İşte grip aşısı ve zatürre aşısı hakkında merak edilenler...
KİMLER RİSKLİ GRUPTA?
İnfluenza virüsü akciğerleri, burnu ve boğazı enfekte ederek oldukça bulaşıcı bir solunum yolu hastalığına neden olur. Grip semptomları hafif ile şiddetli olabilir, hastaneye yatmaya ve hatta daha ciddi sorunlara yol açabilir.
Her yaşta ciddi sorunlara neden olabilen gribe herkes yakalanabilir. Bununla birlikte, bazı kişiler, hamileler, astım, diyabet veya kalp hastalığı gibi kronik tıbbi rahatsızlıkları olanlar, küçük çocuklar ve yaşlılar yüksek komplikasyon riski altındadır.
Gripten korunmanın en iyi yolu her yıl aşı olmaktır. Bir hasta grip aşısı olduktan yaklaşık 2 hafta sonra grip virüsüne karşı koruma sağlayan antikorlar oluşur. Bu, doktor ziyaretlerini, grip hastalıklarını ve okula ve işe devamsızlığı azaltabilir. Ayrıca aşı, gribin şiddetini azaltabilir ve griple ilişkili ölümleri ve hastaneye yatışları önleyebilir.
6 aydan büyük herkesin her yıl influenza aşısı olmasını önermektedir. Grip vakalarının yaygın olarak geliştiği aylara dayanarak en büyük faydayı elde etmek için ağustos ayının sonundan ekim ayına kadar grip aşısı olunması tavsiye edilir.
Grip aşıları, bulaşıcı olmayan “öldürülmüş” bir virüs veya enfeksiyona neden olmadan bir bağışıklık tepkisi oluşturmak için virüsten tek bir gen ile yapılır.
AŞIDAN SONRA NASIL BELİRTİLER GÖRÜLÜR?
Bazı insanlar grip aşısı aldıktan sonra kendilerini iyi hissetmediklerini bildirdiler. Bunun nedeni, vücudun antijeni uygulamaya alışması ve baş ağrısına, düşük dereceli ateşe ve kas ağrılarına neden olabilecek bir bağışıklık tepkisini tetiklemesinden kaynaklanır. Belirtiler genellikle 1 ila 2 gün sürer.
Ne yazık ki grip aşısı yüzde 100 etkili değil. Aşılanan kişiler birkaç nedenden dolayı hastalanabilirler. Grip benzeri semptomlara neden olan başka bir solunum virüsüne sahip olabilirler, aşıyı almadan kısa bir süre önce veya sonra gribe maruz kalmış olabilirler, çünkü vücudun antikor üretmesi 2 hafta sürer veya enfekte olabilirler. Ayrıca, grip aşısının etkinliği kişiden kişiye farklılık gösterir.
ZATÜRRE AŞISINI KİMLER YAPTIRMALI?
Günümüzde çok sayıda kişi, akciğerlerde bakteriyel bir enfeksiyon olan zatürre nedeniyle hastaneye kaldırılıyor ve hayati risk oluşturacak sağlık problemleri yaşayabiliyor.
Herkes her yaşta ciddi sorunlara neden olabilecek zatürreye yakalanabilir. Yaşlılar, sigara içenler, astım, diyabet veya kalp hastalığı gibi kronik tıbbi rahatsızlıkları olanlar, küçük çocuklar gibi bazı kişilerde zatürre komplikasyonları riski daha yüksektir.
65 yaş ve üstü yetişkinler, 2 yaşından küçük tüm çocuklar ve kronik sağlık sorunları olan 2 ila 64 yaş arası kişiler için zatürre aşısı önerilmektedir.
Çocuklarda bu koşullar arasında kronik kalp, böbrek, karaciğer veya akciğer hastalığı; şeker hastalığı, HIV enfeksiyonu, bağışıklığı riske atan hastalıklar; nefrotik sendrom ve orak hücre hastalığı yer alır.
Yetişkinlerde ise kontraendikasyonları artı olmayan veya hasar görmüş dalak, AIDS veya HIV enfeksiyonu, alkolizm, kanser ve sigara kullanımı bulunur.
65 yaş ve üstü herkese, sigara içen 19 ila 64 yaş arası yetişkinlere ve yukarıda listelenen yüksek riskli koşullara sahip 2 ila 64 yaş arası kişilere zatürre aşısı önerilmektedir. Zamanlama olarak grip aşısıyla aynı tarihler seçilebilir ve sürenin bitimine göre aynı tarihlerde tekrarlanabilir.
Güncel aşılar, grip ve zatürreye karşı ciddi oranda koruma sağlar. Bunun yanı sıra hasta insanlarla temastan kaçınmak; gözlere, ağza ve buruna dokunmamak; muhtemelen kontamine olmuş yüzeyleri temizlemek ve dezenfekte etmek; elleri sık sık sabun ve suyla yıkamak da alınabilecek ilave tedbirler arasındadır.
Enfekte bir kişinin hastalığının yayılmasını önlemek, kontamine yüzeyleri temizlemek ve dezenfekte etmek, öksürürken veya hapşırırken ağzı ve burnu bir mendille örtmek, başkalarıyla teması sınırlandırmak, ateş geçtikten sonra en az 24 saat evde kalmak ve elleri sık sık sabun ve suyla yıkamak çok önemlidir.
Zatürre aşıları iki çeşittir; biri, geç bağışıklık oluşturan ve uzun ömürlü olan. Diğeri ise hızlı bağışıklık oluşturan ve etkisi kısa süren. Bu aşıların zamanlamaları özellikle grip döneminde önemlidir. Geç bağışıklık oluşturan aşı ile aşılamaya başlanmalı ve grip aşısı ile arası yaklaşık 6 hafta olmalı, bu sebeple hiç aşılanmamış bireylerin en geç eylül başına kadar zatürre aşılarını yaptırmalarını öneriyoruz.
Herkes aşılanmalı mı sorusuna bu sene için özellikle 60 yaş üzeri ve 2 yaş altına evet diyebiliriz. 40-60 yaş arası ise opsiyonel, bu yüzden doktorlarınıza danışın lütfen .
