Zarf ve oy pusulalarının mühürlenmesi gerektiği 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un 98 ve 101. maddeleri emredici hüküm niteliğindeydi. Bunların mühürlenmesinin nedeni, seçimlerin (referandumun) güvenilirliğini sağlamak, hileleri önlemekti.

Şimdi, oy pusulası üzerinde, sandık kurulu mührü olmasa bile bunlar geçerli sayılacak. Bunun dayanağı da zarf ve oy pusulalarının Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından bastırılması, zarflarda YSK filigranı, amblemi ve ilçe seçim kurulunun mührünün, oy pusulalarında YSK’nın filigranının bulunması gösterildi.

İŞTE O YÜZDEN TARTIŞILIYOR

Unutmayalım, 16 Nisan 2017 tarihinde yapılan anayasa referandumunda, mühürsüz zarf ve oy pusulalarının geçerli sayılması, referanduma hile karıştırıldığı iddialarına yol açmış, binlerce kişi YSK’ya başvurmuş, başvurular YSK tarafından kabul edilmeyince Danıştay, Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne gidilmişti. Hâlâ da, anayasa referandumu oylama sonuçları tartışılıyor.

YSK, referandum akşamı aldığı 560 sayılı kararı ile mühürlenmeyen zarf ve oy pusulaları ile kullandırılan oyları geçerli kabul ederken, “...mühürlemede hata veya ihmali tespit edilen sandık kurulu başkan ve üyeleri hakkında ilgili seçim kurullarınca yasal gereğinin takdir ve ifası için suç duyurusunda bulunulması gerektiğine” karar vermişti.

O açıklama yapılarak “göz boyadılar”, halkın gazını aldılar. Çoğu bilerek mühürsüz oy kullandıran sandık kurulu üyelerinin gerçekten cezalandırılacağını sananlar boşa bekledi. Çünkü, YSK’nın kararı kanun hükmü gibidir. YSK, mühürsüz zarf ve pusulaları geçerli kabul ettiğine göre suç duyurusu yapılsa ne olacak? Bu konuda az sayıda suç duyurusunda bulunuldu. Savcılıklar da YSK kararını dikkate aldı ve “Kovuşturmaya yer olmadığına” ilişkin karar verdi.

ÜZERİ KAPATILDI AMA...

Daha önce bulunduğu görev nedeniyle “Devlet Üstün Hizmet Madalyası”yla onurlandırılan, Yargıtay üyeliğinden emekliye ayrılan Ali Suat Ertosun’a, Cumhurbaşkanının imzasından sonra Resmi Gazete’de yayımlanan Seçim Kanunu’nun özellikle mühürsüz zarf ve oy pusulasının kullanılacağına ilişkin maddeyi sorduğumda şunları söyledi:

“Yapılan değişikliklerle, referandumdaki bu tür eylemlerin de üzeri kapatılmış oldu. Bu durumda, haklarında soruşturma, dava açılan sandık kurulu başkan ve görevlileri hakkındaki soruşturmalar, davalar da düşmüş olacak. Çıkarılan kanunun bir amacı da budur ve 16 Nisan 2017 tarihinde yapılan anayasa referandumunu temize çıkarmaktır.

Demokratik rejimlerin temeli, özgür, eşit, serbest ve dürüst yapılan seçimlerdir. Anayasamız 67. maddesinde, seçimlerin ve halkoylamasının serbest, eşit, gizli, tek dereceli, genel oy, açık sayım ve döküm esaslarına göre yapılması gerektiğini hüküm altına almıştır. Yapılan değişikliklerin, Anayasa Mahkemesi’nden dönmesi gerekmektedir. Bu kanun, ülkemizin ileride zor durumlara düşmesi kaçınılmaz bir akıbet gibi görülmektedir.”

Bir dönem de AKP ilçe ve il teşkilatları üye yapma yarışına girmişti. CHP’nin yöneticilerini bile AKP üyesi göstermişlerdi. CHP’liler yapılanı yargıya taşıdılar taşımasına ama sonuçta bunu yapanları da cezadan kurtaran yasal bir düzenleme yapıldı ve açılmış davalar da böylece kapatılmış oldu.

SEÇİME YENİ BAŞKANLA

“Mühürsüz zarf ve oy pusulalarını” son dakika kararıyla geçerli sayan ve o kararda imzaları bulunan YSK Başkanı Sadi Güven ile birlikte Yargıtay’dan gelen üyelerden Faruk Kaymak, Danıştay’dan seçilen İlhan Hanağası, Zeki Yiğit ve Nakiddin Buğday’ın da YSK’daki görev süresi 23 Ocak 2019’da doluyor. Yargıtay’dan gelen Nilgün Hacımahmutoğlu da bu yılın eylül ayında yaş haddinden emekliye ayrılıyor. Yerlerine Danıştay ve Yargıtay’dan 3’er üye seçilecek.

YSK’nın 11 üyesinden 6’sı Yargıtay, 5’i Danıştay üyelerinden seçiliyor. Başkan, Yargıtay, yardımcısı ise Danıştay üyeleri arasında belirleniyor. 6 yıllık görev süresi dolmadığı için Danıştay Üyesi Erhan Çiftçi, 2019’da yapılacak seçimde YSK’da başkan yardımcısı olarak görevini sürdürecek. Peki başkan kim olur? Sadi Güven’den önce teamüller gereği Yargıtay’dan gelen en kıdemli üye başkan seçiliyordu. Bu gelenek Güven’in aday olup seçimi kazanmasıyla bozulmuştu.

Yeni seçim döneminde kimin başkan olacağı merak ediliyor. Adalet Bakanlığı eski Müsteşarı, Yargıtay Üyesi Kenan İpek’in, YSK üyeliğine ve oradan da YSK Başkanlığı’na seçilmesinin de sürpriz olmayacağını hatırlatalım.