Devlet Nişanı,  Cumhuriyet Nişanı, Liyakat Nişanı’nda bulunan Atatürk kabartması, 15 Aralık 2013 tarihinde yönetmelikte yapılan değişiklikle kaldırılmıştı. Dönemin Türk Kamu-Sen Genel Başkanı ve halen Bağımsız Milletvekili İsmail Koncuk, yönetmelik değişikliğinin iptali için Danıştay’a dava açtı. Danıştay 10. Dairesi, 27 Nisan 2016 tarihinde başvuruyu yerinde buldu ve Atatürk kabartmasının nişanlarda kullanılmasına hükmetti.

Konu, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na götürüldü. Kurul, 10 Ekim 2018 tarihinde 10. Daire’nin kararını yerinde buldu, nişanlarda Atatürk kabartmasının kullanılmasını öngördü. Atatürk kabartmasının nişanlara yeniden konulmasıyla ilgili karar, uzun bir bekleyişten sonra yazıldı.

GURUR VE UMUT

Tek oy farkla nişanlarda Atatürk kabartmasının kullanılması Dava Daireleri Kurulu’nun gerekçeli kararında şöyle belirtilmişti:

“Anayasaların dayandığı temel felsefenin, temel görüş ve ilkelerin yer aldığı; geçmişin gururunun, geleceğin umudunun, milli birlik ve beraberliğin vurgulandığı; devletin kurucusu ve kurucu değerlerinin yer aldığı kısım, anayasaların başlangıç kısımlarıdır. Uluslararası dostluğun gelişmesinin sağlanması amacıyla ülkelerin devlet başkanlarına, Türkiye Cumhuriyeti devleti adına verilen devlet nişanlarında, anayasanın sözüne ve ruhuna uygun olarak Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu, milli birlik ve beraberliğimizin simgesi olan Ulu Önder Atatürk kabartmasının kaldırılması yönünde yapılan yönetmelik değişikliği, haklı, makul, somut ve kabul edilebilir bir nedene dayandırılmamaktadır.

Bu durumda, devlet nişanında yer alan ‘Atatürk kabartması’nın kaldırılması anlamını taşıyan düzenlemenin anayasal hükümler karşısında eksik düzenleme niteliğinde olması nedeniyle hukuka aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.”

DEĞİŞEN NE OLDU?

Danıştay 10. Dairesi’nin geçmişte verdiği iptal kararı, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu tarafından onanmış olmasına rağmen, 4 Şubat 2021 tarihinde “karar düzeltme” aşamasında bozuldu. Karar, Andımız’ın iptali ile aynı dönemde alındı. Böylece, mahkeme kararıyla madalyalara konulan Atatürk kabartması, yine mahkeme kararıyla kaldırılmış oldu. Gelişmeler, kararlarda siyasetin öne çıktığı biçiminde yorumlanıyor. Bu da gerçekten üzüntüye neden olan bir durum.

Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin, başka ülke yurttaşlarına, karşılıklı ilişkilere olumlu katkısı nedeniyle verdiği Devlet Nişanı ve Cumhuriyet Nişanı ile birlikte, bilim ve sanatta Türkiye Cumhuriyeti adına başarı gösteren kendi yurttaşlarına verdiği Liyakat Nişanı’ndaki, T.C. vurgusu ile çağdaş, demokratik, laik, sosyal hukuk devleti Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk kabartmasından kim rahatsız olur?

Devlet nişanında Atatürk’ün kabartmasının çıkarılması davasında, 10. Daire’nin geçmişte verdiği iptal kararını Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu 2018 yılında onamış olmasına rağmen  Cumhurbaşkanlığı’nın itirazı sonucu karar düzeltme aşamasında bozuldu. Onanmış kararı değiştirecek hukuka aykırı bir şey mi buldular? Hayır.

ONLAR MI İSTEDİ?

Çözüm süreci döneminde PKK ve FETÖ’cüler, Andımız’ın kaldırılmasını istemişti. “Türk”ün, ırkçılık çağrışımı yaptığı görüşünü savundular. Atatürk’ün devlet nişan ve madalyasından çıkarılmasının gerekçesini Danıştay ve onama kararına itiraz eden iktidar açıklamalı. Belgelere geçmeyen ama Atatürk’ün çıkarılmasına neden olan iddiayı bir yargı mensubu şöyle anlattı:

“Arap liderler ülkemize geldiğinde Anıtkabir’e gitmiyor. Bazı liderlerde Atatürk alerjisi var. Devlet nişanı verilecek Arap liderleri ve iş adamları, Atatürk kabartmalı nişanlardan rahatsız oluyor. Onları rahatlatmak için Atatürk kabartmasının çıkarılması gündeme gelmişti. Aslında, Atatürk’ten rahatsız olanlara, Atatürk’ü anlatsak daha yerinde olurdu.” 

Kuşkusuz rahatsız olanların başında da Suudi Arabistan Kralı ve bazı Arap ülkelerinin liderleri geliyor. Onları memnun edeceğiz diye madalyalardan Atatürk’ü çıkarmak gerçekten ağır bir durum.

TBMM GÜNDEMİNDE

Suudi Arabistan Kralı Salman’a da Atatürk kabartması çıkarılmış devlet nişanı verilmişti.  Türkiye Cumhuriyeti Devlet Nişanı’nın Kral Salman’a verilmesinin gerekçesi de, “Türkiye ile dostane ilişkiler geliştirdiği, bölge barışına katkı sağladığı” olarak açıklanmıştı.

Son dönemlerde Türkiye karşıtı bir politika izlenmesi, Türk mallarına ambargo uygulaması, Yunanistan’la ortak tatbikata girişilmesi, Kral’a verilen madalyayı hatırlattı. Cumhurbaşkanı Erdoğan da, “Suudi Arabistan’ın Yunanistan’la ortak tatbikata girmesi bizi üzmüştür” demişti. CHP Milletvekili Mahmut Tanal da Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın cevaplandırması istemiyle TBMM Başkanlığı’na sunduğu önergede şu soruyu yöneltti:

■ Türk Milleti’nin hassasiyetlerini önemsemeyen Suudi Arabistan Kralı Salman Bin Abdülaziz’den Türkiye’nin en yüksek nişanı olan Devlet Nişanı’nın geri alınmasına ilişkin herhangi bir çalışma yürütülmekte midir?

Atatürk kabartmalı madalyadan rahatsız olduğu bilinen Kral’a, Atatürk’ün kabartmasının yer almadığı madalya, 2016 yılında verilmişti. Bakalım, Tanal’ın bu sorusuna nasıl cevap gelecek, bekleyelim, görelim.