Merkez Bankası faiz indirimine, piyasaların beklediğinden daha hızlı başladı. Politika faizi 2.5 puan indirimle yüzde 47.5’e düşerken, ocak ayında da aynı oranda indirimin devam ettirilip, daha sonra bir-iki ay indirime ara verileceği tahmin ediliyor.
Piyasalarda bir süredir aralık toplantısında Merkez Bankası’nın faiz indirimine başlayacağı beklentisi oluşmuştu. Asgari ücret açıklamasının öne çekilmesi, artış oranının yüzde 30’la, beklentilerin altında kalması, indirimin kesinleştiği biçiminde yorumlandı. Piyasaların ilk indirim için beklentisinin ortalaması 1.5 puan civarındaydı. Gerçi bu beklenti asgari ücret açıklaması öncesi yapılan anketlerde çıkmıştı ama bazı yabancı bankalar, son günde bile, 1.5 puanlık indirimle yetinileceğini tahmin ediyordu.
Özetle; Merkez Bankası’nın faiz indirimine hızlı başladığı söylenebilir. Bazı iktisatçılar zaten hedef enflasyona göre politika faizinde bir miktar şişkinlik olduğunu, yüksek oranlı bu indirimle şişkinliğin bir bölümünün alındığını, ocakta 2.5 puanlık indirimle yüzde 45’e inilmesinin beklendiğini söylüyorlar.
Merkez Bankası yaklaşık iki aydır bu indirime hazırlanmaya başlamıştı. Kasım enflasyonu yüksek çıkmasına rağmen verilerin iyi yanlarının öne çıkarılmaya başlaması, adım adım indirime gidildiğinin işaretiydi. Bu arada reel sektörden gelen şikayetlerin çok artması nedeniyle Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın indirimin artık başlaması talebinde bulunduğunu da tahmin ediyorduk. Bu indirim için aslında, “siyasi açıdan da bekleniyordu” diyebiliriz.
İNDİRİM SÜRECİ ZORLU OLACAK
Merkez Bankası dünkü karar sonrası yaptığı açıklamada aralık ayı enflasyonuyla ilgili öncü verilerin düşüş gösterdiğini belirtti. Bir süredir aralık enflasyonunun yüzde 1.5 civarına inmesinin beklendiği konuşuluyordu. Bunun yanında gıda fiyatlarında aralıkta, kasıma göre yatay bir seyir izlendiğini, yani gıdadan da ek bir yük gelmeyeceği belirtiliyordu.
Merkez Bankası bundan önce politika faizine göre belirlenen fonlama faizinde artı 3-eksi 3 koridorunu uyguluyordu. Dün yapılan açıklamayla, bu koridorun artı 1.5-eksi 1.5 olmak üzere, 6 puandan 3 puana kadar daraltıldığı belirtildi. Böylece yeni fonlama faizinin alt sınırı 46, üst sınırı ise yüzde 49 olarak belirlenmiş oldu. Bu düzenleme politika faizi düşerken, piyasalarda fiili fonlama faizinin de daha sıkı uygulanacağını gösteriyor.
Merkez Bankası önceki gün, yılda 12 kez yaptığı faiz toplantısı sayısını 2025’te 8’e indireceğini duyurmuştu. Bu değişiklik, Merkez’in faiz indirmeyeceği aylarda toplantı yapmayacağı, böylece üzerindeki baskıyı azaltmaya çalıştığı biçiminde yorumlandı. Enflasyon en azından 20’lere düşmeden bu uygulamanın yerinde olmayacağı, daha önce denenip başarılı olmadığı, bu nedenle “olağanüstü toplantı” talebinin hortlayıp, görünümün kötüleşebileceği açık.
Buradan yola çıkarak Merkez’in ocakta yılın ilk toplantısı yapıp 2.5 puan indirim yapıp, şubatta toplantı yapmayacağını, martta yapacağı toplantıda ya daha düşük indirim ya da beklemeyi tercih edeceğini söyleyebiliriz. Daha sonra nisanda toplantı yapılmadan mayısta, düşüşün belirginleşmesi halinde yeniden indirime başlaması düşünülebilir.
Bazı iktisatçılar, iç veya dış, olumsuz bir etken olmaması halinde 2025 sonunda yüzde 25’e inme imkanı bulunduğunu belirtiyorlar. Bazıları ise hâlâ indirim için erken olduğunu, siyasi sebeplerle indirimin ileride sıkıntı yaratabileceğini, yapısal ve mali tedbirler gerektiğini, yoksa hedefe ulaşılamayacağını söylüyorlar. Faizde indirim sürecinin zorlu geçeceğini şimdiden söyleyebiliriz.
