Bu kadar olay içinde yazıya hangi konudan başlayacağınızı bilemiyorsunuz. CHP’nin mahkemeye düşen kurultayı var. İzmir’in önceki dönem Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer ve İl Başkanı Şenol Aslanoğlu ile birlikte çoğu Soyer döneminde görev yapmış bürokratların gözaltına alınması gündeme oturdu. Memleketin her tarafında orman yangınları devam ederken, askerin bir türlü kışlasından çıkmayışının da nedenlerini aktaracağım.

İzmir Büyükşehir Belediye Şirketi İZBETON’la ilgili Sayıştay’ın 2022 yılında yaptığı inceleme var. Burada yönetime ilişkin eleştiriler yer alıyor. İçişleri Bakanlığı Mülkiye Müfettişleri, Tunç Soyer döneminin Sayıştay raporunu bilirkişi heyetine derinlemesine araştırttı. O raporda şu iddialar yer alıyor: 

İHALESİZ OLARAK ÜÇÜNCÜ ŞAHISLARA DEVREDİLDİ

“Kentsel Dönüşüm Yapım İşlerinin İhalesiz Olarak Protokolle Devredilmesi: Şirketin, İzmir Büyükşehir Belediyesinden Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında protokolle yüklendiği kentsel dönüşüm yapım işlerini üçüncü şahıslara mevzuata aykırı olarak ihalesiz devrettiği görülmüştür.

Afet Riski Altındaki Alanla rın Dönüştürülmesi Hakkında Kanunda, kentsel dönüşüm yapım işlerinin Kamu İhale Kanunu kapsamındaki idarelerle yapılacak protokollerle ihalesiz olarak gerçekleştirilebileceği belirtilmiştir. İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından ilgili madde hükmüne istinaden Uzundere Mahallesi 3.Etap Kentsel Dönüşüm Alanı, Örnekköy 3.4 Etap Kentsel Dönüşüm Alanı, Aktepe Emrez 1. Etap Kentsel Dönüşüm Alanı yapım işleri protokolle şirkete verilmiştir.

Şirket tarafından aynı yapım işleri de ilgili madde gerekçe gösterilerek üçüncü şahıslara protokolle devredilmiştir. Ancak maddede kentsel dönüşüm yapım işlerinin 4734 sayılı Kanun’a tabi idarelerle yapılacak protokollerle devredileceği düzenlenmişken şirket tarafından söz konusu işler üçüncü şahıslara verilmiştir.

Sonuç olarak, şirket tarafından söz konusu yapım işlerinin 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun hükümleri uyarınca protokolle üçüncü şahıslara verilmesi mümkün değildir.”

ZARARA UĞRATANLAR

Gözaltına alınanların çok büyük bir bölümü önceki dönemde görevli belediye çalışanları olduğu anlaşılıyor. İZBETON’un kamu zararının sorumluları arasında yapı denetim görevlileri, geçici kabul komisyonu, kesin kabul komisyonu üyeleri, inşaat teknikerleri, mühendisler isim isim belirtiliyor. “Kamu zararı sorumlusu”, “yersiz ödeme sorumlusu” olanlar da gözaltına alındı. CHP İzmir İl Başkanı Şenol Aslanoğlu da, S.S İş İnsanları Konut Yapı Kooperatifindeki görevi ve imzaladığı öne sürülen sözleşmeden dolayı gözaltına alındı.

YOLSUZLUK İDDİALARI VE BOYUTU

Savcılık belgelerine göre İZBETON Anonim Şirketi soruşturmasında nitelikli dolandırıcılık, ihaleye fesat ve edinim ifasına fesat, araç ve iş makinası kiralaması, harcama usulsüzlükleri, asfalt ve araç kiralama ihaleleri, fesat ve yersiz ödemeler, altyüklenici iki firmaya yapılmayan işler için ödemelerin miktarları belgede şöyle sıralandı: 

1-Nitelikli dolandırıcılık-Örnekköy kentsel dönüşüm:

-Eylem: İZBETON ile kooperatifler arasında yapılan anlaşmalarda usulsüzlük yapıldı.

- Zarar: 41,935,079,38 TL

- Mağdurlar: İçişleri Bakanlığı, İzmir Büyükşehir Belediyesi, İZBETON A.Ş., iki kooperatif ve 463 vatandaş.

- Şüpheliler: Tunç Soyer, Heval Savaş Kaya, CHP İl Başkanı Şenol Aslanoğlu, kooperatif yöneticileri ve alt yüklenici firma temsilcileri.

