Cumhurbaşkanı Erdoğan bu yılın ikinci yarısında ekonomik sıkıntıların geride bırakılacağını söylemiş ama ikinci yarıda ekonomi yönetiminin işi daha zor olacak. Enflasyon ve faiz indirimlerinde düşüşün ilk yarıda hızlı gerçekleşmesi, ikinci yarıda ise beklentilerin yeniden bozulması beklenebilir.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, AKP Diyarbakır Kongresi’nde yaptığı açıklamada “Son dönemdeki ekonomik sıkıntıları yılın ikinci yarısından itibaren geride bırakmaya başlayarak, inşallah bu konjonktürel meseleyi de sorun olmaktan çıkaracağız” demiş. Cumhurbaşkanı, yüksek enflasyonu hâlâ konjonktürel olarak niteleyip, sanki yönetimin hatası yokmuş gibi göstermeye çalışıyor. Halbuki kurlardaki patlama, KKM gibi faturası halka çıkan tedbirler ile faizlerin yüzde 50’ye çıkarıldığı gerçeği, konjonktürel iddiasıyla zaten çelişiyor.
Ekonomide yılın ilk yarısı nispeten daha iyi geçecek. Enflasyonda bu yılın ilk iki ayında toplamda 7 puanlık bir enflasyon bekleniyor. Geçen yılın bu iki ayındaki toplam enflasyon 11.2 puan olduğu için, 2025 Şubat sonu itibarıyla yıllık enflasyonun yüzde 40’ın altına inme ihtimali bulunuyor.
Merkez’in ocak ve marttaki toplantılarda 2.5 puanlık indirimlerine devam etmesi, mart sonunda politika faizinin yüzde 42.5’e düşmesine kesin gözüyle bakılıyor. İktisatçılar yılın ilk yarısı sonunda enflasyonun yüzde 32’ye kadar inebileceği, faizin ise yüzde 40 ya da biraz altına gerileyebileceği görüşündeler.
Ancak yılın ikinci yarısında artık enflasyon ve faizlerdeki düşüşün duraklaması kaçınılmaz. Baz etkisiyle ilk yarıdaki hızlı düşüşler ikinci yarıda olmayacak. İktisatçılar en iyi tahminle yılın sonunda yüzde 25 ile 30 arasında bir enflasyon bekliyor, 30’un üstünde kalacağını tahmin eden iktisatçılar da bulunuyor. O nedenle yılın ikinci yarısında Merkez indirimlere ara vermek zorunda kalabilir. Bu arada yılsonunda enflasyon yüzde 25’e inecek gibi bir beklenti oluşsa bile; Merkez’in politika faizinin yüzde 35 civarında kalmasının gerekeceği belirtiliyor. Enflasyon beklentisi yılsonu için daha yüksek kalırsa, o zaman Merkez’in ikinci yarıda faiz indirimi iyice zorlaşacaktır.
DÖVİZ BASKISI VE GELİRLERDE ERİME
Bu arada ilk yarıda yabancı girişinin hızlı olması, ancak faizler ve enflasyonda düşüş beklentileri duraklamaya başladığında, döviz çıkışının başlaması söz konusu. Yılın ikinci yarısında ekonomi yönetiminin işinin zorlaşacağı kesin.
İkinci yarıda, tek seferlik verilen asgari ücret zammının iyice erimiş olacağını, tepkilerin büyüyeceğini, bu arada yılın ikinci yarısında yeniden cari açık verileceği için kurlar üzerindeki baskının artacağını da söylemeliyiz. Bu nedenle ikinci yarıda Merkez Bankası ya kuru korumak için, döviz satıp rezervleri eritecek ya da faizi indirmeden, daha yüksek seviyelerde tutmak zorunda kalacak. Yani yılın ikinci yarısı ekonomide beklentiler yeniden bozulabilir.
Peki, bu açıklamasıyla Cumhurbaşkanı Erdoğan haziran sonunda işçi, memur ve emeklilere yüksek zam yapılabileceğini ima etmiş olabilir mi? Bence bu yıl artık ek zam yapılamaz gibi. Çünkü eğer ücretli ve emeklileri rahatlatacak yarı yıl zammı gündeme gelirse, zaten o zaman “programda geri dönüş” algısı oluşur ve beklentiler çok daha hızlı bozulabilir.