“Öğüt vermeyi bırakınız, örnek olunuz”
Zaman zaman yinelediğim “Öğüt vermeyi, övünmeyi sevmem, örnek olmayı severim” sözünü, toplumsal yaşamda kimi ayrılıklara, tepki alan tutum ve davranışlara dikkat çekmek, kimilerinin durumundaki çirkinliğe karşı uyarıda bulunup iyilik önermek için kullanırım. Benim için yaşamda en seçkin örnekler Mustafa Kemal ATATÜRK ve İsmet İNÖNÜ’dür. İkisinin insanlığı, alçakgönüllülüğü, inceliği, temiz dili, iyi giyimi, toplumsal ilişkilerde devlet işlerindeki anlayışları, hoşgörüleri, ilkeli ve tutarlı tutum ve davranışları, dürüstlükleri, terbiyeleri, tertemiz yaşamları, seçkinliklerinin ve saygınlıklarının, hattâ başarılarının temel öğeleridir.
Devlet görevlerindeki ciddi, güvenilir çalışmalarını gösterişten, kişisellikten, partizanlıktan, senlibenlilikten (laubalilikten), zevzeklikten, abartıdan, saldırıdan, yalandan, dolandan, ayrıştırıcılıktan, değişik nitelikli ve içerikli, terbiyesizlikten çok uzak yürütmeleri her zaman anılacak üstünlüklerinin özelliklerindendir. Büyüklerle, gençlerle, çocuklarla konuşmaları, kadınlara verdiği değer, özellikle bilime, sanata ve spora bakışları, inanca saygıları unutulmaz anılarla belleklerimizde sıcaklığını sürdürmektedir.
ATATÜRK’ün Çanakkale’de 57.Alaya “Size ölmeyi emrediyorum!” sözüyle Anzaklı askerler için söylediği “..bizim topraklarımızda yatıyorlar, bizim evlâtlarımız olmuşlardır” konuşmasındaki benzersiz anlam, Gençliğe Seslenişi ve Bursa Konuşmalarıyla İNÖNÜ’nün, Atatürk’ümüzün yitirilişinde Türk Milletine Beyannamesi, güzel konuşmaların dünya örnekleridir. Günümüzle karşılaştırıldığında şimdiki kavgacı, ayrıştırıcı, partizan, anlamsız, boş, çirkin ve sert sözlerin, kaba ve ilkel yaklaşımların ne kadar bayağı olduğu anlaşılır.
Ekonomimiz ve ulusun gereksinimleri bunları uygun göstermiyor. Aşırılıktan kaçınılmıyor. Olumsuz görkem çıkışına (debdebe ve tantana) kalkışılarak güç gösterisi yapılıyor. Burada bir kez daha Atatürk ve İnönü’nün efendilikleri, insancıllıkları anımsanmalıdır. Günümüz yöneticilerinin konuşmalarına bakmak yeter.
Kişisel yapı, aile terbiyesi, eğitim ve görgüyle oluşan düzey, “insan” tümlüğünü yansıtır. Aklın, bilginin, ruhun sesi dil (konuşma) de bunun başlıca aracıdır.
-------------------------------------------------------------------------
Teşekkür: 2025 takvimi gönderen Naci Kasım İstanbul Maarif Kitaphanesi’ne teşekkür ediyorum.