2-Nitelikli dolandırıcılık teşebbüsü – Gaziemir ve Karabağlar projeleri:

-Eylem: Henüz uygulanmayan fakat planlanan kentsel dönüşüm projelerinde dolandırıcılık girişimi.

-Zarar: Henüz tespit edilmedi.

-Şüpheliler: Tunç Soyer, Heval Savaş Kaya, kooperatif yöneticileri, Fırat Erkol.

3-İhaleye fesat ve edimin ifasına fesat-araç ve iş makinesi kiralama:

- Eylem: Araç ve iş makinesi kiralamalarında fahiş fiyatlar ve haksız ödemeler yapıldı.

- Zarar: 18,933,797,24 TL

- Yersiz ödemeler: 29,841,790,41 TL

- Şüpheliler: Heval Savaş Kaya, Hüseyin Şimşek, kontrol teşkilatı ve komisyon üyeleri.

ONAS ve AS-YOL firmaları.

4- Harcama usulsüzlükleri-2021-2024 arası:

-Eylem: Konaklama, ulaşım, yemek ve organizasyon harcamalarında belge eksiklikleri ve suistimaller.

-Zarar: 5,937,136,07 TL

-Şüpheliler: Heval Savaş Kaya, Hüseyin Şimşek, Mehmet Alphan Bozan.

5-Asfalt ve araç kiralama ihaleleri-fesat ve yersiz ödeme:

-Eylem:Gerçekte yapılmayan işler yapılmış gibi gösterilip fazla fatura kesildi.

- Zarar: 243,305,735,81 TL

-Yersiz ödeme: 224,752,724,29 TL

-Şüpheliler: Buket Berber, Şule Kök Yıldırım, Murat Varlıorpak, alt yüklenici firmalar (ÇEVLOG, Ege Tem), kabul komisyonları, Heval Savaş Kaya, Hüseyin Şimşek.

6- Yüklenici ihaleleri-Ramer & Siyam firmaları:

-Eylem: Hiç yapılmayan işler için ödeme yapıldı, ihale sözleşmelerine fahiş bedeller yazıldı.

-Zarar: 20,935,513,88 TL

-Şüpheliler: Kontrol teşkilatı ve denetim görevlileri, kabul komisyonu üyeleri, Heval Savaş Kaya, RAMER ve SİYAM yöneticileri.

Hemen belirtelim, bu suçlamaların gerçek olup olmadığı yargılama sonucu ortaya çıkacak. Bunların iddia olduğunu da tekrar vurguluyorum.

TSK orman yangınlarında niçin sahada yok? 

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) 6 Şubat 2023 depreminde günler sonra çalışmaya başladı. Ormanlar yanıyor, askerimizi yine göremiyoruz. Nedenini Emekli Tümgeneral Rafet Kılıç, bize şöyle anlattı:

“2010 yılına kadar, TSK birlikleri sivil otoritenin emrinde kalarak, üstlerinden ayrıca emir beklemeksizin doğal afetlere müdahaleyle yükümlüydü. Bu kapsamda TSK’nın Doğal Afet Yardım Planı (DAFYAR) bulunmaktaydı. Bu plana göre olası bir doğal afette; tüm birliklerin nereye, nasıl, hangi malzemelerle müdahale edeceği, seyyar sahra hastanelerinin nereye kurulacağına kadar tüm ayrıntılar önceden belirlenmişti. Bu planlar doğrultusunda her yıl eğitimler ve tatbikatlar gerçekleştirilirdi.

DESTEK ÇÖZÜM ORTAĞI 

Ancak Emniyet Asayiş Yardımlaşma (EMASYA) Protokolü, 2010 yılında sözde ‘Balyoz Darbe Planı’na zemin hazırladığı iddiasıyla yürürlükten kaldırıldı. DAFYAR Planları da uygulamadan çıktı.

2022’de, Türkiye Afet Müdahale Planı yürürlüğe konuldu. Bu planda; Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ana çözüm ortakları olarak belirlendi. Millî Savunma Bakanlığı (Genelkurmay Başkanlığı) ise yalnızca destek çözüm ortağı olarak yer aldı.

Doğal afetlere müdahale konusu, darbe paranoyasına kurban edilemeyecek kadar hayati bir meseledir. Türkiye Afet Müdahale Planı; TSK unsurlarının yalnızca destek değil, özellikle ilk müdahale, acil arama-kurtarma, ulaştırma ve güvenlik başta olmak üzere tüm ihtiyaç duyulan alanlarda ‘Ana çözüm ortağı’ olarak görev alacağı şekilde yeniden düzenlenmeli.”