ERDOĞAN SÜZER

OYAK Renault ve TOFAŞ’ın önünde 15 Mayıs’tan bu yana eylem yapan işçiler,  Türk-İş’e bağlı Türk Metal Sendikası’nı  ve işverenlerini  protesto ediyor.  OYAK Renault işçi sözcüsü Eser Herdil “İşveren para konusunda bize net bir rakam veremiyor. Biz de ‘Bize net rakam söyleyin biz de geliriz işimizin başına geçeriz’ diyoruz. Türk Metal’den büyük çoğunluğumuz istifa etti. Artık o defter bizim için kapandı” dedi .15 bin işçinin katıldığı eylemin sona erdirilmesi için Bursa Valisi Münir Karaloğlu’nun arabuluculuğunda işçi ve işveren temsilcilerinin görüşmeleri ise devam ediyor.

Domino korkusu

Hükümet ve işveren cephesinde işçi eylemlerinin yayılmasından duyulan endişe öne çıkmaya başladı. Sendikadan istifanın nasıl sonuçlanacağı belirsizliğini koruyor
Bursa’daki işçi eylemleri nedeniyle Hükümet ve işveren sendikalarında “domino etkisi” korkusu başladı. İşçi eylemlerinin domino etkisiyle yayılarak önce ülke genelindeki 120 bin metal işçisini harekete geçireceği, ardından da asgari ücreti tartışmaya açacağı konuşuluyor.

Türkiye’nin ihracat şampiyonu otomotiv sektörünü tümden etkileyen Bursa’daki işçi eylemleri çalışma hayatını tümden etkileyecek boyuta doğru hızla ilerliyor. Metal sektöründe çalışan işverenleri temsil eden Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) sektördeki maaş zamlarını işçi sendikalarıyla yaptığı grup toplu iş sözleşmeleriyle belirliyordu. Ancak bu yıl ilk kez işçiler Bosch fabrikasında grup sözleşmesinin dışına çıkıp daha yüksek zamla sözleşme imzaladılar.

MAAŞLAR YÜZDE 70 ERİDİ

Bosch çalışanlarının yıllardır geride kalan maaşlarını yukarı çıkarmak için yaptığı toplu sözleşmenin üzerindeki bu zam, 120 bin işçinin çalıştığı metal sektörünü bir anda harekete geçirdi. İstedikleri zammı alamadığı gerekçesiyle sendikalardan istifa eden on binlerce işçi fabrikalarda üretimi durdurup kendi haklarını kendileri aramaya başladı. İşçi sendikalarının yaptığı araştırmaya göre, metal iş kolunda ücretler son 30 yılda yüzde 70 oranında düştü. Düşüş özellikle AKP iktidarı döneminde hızlandı. Maaşlardaki erime nedeniyle yaklaşık 5 bin lira civarında olması gereken metal işçisinin maaşı bin 500 ila 2 bin lira civarına geriledi. Maaşlardaki erime işçilerin çalıştığı otomotiv fabrikalarını kârlılıkta en ön sıralara yükseltirken işçiler banka kredileri ve kredi kartlarının kıskacına düştü. İşçilerin üzerindeki gerilim her geçen gün artarak devam etti.

ÜRETİM BANDI HIZLANDI

Geçim derdine düşen işçiye bir darbe de ağırlaşan çalışma koşullarından geldi. Örneğin işçilerin üretimi durdurduğu Bursa’daki Renault fabrikasında üretim bandı son yıllarda olağanüstü hızlandı. Renault’un merkezi Fransa’dan gelen işçi sendikası, Renault’un Fransa’daki üretim bandında saatte 56 otomobil üretilirken Bursa’daki fabrikanın üretim bandından saatte 68 araç çıktığını açıkladı. Üstelik Bursa’daki üretim bandından iki yıl önce saatte 55-56 araç, geçen yıl ise 60 araç çıkıyordu. Fransa ile üretim farkına rağmen Fransa’da işçilerin saat ücreti 38 Euro, Türkiye’deki işçilerin ise sadece 8 TL olduğu belirtildi.

Fransa ile Türkiye arasındaki olağanüstü üretim ve maaş farkına rağmen Bursa’daki Renault işçisi, saat ücretinin 38 euro düzeyine değil, sadece 10 TL’ye çıkmasını istiyor. Gerekçe ise sendikadan bağımsız olarak Bosch’ta imzalanan sözleşme. Bosch’da işçiler saat başı ücreti 9 liraya çıkarınca yorgun düşen ve geçim sıkıntısı çeken Renault işçisi 8 liralık saat başı ücretinin 10 liraya çıkarılmasını istedi.

2 lira yerine 700 lira verelim

MESS’in toplu sözleşmeyi delecek ve 120 bin işçiye hak doğuracak resmi bir zamma karşı çıkması üzerine ara formül geliştirildiği ifade edildi. Bu kapsamda Renault’da üretime yeniden başlanması karşılığında işçilere prim, hediye ya da harçlık gibi adlar altında yılda birkaç kez 700-800 TL civarında 3 yıl süreyle para ödeme teklifinde bulunulduğu, işçilerin teklifi geri çevirip bordroya yansıyacak saat ücreti zammında ısrar ettiği öğrenildi.

Renault işçisinin ilave olarak istediği saat başı zam aslında sadece 2 TL. Üretimleri durduğu için ciddi zorluk yaşayan Renault ve TOFAŞ’ın bu zammı hemen vermek istediği ancak işveren sendikası Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası’nın (MESS) buna karşı çıktığı belirtiliyor. MESS’in, bu talebin karşılanması halinde Bursa’daki yaklaşık 40 bin işçiyle imzalanan grup toplu iş sözleşmesinin delinmesinden korktuğu bildirildi. Böyle bir durumda zam talebinin MESS’e bağlı 120 bin metal işçisine yayılmasında  korkuluyor.

Ford işçileri de katıldı

Otomotiv sektöründeki eylemin ardından, parça ikmalinde yaşanan kesinti nedeniyle üretime ara verilen Ford Otosan Kocaeli Fabrikası’nın önünde toplanan yaklaşık 300 işçi, çeşitli isteklerde bulundu. İşçiler, öncelikle Türk Metal Sendikası’nın işyerinden çıkmasını isterken, bu eylem ve istekler nedeniyle herhangi bir işçinin işten çıkarılması halinde fabrika yeniden çalışmaya başladığında üretim yapmayacaklarını açıkladı.
Sık sık ‘Ölmek var, dönmek yok’ sloganı atan ve Türk Metal İş Sendikası’nı istemediklerini dile getiren işçilerin eylemi nedeniyle, polis fabrika çevresinde geniş güvenlik önlemleri aldı.

Grev uzun sürmesin

Bursa’da devame eden metal işçilerinin eylemlerine ilişkin bir açıklama da Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’ten geldi. Katıldığı bir televizyon programında Bursa’daki otomotiv sektörü işçileri eylemini değerlendiren Şimşek eylemlerin uzun sürmemesi gerektiğini dile getirdi. Şimşek, eylemlerle ilgili olarak, “Grev herkesin hakkıdır, ancak uzun sürmesi durumunda herkes kaybeder. Hem işveren hem de sektöre hem de çalışanlara zarar verir” dedi.