Kahramanmaraş merkezli depremde yaşanan organizasyonsuzluk, deprem felaketini faciaya dönüştürdü. On binlerce insanımızla birlikte liyakatsizlik, siyaset ve bilime sırt çeviren eğitim enkaz altında kaldı. “Eğer bir gün benim sözlerim bilimle ters düşerse bilimi seçin” diyen Atatürk’ün kurduğu Türkiye Cumhuriyeti’ne ne oluyor? İşte bu kritik soruya, bilimsel veriler ışığında cevap aradık. Jeoloji, jeofizik, inşaat mühendislikleriyle acil yardım ve afet yönetimi bölümlerini, Uzman Eğitimci Salim Ünsal’la birlikte tek tek inceledik. Çarpıcı sonuçlar, Türkiye’nin bilime kapılarını kapattığını kanıtladı.

CEHALET CEHENNEMİ

Yaşadığımız her deprem sonrası ekranlarda neden hep aynı isimleri gördüğümüzü elbette sorgulamışsınızdır. Sakın ola ki, Prof. Dr. Naci Görür, Prof. Dr. Ahmet Övgün Ercan, Prof. Dr. Celal Şengör, Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, Prof. Dr. Okan Tüysüz, Prof. Dr. Osman Bektaş gibi bilim insanı kimlikleri, ulusal sınırlara sığmayıp uluslararası bilim dünyasında adları altın harflerle yazılan hocalarımıza dair bir yetkinlik sorgulaması hadsizliğine düşülmesin. Bilimsel gerçekler karşısında susarak başını öne eğmek, kibirden arınıp tehditkâr ağzını mühürleyebilmek, yüce bir erdemlilik gerektirir. Türkiye’nin savrulduğu cehalet cehenneminin dehlizlerine öyleyse gelin birlikte inelim.

AKADEMİK YOKSULLUK

Rakamlara sizleri boğmak istemesem de rakamlar asla yalan söylemez. Korkunç bir gerçek var ki; Türkiye gibi deprem kuşağı bir ülkede farklı branşlarda 24 bin 640 profesörün yüzde 1’i kadar bile depremle ilgili alanda çalışan profesörümüz yok. Kocaman Türkiye’de jeolojide 55 ve jeofizikte sadece 140 profesör, 30 doçent ve 40 doktora öğrencisi var. Bu bölümlerde doktora yapacak öğrenciyi bırakalım, mezunların işsizlik oranı yüzde 70’lere çıktığı için lisans öğrencisi bile mumla aranıyor. Ülkedeki 208 üniversiteden sadece 5’inde jeofizik ve 9’unda jeoloji mühendisliği bölümü var. Türkiye’deki 199 üniversitede jeoloji ve 203 üniversitede jeofizik mühendisliği eğitimi verilmiyor.

SINIFTA TEK BAŞINA

570 yıllık İstanbul Üniversitesi’nde bile artık jeoloji mühendisliği bölümü yok. 2023 YKS verilerine göre Türkiye’de sadece 9 üniversite jeoloji mühendisi yetiştiriyor. 2023’te bu üniversitelere toplam 322 kontenjan ayrılsa da 244’ü dolarken 78’i boş kaldı. 5 üniversitedeki jeofizik mühendisliği için ayrılan toplam 136 kontenjanın da 57’si boş! Çukurova Üniversitesi, jeoloji mühendisi yetiştirmek için bu yıl 21 öğrenci kontenjanı açıp okul bitene kadar her yıl 9 ay boyunca asgari ücret kadar burs vadetse de sadece 1 öğrenci alabildi. Akdeniz Üniversitesi 3, İÜ Cerrahpaşa 15, Dokuz Eylül 6 öğrenci bulabildi. Jeolojiyi seçen 244 öğrencinin 174’ü zaten ODTÜ, İTÜ ve Hacettepe’ye gitti.

KADEMELİ KAPANMA

Jeofizik Mühendisliği’nde de durum farklı görünmüyor. 208 üniversiteden sadece 5’ini oluşturan Ankara, Dokuz Eylül, İTÜ, İÜ Cerrahpaşa, Kocaeli Üniversitesi’nde bu bölüm var. Bu 5 üniversite 2023’te sadece 89 yani bir amfi dolusu öğrenci bulabildi. 203 üniversitede jeofizik mühendisi hiç yetiştirilmiyor. Geçen yıla kadar öğrenci alan Süleyman Demirel, Karadeniz Teknik, Sakarya, Çanakkale 18 Mart ve Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, bu yıl birinci sınıfa öğrenci almayarak jeofizik mühendisliğini kademeli kapatıyor. İnşaat mühendisliğine 2023’te 149 üniversitede 6 bin 458 kontenjan ayrılsa da 4 bin 240’ı dolup 2 bin 248’si boş kaldı. Hakkari, Iğdır, Kırklareli, Tunceli ve Şırnak gibi 25 üniversite 1 öğrenci bile bulamadı.

AFET YÖNETİMİ AFETİ

Acil Yardım ve Afet Yönetimi Bölümü’ne bu yıl 22 üniversitede yüz yüze eğitim için lisansa 2 bin 870 öğrenci alındı. 2 yıllık Acil Durum ve Afet Yönetimi Bölümü’ne ise 25 üniversitede 3 bin 989 öğrenci alındı. Atatürk ve Anadolu Üniversitesi’nde her 2 bölümün açık öğretimi için ise örgün öğretimin tam 16 katı olan 45 bin 26 öğrenciye uzaktan uzağa acil yardım ve afet yönetimi öğretiliyor (!) Bu öğrenciler 4 ay sonra daha Kahramanmaraş Depremi’nin enkazı bile kalkmadan, hiç deprem, sel gibi afetleri görmeden hatta ellerine kazma kürek bile almadan diplomalarını alacak. 2023’te jeoloji mühendisliğine 244 ve jeofizik mühendisliğine 79 öğrenci zar zor bulunan Türkiye’de, 66 İlahiyat Fakültesi’ne 14 bin 849 ve 37 İslami İlimler Fakültesi’ne 5 bin 546 öğrenci kontenjanı açıldı. Üniversitede dini eğitim alan öğrenci sayısı 114 bin 237 oldu. İmamlara iş, bilim insanlarına işsizlik garantili bu zihniyeti Türkiye hızla terk etmezse enkaz altında daha çok selalar dinleriz!