Cumhurbaşkanlığı seçimine katılabilmek için en az 100 bin seçmenin, o aday için seçim kuruluna gidip imza vermesi gerekiyor. Şimdi, imza atanlarla ilgili gizli bir inceleme başladığını öğreniyoruz. Gelişmelerin böyle olacağını bu köşenin okurlarına 22 Nisan’da “İmza atanlar fişlenecek mi?” başlığıyla duyurmuştum. Siyasetçiler, şimdi bunu açıkça söylüyor.

Parti kuruluş aşamasında, Akşener’in “FETÖ bağlantısı” gerekçe gösterilip gözaltına alınacağı öne sürülüyordu. Özellikle yabancı ülkelerden gelenlerin ilk sorusu “Seçime girebilecek misiniz, korkmuyor musunuz?” oluyordu. Şimdi, en kritik dönemece gelindi.

MAHKEME KARARI VAR

Kişi hangi örgütün mensubu olursa olsun, seçme ve seçilme hakkından mahrum bırakılamaz. Çünkü, bu yönde Anayasa Mahkemesi kararı da var. Türk Ceza Kanunu’nun 53. Maddesi’nde hangi hallerde kişinin “seçme ve seçilme hakkından mahrum bırakılacağı” yer alıyordu.

Anayasa Mahkemesi’nin 2014/140 esas, 2015/85 sayılı kararı, seçme, seçilme hakkıyla ilgili yasakları ortadan kaldırıyor. Hiçbir mahkumiyet kararında kişiler seçme ve seçilme hakkından Anayasa Mahkemesi kararına göre mahrum bırakılamıyor. Seçileceklerin tabi oldukları kanunda hangi hallerde seçilemeyecekleri yer alıyor.

Hukukçu eski bakanlardan Yaşar Topçu, mahkumiyeti olsa bile adaylar için imza verilmesinde yasal hiçbir engel olmadığı gibi bu yüzden kişilerin sorgulanması, yargılanması da söz konusu olamaz. Nitekim, imza toplayacak hedefteki isimlerden birisi, daha ilk günden adaylık için yeterli olan imza toplamına yaklaştı.

Zaten sindirilmiş. Korkutulmuş bir toplum olduk. Şimdi bu korkuların liderler tarafından dile getirilmesi de korkunun artmasına değil, aslında “Ne olacaksa olsun” biçimine dönüşmeye başladığı da dikkatten kaçmıyor. İmza kuyrukları da bunun sonucudur.

Gelelim seçimlere ve sonuçlarına


Siyasi partilerin seçimlerde ittifak yapmaları yasaklanmıştı. Yasada, 13 Mart 2018 tarihinde yapılan değişiklikle, partilerin seçimlerde iş birliği yapmaları önündeki engel kaldırıldı. Bir yenilik daha getirildi: İTTİFAK halinde seçime giren partiler için yüzde 10 ülke barajı söz konusu olmayacaktı. Seçim çevrelerindeki milletvekili sayılarının belirlenmesinde İTTİFAK’lara ait toplam oylar ile kendi başına seçime giren partilerin oyları hesaba katılacak.

İkinci adımda İTTİFAK’ların payına düşen milletvekilleri, aldıkları oylara göre İTTİFAK’a katılan partiler arasında dağıtılacak. Her iki aşamadaki hesaplama d’Hondt sistemine göre yapılacak.

Seçim sistemleriyle ilgili çalışmalar yürüten Toplumsal Ekonomik Siyasal Araştırmalar Vakfı (TESAV) Başkanı eski bakan Erol Tuncer, milletvekili hesaplama yöntemini aslında ittifakların isimlerini yazarak anlatacaktı. Birisi yüksek gösterilerek diğerine haksızlık olmasın diye ittifak isimlerini vermeden farklı bir isimlendirmeyle milletvekili dağılımını bize şöyle anlattı:  1. Örnek ilimizde 370 bin geçerli oy kullanılmış, o ilde de 20 milletvekili çıkarılacak. O ilde seçime ittifak partileri ile ittifak dışı olan partiler girmektedir. 1’inci ittifakta A ve B Partileri, 2’nci ittifakta ise C, D ve E Partileri yer almaktadır.

1’inci İttifakın toplam geçerli oy sayısı 140 bin, 2’nci İttifakın toplam geçerli oy sayısı 190 bin. F Partisinin oy sayısı ise 40 bindir.

Milletvekili dağılımı, d’Hondt sistemine göre iki aşamada hesaplanacak:

Önce ittifak partilerinin ve F partisinin aldığı oylara göre hesap yapılır. Buna göre; 1’inci İttifak 8 milletvekili,  2’nci İttifak 10 milletvekili,  F Partisi ise 2 milletvekili çıkarmaktadır.

İkinci aşamada ittifakın kazandığı milletvekili sayılarının, ittifakı oluşturan partiler arasında bölüşümü yine d’Hondt sistemine göre yapılacak. Buna göre;

1’inci ittifakın 8 milletvekilliğinden; 7’si A Partisine, 1’i ise B Partisine verilecek. 2’nci ittifakın 10 milletvekilliğinden 5’i C Partisine, 4’ü D Partisine, 1’i ise
E Partisine verilecek.

Sonuçta örnek ilimizdeki 20 milletvekilinin partilere dağılımı şöyle olacak: A Partisi 7, B Partisi: 1, C Partisi: 5, D Partisi: 4, E Partisi: 1, F Partisi: 2 milletvekili çıkarmış olacak.

Şurada seçime ne kaldı ki... Bekleyelim, görelim...

sozcu-banner-1