Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez 24 Haziran’da “müjdeyi” vermişti; açıklama Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan geldi:

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) Adana’da 1 milyar dolar değerinde yüksek kaliteli petrol buldu!...

Hadi öyle olsun ama rakamlar tutmuyor, onu ne yapacağız?...

★★★

İktidar yanlısı Yeni Şafak gazetesinde yer alan 29 Haziran tarihli haberin başlığı “Kapatılan kuyudan yüksek kaliteli petrol fışkırdı: Yıllık üretimin yarısı Adana’dan”...

Haber Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Erdoğan’ın Kabine Toplantısı sonrası yaptığı “Millete Sesleniş” konuşmasından alıntı ile şöyle devam ediyor:

“Adana’da petrol arama çalışması yaptığımız iki kuyuda yüksek kaliteli petrol bulduk. Birisi 425 metre, diğeri 358 metre derinlikte elde ettiğimiz ekonomik değere sahip petrolün rezerv değeri yaklaşık 1 milyar dolar olarak hesaplanmıştır...”

★★★

TPAO’nun son 4-5 yılda günlük 41 bin varil olan petrol üretiminin 61 bin varile çıkartıldığını söyleyen Dönmez, 22 Haziran’da bir medya kuruluşuna verdiği röportajda “Adana’daki petrol keşfini yakında ilan edeceğiz” dedikten sonra, Ceyhan ilçesine bağlı Soysallı mahallesindeki Çukurova-1 ve Çukurova- 2 isimli araştırma sahalarıyla ilgili bilgiler kamuoyu ile paylaşılmaya başlandı.

★★★

1998 Ceyhan depreminden sonra bin 500 metre derine inen yabancı şirketlerin petrol bulamadıklarını söyledikleri vurgulandı.

TPAO’nun kapanan bu sahalarda son 2 yıldır sürdüğü aramalar sonucu söz konusu petrol rezervini keşfettiği belirtiliyor.

“Yerli ve milli” örtüsü şüphesiz en çok enerji sektörüne yakışıyor.

★★★

“Ancak” diye devam eden aynı haberlerde TPAO’nun Ceyhan’daki petrol keşfini bin 350 metre derinlikte gerçekleştiği kaydediliyor.

Erdoğan’ın verdiği rakam 358-425 metreydi... İki rakam arasında yaklaşık 1000 (yazıyla bin) metre fark var.

★★★

Derinlik neden önemli?

Yanıtı eski TPAO Genel Müdürlüğü, Arama Grubu ve Yurt Dışı Projeler Grup Başkanı, Yüksek Jeoloji Mühendisi Özer Balkaş’tan alıyorum.

Balkaş; “Sözün bittiği yer, çok üzüldüm...” diyor.

39 yıl boyunca TPAO’nun yönetici kadroları arasında yer alan ve kurumdan 2014 yılında emekliye ayrılan Balkaş, “Adana’da 2 kuyuda petrol şovu olması son derecede olağan” dedikten sonra, petrol aramalarıyla ilgili teknik bir bilgi paylaşıyor.

★★★

Balkaş; “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, ‘Adana’da 2 yüksek kaliteli petrol bulduk. Rezerv değeri yaklaşık 1 milyar dolar olarak hesaplanmıştır. Aynı sahada 8 tane daha sondaj kuyusu açarak 10 kuyuda çalışmalarımızı sürdürmek istiyoruz’ ifadeleri, ne yazık ki siyasi amacı dışında başka bir önem taşımıyor” diyor.

★★★

Petrol keşfi yapılan kuyuların derinliği ile ilgili ortaya çıkan çelişkili rakamları sorduğumda “Petrollerin özellikleri; göç nedeniyle olumlu etkilenir (American Petroleum Institute-API gravitesi artar, sülfür içeriği indirgenir), fakat Erdoğan’ın açıklamasında olduğu gibi 350-450 metre gibi sığ derinliklere göç ederse tam tersi olumsuz yönde etkilenirler ve göç yollarındaki su ile temas nedeniyle hafif uçlarını kaybederler” değerlendirmesi yapıyor.

★★★

Buna bağlı olarak, petrollerin; kaynak kayadan petrol kapanındaki rezervuara olan seyahati sonrasında, kapanda tutuklu kalmasını ve yüzeye yakın seviyelere sızmamasını tercih ettiklerini ekliyor.

★★★

2017 yılından bu yana TPAO Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü olan Melih Han Bilgin’den “petrol müjdesi” haberlerine henüz bir katkı gelmedi.

Bilgin’in 4 Haziran 2022 tarihli demecinde ifade ettiği, “2019’da, petrol ve doğalgaz sektöründeki yatırım toplamı 560 milyar dolar iken, 2020 yılında pandemi sonrası etkiyle beraber 400 milyar dolara düştü. Kısacası sektörün 160 milyar dolarlık yapmadığı bir yatırım var” sözleri saha seçiminin ne kadar kritik bir noktada olduğunu hatırlatıyor.

TPAO’da bu para var mı?

Bilimsel veriler hangi tercihleri öne çıkartıyor?

Bu soruların yanıtlarıyla devam ederiz...