Resmen alınmaya başlıyorum. Sokakta gören, telefonumu çaldıran halimi hatırımı sormadan “dolar ne olacak?” diye soruyor. Sağ olun, ben de iyiyim! İnsanlarda bir sıkıntı var.
Doların her an fırlayıp gidebileceğine inananlar çoğunlukta. Vesvese de yapmıyorlar. Belli ki gidecek. İyi de ne zaman?
Bizde denildiği gibi “serbest kur” uygulandığı yok. Bariz kur çıpası ile dolar kontrol altında tutulmaya çalışılıyor. Bu baskıya rağmen hâlâ artıyorsa ciddi anlamda sorun var demektir...
Yılbaşında 2.30 olan dolar 3 lirayı gördü ve hafiften geri çekildi. Dokuz ayda yüzde 30 artış! Şimdi ucunda duruyor.
ATEŞİ DÜŞMÜYOR
Hani insanın ateşi bir anda 40 dereceye çıkarsa fazla endişelenmezsiniz. Verirsiniz ateş düşürücüyü, terletirsiniz, düşmesini beklersiniz.
Ancak ateş 39,5 dereceye düşüp orada kalır ve daha da düşmezse işte o zaman hastaneye doğru yola çıkarsınız.
Peki, hastane neresi? Merkez Bankası... Yapabileceği bir şey var mı? Faizleri artırmayacaksa, yok! Faizleri artırabilir mi? Kolay değil.
Dolar 3.20 civarına gelmeden harekete geçmeyecek. Artırırsa da öyle çeyrek puan, yarım puan piyasayı kesmeyecek. Kallavi artırmak zorunda kalacak.
NEDEN ARTIYOR?
İyi de “O faizler artmayacak!” diye siyasi baskı var. Onu ne yapacak? Önce cesaret edilecek, siyasi baskı kırılacak, toplanılacak, piyasaları tatmin eden artışa imza konulacak. Yani yine geç kalınacak. Neden artıyor bu dolar? Tek tek sayalım.
Dediğim gibi Merkez Bankası “faiz” silahını kullanamıyor. Dolar alanları korkutacak ani bir hamle riski yok. Alanın elinde patlama ihtimali düşük...
Siyasi istikrarsızlık, erken seçim ve ortada gerçek bir hükümetin olmaması belirsizlik yaratıyor.
Karar alabilen yok. İmza atabilen yok. Şiddet eylemleri hız kesmiyor. Türkiye düşük yoğunluklu savaşta... Bunun maliyeti sadece para olmuyor tabii... Korku, yatırım kaçması, sıcak paranın Türkiye’den soğuması...
DAHA DA SAYALIM!
Gelen veriler iyiye işaret etmiyor. Enflasyondan tutun, cari açığa, ihracattan tutun, dış ticaret açığına kadar hepsi kötü açıklanıyor.
İhracat ve turizmden bu yıl az döviz geliyor. O da harcamalara yetmiyor. Şirketlerin dolar bazında borçları var. Açık pozisyonlarını kapatmak için dolar talep ediyorlar.
Yurtdışı gelişmeler de bize yardımcı olmuyor. Çin’den yayılan küresel ekonomi kaynaklı riskler ve Amerika’nın faiz artırma sürecine başlama niyeti başlı başına büyük problemler.
Türkiye’ye gelen dış sermaye hız kesti hatta azalıyor. Para çıkışları yaşanıyor.
Dolar artar artmasına da, daha da artarsa neler olacak? O da yarın...
Dolar ne olacak?
Murat Muratoğlu
Yayınlanma: