Yi­ne Ame­ri­ka gel­di, hem dün­ya pi­ya­sa­la­rı­nı hem de Tür­ki­ye­’yi kı­sa va­dede ol­sa kur­tar­dı. Pi­ya­sa­lar için bir ne­fes al­ma im­kâ­nı ve ma­nev­ra ala­nı ya­rat­tı. Şim­di­lik!
Her­ke­sin kork­tu­ğu ney­di? Ame­ri­ka fa­iz ar­tı­ra­cak! Ame­ri­ka fa­iz ar­tı­rır­sa, kü­re­sel pa­ra bi­zim gi­bi risk­li ül­ke­ler­den çok da­ha faz­la­sı­nı is­ter. Ver­mez­sen çe­kip gi­der. Gi­der­se pa­ra­sı­nı Türk Li­ra­sı­’n­da tu­ta­cak de­ğil ya, do­la­ra çe­vi­rip gi­der. Do­la­ra ta­lep ge­lir­se kur yu­ka­rı gi­der. Gi­der de gi­der. İş­te bu du­rum bir sü­re­li­ği­ne er­te­len­di.
O ka­dar tan­ta­na­ya hiç mi fa­iz ar­tır­ma­ya­cak bu Ame­ri­ka? Ar­tı­ra­cak ama be­bek adım­la­rıy­la... 2015 so­nu için, yüz­de 1.125’lik or­ta­la­ma fa­iz tah­mi­ni yüz­de 0.625 düş­tü. Şu an­ki fa­iz ora­nı yüz­de 0.25 dü­ze­yin­de...

AME­Rİ­KA İŞİ Bİ­Lİ­YOR

Esas hi­kâ­ye do­lar tüm dün­ya pa­ra bi­rim­le­ri kar­şı­sın­da hız­la güç­le­nir­ken, Ame­ri­ka­’dan ge­len; “Do­lar­da­ki güç­len­mey­le ih­ra­ca­tın za­yıf­la­dı­ğı­nı gö­rü­yo­ruz” me­sa­jın­da ya­tı­yor. Do­la­rın de­ğer ka­zan­ma­sı­nı is­te­mi­yor­lar.
Adam­lar kek mi Tür­ki­ye gi­bi pa­ra bi­rim­le­ri­ni yıl­lar­ca kuv­vet­li du­rum­da tut­mak is­te­sin­ler? Ame­ri­ka­’da her mal pa­ha­lı­ya üre­til­sin. Re­ka­bet­çi Ame­ri­ka­lı üre­ti­ci­ler üre­ti­mi bı­ra­kıp ma­lı As­ya­’dan ucu­za it­hal edip, sat­sın. Sa­na­yi­ci­le­ri ye­ni ya­tı­rım­lar yap­ma­sın. İş­siz­lik art­sın.
Ni­te­kim çok kı­sa sü­re­de hız­la de­ğer ka­za­nan do­la­ra Ame­ri­ka bir an­lam­da fa­iz­le mü­da­ha­le et­miş ol­du. Na­sıl? Ye­di yıl ara­dan son­ra ilk kez ar­tı­ra­ca­ğı fai­zi bi­le öte­le­ye­rek...

TÜR­Kİ­YE İÇİN NE DE­ĞİŞ­Tİ?

Kı­sa­ca bü­tün bun­la­rın an­la­mı şans Tür­ki­ye­’nin yü­zü­ne gül­dü. Ha­liy­le dün­ya pi­ya­sa­la­rı ser­ma­ye­le­ri­ne ge­ti­ri arar­ken pu­su­la bir kez da­ha ge­liş­mek­te olan ül­ke­le­ri ve Tür­ki­ye­’yi gös­te­re­cek. Pa­ra çı­kış­la­rı za­yıf­lar­ken, gi­riş­le­ri ar­ta­cak. En azın­dan te­ori­de böy­le ol­ma­sı ge­re­ki­yor.
İyi de bi­zim Mer­kez Ban­ka­sı­’nın eli ko­lu bağ­lan­dı. Tek­rar fa­iz in­di­rim­le­ri­ne baş­la­ya­cak. Fa­iz in­di­ri­mi­ni gün­de­me alan pi­ya­sa­lar do­lar ku­ru­nu faz­la dü­şürt­me­ye­cek.
Bu mo­la sı­ra­sın­da Tür­ki­ye ya­tı­rım ya­pıp is­tih­dam mı ya­ra­ta­cak? Ta­sar­ruf­la­rı­nı mı ar­tı­ra­cak? Re­form­la­rı yü­rür­lü­ğe mi so­ka­cak? Ha­yır, hiç­bi­ri­ni yap­ma­ya­cak! Pe­ki, o za­man ne de­ği­şe­cek?
Bu­ra­sı Tür­ki­ye... Si­ya­si tan­si­yon se­çim ön­ce­si il­la yük­se­le­cek. Di­ğer ül­ke­ler bu du­rum­dan iki ya­rar­la­nı­yor­ken, Tür­ki­ye ma­ale­sef bir ile ye­ti­ne­cek­tir.
twit­ter@soz­cu­mu­ra­tog­lu ad­re­sim­de üçün be­şin he­sa­bı­nı ya­pı­yo­rum. Bek­le­rim.