Bu yıl nelerle karşılaşacağız bilmiyoruz...


Karşımıza çıkacakları kestiremediğimiz için neler yapacağımızı da bilemiyoruz haliyle.


Memleketin yurttaşlarından biri olarak dedim ki kendime, madem yapacaklarını bilemiyorsun öyleyse, 2023’te neleri yapmayacağına karar ver!


Yapmayacağım birinci şey...


Masanın üzerindeki vazoyu, köşede duran saksıyı, buzdolabını, çamaşır makinesini, ceketi, eskimiş terliği ya da sokağa her çıkışımda koşup gelen sarı kediyi seçerim ama bu yıl yapılacak seçimde onu seçmeyeceğim. Kesin!


İkincisi hayatlarımıza dozerle girenler yüzünden iki de bir ümidimin kırılmasına izin vermeyeceğim.


Üçüncüsü ümidimin kırılmasına izin vermemeye çalışırken, beni yürüdüğüm yolda tutacak bir pusulam olacak hep!


***


Benim pusulam kim mi?


Galatasaray Lisesi ilkokulunda yatılı, Robert Koleji ve İstanbul Üniversitesi’nde psikoloji okudu.


1957’de Genç Oyuncular topluluğunun kuruluşunda yer aldı. Profesyonel olarak ilk kez Kenter Tiyatrosu’nda sahneye çıktı. İlk profesyonel rejisi yine Kenterler’de oldu. Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu, Ankara Sanat Tiyatrosu derken Aslan Asker Şvayk oyunundaki Şvayk rolü ile ödül aldı. Keşanlı Ali Destanı’nı yönetti.


Türkiye’nin ilk tek kişilik oyununu, 1965’te Gogol’un Bir Delinin Hatıra Defteri’ni tiyatroya uyarladı.


Arkadaşlarıyla devrimci tiyatro topluluğu Dostlar Tiyatrosu’nu kurdu.


Ha Me Ka Ha Ha Pe’yi, Durdurun Dünyayı İnecek Var’ı, Rosenbergler Ölmemeliydi’yi, Asiye Nasıl Kurtulur’u, Havana Duruşması’nı, Analık Davası’nı, Azizname’yi, Alpagut Olayı’nı, Abdülcanbaz’ı, Nazım Hikmet’in Kerem Gibi şiirinin uyarlamalarını sahneye koydu.


Oyuncu ve tiyatro yönetmeni olarak birçok ödül kazandı. Paris’te Fransızca da oynadı. Senfonik konserlerde anlatıcı olarak rol aldı. Fazıl Say’ın Nazım yapıtı onsuz düşünülemez.


At, Faize Hücum, Hakkari’de Bir Mevsim, Camdan Kalp, Pazar-Bir Ticaret Masalı ve Prensesin Uykusu filmlerinde başrol oynadı. Antalya Film Festivali’nde iki kez Altın Portakal ödülü aldı.


Sivas Madımak Oteli’nde yakılan 33 can için Sivas 93 belgesel tiyatro oyununu yazdı, yönetti. 2009’da Marx’ın Dönüşü oyununu sahneledi.


2021’de İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı 5 yıl önceki bir ihbarı değerlendirerek(!) soruşturma başlattı. Hakkında cumhurbaşkanına hakaret suçundan 4 yıl 8 aya kadar hapis cezası istemiyle iddianame hazırlandı.


Tutkularından biri Nazım Hikmet’ti. Onun dünyaya, insana bakışıydı, şiirleriydi.. 50. ölüm yıldönümü için 2020 yılında Yaşamaya Dair-Bursa Cezaevi’nden Mektuplar’ı uyarlayıp yönetti. Oyunda Tülay Günal ile birlikte rol aldı, hala alıyor.


Nazım’ın şiirlerini ondan iyi aktaran yoktur... Sahnede Nazım Hikmet’in çektiği acılar olur, yalnızlığı olur, özlemleri olur, vatan sevgisi olur ses tonunda, alay eder çok bilmiş cahilliğimizle, için için akan gözyaşı olur Nazım Hikmet’in, bizim...


Evet, ümidimin kırılmasına izin vermemeye çalışırken ben, beni yürüdüğüm yolda tutacak pusulam, dağ gibi önümde duracak o isim 28 Mart 1938 doğumlu Genco Erkal olacak!


Sahnede canlı izlemişsinizdir ya da televizyonda, internette karşınıza çıkmıştır... Tutkunu olduğu Nazım Hikmet’in Yaşamaya Dair şiirini yüreğinin derinliklerinden gelerek seslendirirken şöyle der:


Yani, öylesine ciddiye alacaksın ki yaşamayı / yetmişinde bile, mesela, zeytin dikeceksin / hem de öyle çocuklara falan kalır diye değil / ölmekten korktuğun halde ölüme inanmadığın için / yaşamak yanı ağır bastığından...


Sağlık sorunları ile de boğuşan tiyatromuzun efsanesi Genco Erkal 2022 yılında 100 oyun sergiledi!


2023’te ise Nazım Hikmet’in yetmişine meydan okuyor. Seksen beşinde zeytin dikmeye devam ediyor.


Hem de öyle çocuklara falan kalır diye değil. Onca yozlaşmanın, çoraklığın inadına...


“Bütün diktatörler üç aşağı beş yukarı birbirine benzer. Kumaş aynı kumaştır. İmparator adlı oyunumuzda Habeşistan imparatoru Haile Selassie’yi masaya yatırıyoruz. Bakalım altından neler çıkacak” diye kendisi duyurdu 26 Ocak’ta prömiyeri olacak yeni oyunu İmparator’u...


Benimkileri yazdım. Siz peki, bu yıl neleri yapmayacaksınız?