Komşumuz Yunanistan, ormanları yangından korumada ve yangın çıktıktan sonra daha hızlı söndürmede Türkiye’den başarılı.
Biz çaresiz, umarsız!
Yangını seyrediyoruz.
Dövünüp, avunuyoruz.
★★★
İçerledim.
Orman yangınını fark etme, yerini tespit etme, büyüklüğünü ölçme, yangın yerine en kısa zamanda ulaşma, havadan uçak ve helikopterler ile su ve kimyasal serpme, karadan yangın söndürme ekipleri, su taşıma araçları, dozerler gönderme, yangının ilerleyişini durdurmak için alevlerin önünü kesme, yangın şeridi açma, alevleri kontrollü sönüşe çevirme, tamamen söndürüp, soğutmaya geçme.
Kim ne yapıyor?
Kıyaslama çıkarttım.
★★★
Yunanistan:
Yangın çıktığını fark etme ve yerini tespit etme süresini
5 dakikaya indirdi.
Türkiye:
14 dakikayı buluyor.
★★★
Yunanistan:
Girit Adası’nda ve Atina’ya bitişik Kryoneri dağlık bölgesinde çıkan iki yangını aynı gün içinde (birkaç saatte) kontrol altına alıp söndürdü.
Türkiye:
Manavgat’ta çıkan yangını 10 gün içinde (240 saat) ancak kontrol altına alabildi.
★★★
Yunanistan:
Bir orman yangını çıktığında hava ve kara birliklerini, ekiplerini ve elindeki hazır malzemeyi çok kısa zamanda koordine edebiliyor.
Türkiye:
Yangın başlayınca hava ve kara birliklerini, ekiplerini işbirliği içinde uyumlu çalıştırabilmekte geç kalıyor. Son bir ayda yanan ormanı söndürmek için görevli ve gönüllü 16 kişi hayatını kaybetti.
★★★
Yunanistan:
2024 yılı verilerine göre ormanlarında yangın riski en yüksek olan 41 bölgesinde dron sistemi kurdu. Dron filosu sayısını 45’den 82 ye çıkarttı. Hem hava ve hem kara ekiplerini aynı anda yangına yönlendirme (ilk müdahale süresini) kısalttı.
Türkiye:
Bayraktar TB2 ve Aksungur İHA dron ve termal kamera sistemi kurdu. Bununla 100 kilometre uzaklıktan ormanın içindeki her metrekarelik alanda sıcaklık ölçebileceğini duyurdu. Ancak son yangınlar karşısındaki başarısızlık kurulan sistemin işlemediğini, lafta kaldığını gösterdi.
★★★
Yunanistan:
2022 yılında yasa çıkarttı. Yeni uzman eğitimli E.MO.D.E komando birimlerini kurdu. Halktan gönüllü birlikler oluşturdu, onları eğitti. Kritik bölgelerde mobil komuta merkezleri oluşturdu. Orman yangınını ilk 15 dakika içinde söndürmek için Avrupa ülkeleriyle birlikte çalışma anlaşmaları yaptı.
Türkiye:
Enerji nakil hatlarının yer altına gömülmesi mecburiyeti getirmeyi bile akıl edip uygulamaya koyamadı. Son orman yangınlarının yüzde 30’u elektrik hatlarından çıkan kıvılcımla tutuştu. Yangını çıkmadan önlemekte yetersiz kaldı, yalan oldu.
★★★
Yunanistan:
Her yıl en geç Haziran ayının 15’ine kadar tüm ormanlarının zeminini ve çevresini kuru dal, kağıt, cam kırığı, çöp artığı ne varsa temizlenmesini zorunlu yaptı. Toplumunu seferber etti, uymayanlara büyük cezalar koydu.
Türkiye:
Ankara Yangın Yönetim Merkezi kuruldu. Dron ve kamera görüntüleri ile orman yangını çıktığında sahadaki ekiplerin tabletler aracılığıyla harekete geçirildiği açıklandı. Fakat sistem işlemiyor. İşleseydi son iki ayda İzmir, Bilecik, Bursa, Eskişehir, Karabük, Kahramanmaraş, Adana, Mersin Silifke, Aydın, Malatya, Sivas, Adıyaman, Uşak ormanları peş peşe aynı anda günlerce yanmayacaktı.
★★★
Yunanistan:
Ormanlarında ağaçlara yerleştirilmiş sensörlerle sıcaklık, karbondioksit ve partikül yoğunluğunu, nem oranını ölçüyor. Verileri 5G üzerinden kontrol merkezine iletiyor. Dron gönderiyor; duman ya da sıcaklık artışını gerçek zamanlı analiz ediyor. İlk 15 dakikalık kritik zaman dilimi içinde yangını tespit ve müdahalede avantaj elde ediyor.
Türkiye:
TÜBİTAK ve Bilkent Üniversitesi ile birlikte “Orman Yangını Erken Uyarı Sistemi(OYEUS) kuruldu. Bu sistem içinde 776 gözetleme kulesi, 260 PTZ kamera yaklaşık 3.5 milyon hektar alanı kapsayacak orman yanmadan, ilk 15 dakika içinde, müdahale edilecekti. Son yangınlar bu sistemin de işlemediğini bize gösterdi.
★★★
Rekor sıcak hava.
Kuvvetli rüzgar.
Düşük nem.
Yakıcı kuraklık.
Suçlu ilan edildi.
İşte Yunanistan ile kıyaslama tablosu ortada. Ormanlarımızı sıcak hava, yön değiştiren rüzgar değil yalanlarınız yakıyor!
Ormanla yüzleşme!
Ülkemizde son 10 yılda orman yangını iki kat arttı. Yılda ortalama 3 bin ormanı yakan ülke biz olduk. Yangınlar Akdeniz Bölgesi’nden Orta Anadolu’ya da sıçradı. 2024 yılında 3 bin 797 yangın çıktı. Bu yıl 2025’de henüz Temmuz ayı bitmeden yangın sayısı 3 bini geçti. 2024’de anız ateşiyle 3 bin 412 hektar orman yandı, çöplükten çıkan yangınlar 350 hektar, çoban ateşinden 814 hektar, sigara izmaritinden 560 hektar, piknik mangalı ateşinden de 166 hektar, enerji hatlarından çıkan kıvılcımlar ile trafo patlamasından da yanan orman alanı 3 bin hektarı geçti. Bu yılın sadece Haziran ve Temmuz ayında ormanlarımızda 3 bin 62 yangın çıktı. Türkiye çok ciddi çöl olma tehlikesi yaşıyor. Ormanlara bakacak yüzümüz kalmadı, kalmıyor.
