“Çakal” kurnaz hayvan. Tilki ile kurnazlıkta yarışır. Beklenmedik oyunlar oynar, umulmadık stratejiler geliştirir;  tavuğu, hindiyi, kazı ve ördeği gece karanlığında kapar. Ben bu yazıda “çakallığı” hakaret olsun diye kullanmıyorum. Durumu anlatmak için yazıya; “Afganistan’ı Taliban’a bir kurşun atmadan bırakmak yeni bir Amerikan çakallığı mı?” soru başlığını koymak zorunda kaldım.

Durum şu:

20 yıl Afganistan’da kaldık bu ülkede “ulus inşa etmek için 946 milyar dolar (yaklaşık 1 trilyon) harcadık ama başarılı olamadık” dediler. Afganistan’ın Yeniden İnşası Genel Müfettişliği adıyla bir birim kurulmuş. “946 milyar dolar harcadık” bilgisini bu müfettişlik açıkladı.

Nereye harcadınız?

Hesaplar döküldü:

20 yılda harcanan:

946 milyar dolar.

ABD askeri için:

816 milyar dolar.

Polis gücü için:

83 milyar dolar.

Uyuşturucu ile mücadeleye:

(Operasyonlar için)

10 milyar dolar.

ABD kurumlarına:

(Afganistan’daki)

15 milyar dolar.

Topla:

924 milyar dolar.

Çıkar:

22 milyar dolar.

20 yılda harcadık dedikleri 946 milyar doların sadece 22 milyar doları; Afganistan’ın ekonomisini güçlendirmeye, ulus inşa edebilecek yoğun eğitime, hukuki alt yapıya, demokrasiyi geliştirecek açılımlara, istikrarın ve huzurun kalıcı olmasına verilmiş.

Yani bu nedir?

Dalga geçer gibi...

★★★

946 milyar doların neredeyse yüzde 98’i Afganistan’daki ABD askeri için, ABD askerine alınan silahlar ve mühimmat için, ABD askeri ile işbirliği yapacak yerli Afgan polis ve güvenlik güçleri için harcanmış.  Bu dolarlar aslında ABD silah sanayini verimli tutmak, silah lobisini mutlu edip seçimlerde desteğini almak, güvenlik şirketlerini, onların yan kuruluşlarının ürettiği mal ve hizmetlerin talebini artırmak için harcanmış fakat “Afganistan’a ulus bilinci inşa etmeye geldik ama para bitti başaramadık” diyorlar.

“Çakallık” dediğim bu.

Değil mi?

Afganistan yoksul kaldı.

Sanayi.

Ticaret.

Hizmetler.

Gelişemedi.

Gelişmeye ve çağdaş dünyaya uyum yapacak alt yapı, üst yapı kurulmadı. Okullar açılmadı, güvenilir sağlıklı su yolları yapılamadı. Afganistan’ın haşhaş üretimine bağımlı tarımsal yapısı, dünyaya ihracat yapacak bir dönüşüme adım atamadı. Afgan topraklarının yeraltındaki maden varlığını kalkınmaya dönüştürecek atılımlarını da görmedik. Süper güç ABD, yanına diğer süper güç Avrupa Birliği’ni (AB) alarak; Dünya Bankası, Asya Kalkınma Bankası gibi kurumları da Afganistan için harekete geçirebilirdi, geçirmedi ve “Taliban’ı Afganistan için umut olmaktan” çıkartmadı. Afganistan 20 yıl önce de “bölgeleri arasında korkunç eşitsizlik barındıran fakir bir ülkeydi” ve 20 yıl sonra bugün ABD Afganistan’ı tek kurşun atmadan Taliban’a bırakıp çıkarken de yine en yoksul ülke.

Taliban yine iktidar!

Kim Taliban’ı umut yaptı?

Çakallık!

★★★

Yeni yeni ortaya çıkıyor. ABD askerleri Afganistan’dan hızla çekilince silah, cephane, helikopter, askeri teçhizat, (belki de askeri uçaklar) Taliban’ın eline geçti.

Acaba bilerek mi yapıldı?

Önce vatan ve millet duygusundan yoksun içi kof bir göstermelik kağıttan kaplan Afgan ordusu yaratıldı. Generalleri sahtekar, subayları hırsız bu ordu, Taliban ile savaşacak diye Afgan halkına umut oldu. Ancak bu ordunun subaylarının vatan için savaşmak yerine  kaçıp zengin ülkelerin vatandaşlığını kapmak üzerine zihinsel gelecek bina ettikleri ortaya çıktı. Afgan Cumhurbaşkanı bile iki helikopter dolusu para ile kaçtı, silahlar ve ülke Taliban’a bırakıldı.

Taliban güçlendirildi.

NATO’nun eski Genel Sekreteri Jaap de HOOP Scheffer, “ABD Afganistan’daki birliklerini NATO müttefiklerine danışmadan çekti. ABD ve ABD Başkanı Biden, Afgan halkını kaos içine attı. Afganistan’da terör artacak ve ABD tıpkı Irak’ta yaptığı gibi terörle savaşmak için Afganistan’a geri dönecek” diyen bir
analiz yaptı.

Çakallığa tam uyuyor!

★★★

Çakallardan!

Ve çakallıktan!

Her şey beklenir.

Türkiye’yi Taliban’a bulaştırmaya ve aynı düzeye çekmeye çalışıyorlar. Medeniyetimizin sınırları Afganistan’dan başlar, orada olmak zorundayız demeye başlayanlar var. Hepimiz çok dikkatli, duyarlı
olmak zorundayız.