Endokrin Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Yeşim Erbil, sağlımızı sinsice tehdit eden ağır metalleri anlattı. İşte bu konudaki gerçekler: Ağır metaller; vücudun az da olsa ihtiyaç duyduğu “çinko, bakır, manganez, demir” gibi elementler ile vücudun hiç ihtiyaç duymadığı “kurşun, cıva, arsenik ve kadmiyum” gibi metallerdir. Çinko, bakır, manganez, demir gibi ağır metaller hücre işlevlerinde çok önemli roller üstlenir. Örneğin kırmızı kan hücresinde bulunan hemoglobinin içinde bulunan “demir” oksijeni dokulara taşımakta görevlidir.
DOKUDA BİRİKİRLER
Ancak kurşun, civa gibi ağır metaller sağlığımızı tehdit etmektedir.Metaller hava, su ve toprak yolu ile besinlere ve içme sularına bulaşır. Ağır metaller dokularda birikerek etkilerini yıllar sonra gösterebilir. Ağır metaller akut zehirlenmelere neden olduğu gibi kronik hastalıkların gelişiminden de sorumludur. Kronik hastalıkların yanı sıra DNA hasarına da yol açarak kanserojen etki gösterirler.
Prof. Dr. Yeşim ErbilHangi metal hangi hastalığa yol açar?
Arsenik: Toprakta, suda, böcek ilaçlarında, boyalarda, cam veya metal üretim alanlarında, elektronik cihazlarda kullanılmaktadır. Arsenik, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından kansere neden olan element olarak tanımlanmıştır.
Bakır: 10 gramdan fazlası öldürücüdür. İyi kalaylanmamış bakır kaplarda pişen yiyeceklere bakır tuzları geçer. Bazı evlerde bulunan bakır su borularından geçen içme suları ile zehirlenmeler oluşabilir.
Civa: En çok gündeme getirilen civa kaynağı amalgam diş dolgularıdır. Otoimmün bir hastalık olan Hashimoto tiroidi
ile amalgam dolgular arasında ilişki gösterilmiştir. Mezgit, kefal, levrek, kalkan gibi derin su balıklarında ve bu balıkları yiyerek beslenen kılıç, ton gibi balıklarda civa oranı daha yüksektir. Hamsi, istavrit ve palamut gibi balıklar yüzey balıkları olduğu için ağır metal oranları çok düşüktür. Civa zehirlenmesi özellikle sinir sisteminde hasar meydana getirir.
Kadmiyum: Kullanılan pillerin kontrolsüz bir şekilde doğaya atılması kronik birikimlere neden olur. Vücutta birikiminde özellikle kemik ve böbreklere hasar verir.
Kurşun: Akü imalatında ve oyuncaklarda yaygın kullanılan aşınmayı engelleyen bazı boyalarda kullanılmaktadır. Benzinli araçların egzozundan havaya kurşun salınmakta ve bu kurşun doğada yok olmamaktadır. Kurşun ihtiva eden sırlı porselen, seramik maddeler ve camlara da dikkat edilmeli.
Nelere dikkat edilmeli?
Evdeki kurşun boruları değiştirin. İthal, ucuz oyuncaklardan çocukları uzak tutun. Kaynağı belli olmayan boyalı seramik, cam, teflon, bakır kap gibi mutfak gereçlerini kullanmayın. Sebze ve meyveleri iyice yıkayın. Alüminyum folyo
içinde yiyecek ısıtmayın. Portakal, greyfurt, limon, havuç, kereviz, ıspanak, zencefil, fesleğen, kişniş ve sarmısak gibi gıdaları sofranızdan eksik etmeyin.
