


İPA’nın raporunda İstanbul’un emlak rayiç bedeline ve sosyo ekonomik statüsüne bakılarak yardım başvurularından hareketle yoksulluk haritası çıkarıldı.

En yüksek rayiç bedeli olanlar Fatih, Beyoğlu ve Şişli’nin merkezindeki 17 mahallede yer alıyor.

Ekonomik statüsü iyi denilebilecek 102 mahalle var.

Bu mahalleler İstanbul’un merkezi sayılan Bakırköy, Beşiktaş, Beyoğlu, Fatih, Kadıköy, Şişli, Üsküdar ve Zeytinburnu’nda...

Silivri ve Büyükçekmece gibi çeperdeki, Güngören ve Üsküdar gibi merkezin hemen dışındaki ilçelerde de bu kümeden mahalleler var.

Yoksul mahalleler Mart 2020’den sonra tümüyle dibe vururken, geçen yıla kadar varlıklı sayılanlar da yardıma muhtaç oldu.

İşte, düne göre yoksullaşan mahallelerin haritası:

- 12 ilçe öne çıkıyor.

- İkisi kırsal mahallelerin yoğun olduğu Çatalca ve Büyükçekmece.

- Kentsel alanda Beyoğlu, Fatih ve Şişli.

- Anadolu Yakası’nda Sancaktepe, Kartal ve Pendik yardımın yarıdan fazlasını alıyor.

- Emlak rayici bakımından iyi durumda olan ve başvuru oranı en yüksek olan iki mahalle var: Kadıköy’de Zühtüpaşa ve Beyoğlu’nda Camiikebir.

- Kadıköy’de Fenerbahçe, Bakırköy’de Ataköy 1. Kısım, Beşiktaş’ta Akatlar’dan Boğaz’a uzanan Kültür, Bebek, Kuruçeşme ve Arnavutköy mahalleleri. Bu mahallelerdeki başvuru sayısı diğerlerine göre azsa da nüfus yoğunlukları dikkate alındığında artış gözlendi.

- Beşiktaş’ta Sinanpaşa, Abbasağa ve Yıldız mahalleleri.

- Sarıyer’de Reşitpaşa, Şişli’de Kuştepe ve Gülbahar, Zeytinburnu’nda Merkezefendi.

- Fatih’te İskenderpaşa, Mollahüsrev, Nişanca ve Muhsine Hatun mahalleleri ile Yenikapı’ya kadar uzanan sahil.

- Beyoğlu’nda Küçük Piyale, Kadı Mehmet, Tomtom, Firuzağa ve Hacımimi.

- Üsküdar Sultantepe ve Selimiye ile Kadıköy’de 19 Mayıs ve Bostancı da ekonomik olarak iyi durumda olmalarına karşın başvuru oranı yüksek.

Yoksul daha da yoksullaştı


İstanbul’un yoksul mahalleleri ise Covid-19’dan sonra katmerli bir imkansızlık içine sürüklendi. Sayıca en yoğun başvurular bu mahallelerden geldi.

Yoksulların haritası şöyle:

- Fatih’te Akşemsettin, Beyoğlu’nda Piyalepaşa ve Şişli’de Meşrutiyet...

- Boğaz’ın kuzey sırtlarında Sarıyer’de Pınar, Beykoz’da Kavacık ve Çiğdem öne çıkıyor.

- Haliç’te Mehmet Akif Ersoy, Eyüpsultan’da Emniyettepe ve Silahtarağa, Gaziosmanpaşa’da Yıldıztabya, Kağıthane’de Harmantepe.

- En çok başvuru Esenler’de Fatih ve Küçükçekmece’de Mehmet Akif’ten geldi.

- Küçükçekmece’de Yenimahalle, Avcılar’da Denizköşkler ve Üniversite mahalleleri ile Başakşehir’de Şahintepe.

- Esenyurt’un E-5 ile Avrupa Otoyolu arasındaki mahalleler.

- Büyükçekmece’nin Dizdariye’den Celaliye mahallesine kadarki kıyı şeridi.

- Tuzla tersaneler bölgesini saran Fatih ve İçmeler ile Pendik’te Kaynarca mahallesi.

- Üsküdar’da Güzeltepe, Ümraniye’de Hekimbaşı.

- Ümraniye, Ataşehir, Çekmeköy, Sancaktepe ve Sultanbeyli’de 20’ye yakın mahalle.

- Maltepe’de Başıbüyük ve Gülsuyu ile Pendik’te Ertuğrul Gazi.