Erdoğan SÜZER / ANKARA
Koalisyon turlarına başlayan siyasi partilerin aralarında anlaşıp bir hükümet kuramaması durumunda zorunlu olarak gidilecek erken seçimde “Hazine yardımı” karmaşası yaşanacak. Siyasi partilere yeni seçim için 531 milyon lira ya da 354 milyon lira yardım yapılabileceği gibi, hiçbir devlet yardımı verilmeden de seçime gitmeleri istenebilecek.
ERKEN SEÇİME YARDIMI YOK
Yürürlükteki Siyasi Partiler Kanunu’nda, seçimsiz yıllar ile yerel ve genel seçimlerde siyasi partilere ne kadar devlet yardımı yapılacağını açıkça belirtiliyor. Buna karşılık, genel ya da yerel seçimlerin yapıldığı aynı yıl içerisinde erken seçime gidilmesi durumunda devlet yardımı yapılıp yapılmayacağı konusunda hiçbir açıklayıcı hüküm bulunmuyor. Kanun’a göre, siyasi partilere seçimsiz yıllarda genel bütçe gelirlerinin 5 binde 2’si oranında devlet yardımı yapılıyor. Bu oran, yerel seçim yılında 2 kat, genel seçim yılında ise 3 kat olarak uygulanıyor.
ERKEN SEÇİM OLMAZSA SORUN YOK
Koalisyon görüşmeleri sonucunda partiler uzlaşır ve hükümet kurarsa, olası bir erken seçim durumunda devlet yardımlarına ilişkin yaşanacak kaosun önü tamamen kesilecek. Bu durumda 2016 yılı başında, yüzde 7 barajını aşan tüm partiler oyları oranında yardıma hak kazanacaklar. Buna göre, mevcut 2016 bütçe verilerine göre, devletin kasasından partiler için Ocak 2016’da toplamda 192 milyon lira çıkacak. Bu yardımın 82 milyonunu AKP, 50,6 milyonunu CHP, 33 milyonunu MHP, 26,6 milyon lirasını da HDP alacak.
SEÇİM GİDERİ KARŞILANACAK MI?
Ancak uzlaşmazlık sonucu erken seçime karar verilmesi halinde Türkiye bu yılın sonunda erken seçime gitmek zorunda kalacak. Erken seçime gidilmesi halinde siyasi partiler yeni bir seçim kampanyasına başlayacak ve yeni giderler yapmak zorunda kalacak. Bu giderlerin bir kısmının devlet bütçesinden karşılanması gerekiyor. Ancak yasada, aynı yıl içinde ikinci bir seçim yapılması halinde partilere devlet bütçesinden kaynak aktarılacağına ilişkin net bir hüküm bulunmadığı için sorunun çözümü ciddi tartışmaya yol açacak.
HDP MAĞDUR OLABİLİR
Bu yıl siyasi partilere aktarılan 531 milyon liranın 177 milyon liralık kısmı seçim olmasa da zaten partilere verilecekti. Dolayısıyla aslında bu yıl 354 milyon lira ilave seçim desteği sağlanmış oldu. Erken seçim halinde ya 177 milyon liralık tutar düşülüp 354 milyon liralık erken seçim desteği verilecek ya 3 katı gereği 531 milyon liranın tamamı ödenecek ya da hiçbir ödeme yapılmayacak. Ancak hiç ödeme yapılmaması durumunda AKP, CHP, MHP bu yıl aldıkları desteklerle seçime giderken, devlet yardımına ilk kez hak kazanan HDP hiçbir destek alamamış olacak.
HDP’YE 73 MİLYON MU 49 MİLYON MU?
Partilerin mevcut oy oranlarına göre, olası bir erken seçim durumunda 531 milyon lira ilave parti yardımına karar verilmesi halinde AKP 226,5 milyon, CHP 139,8 milyon, MHP 91,2 milyon ve HDP de 73,5 milyon lira erken seçim yardımı alacak. Bu yıl ki normal ödeme olan 177 milyon düşülerek yardım yapıldığında ise AKP 151 milyon, CHP 93 milyon, MHP 61 milyon ve HDP 49 milyon lira alacak.
