Şubat ayı başındaki büyük depremlerin ardından gelen ithalat yasağına ve seçim döneminde artan iç talebin bir kısmının Merkez Bankası (TCMB) kasasındaki altınların satışıyla karşılanmasına rağmen, Türkiye'nin altın ithalatı ocak-temmuz döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 217'lik sert artışla 69,8 tondan 221,2 tona yükseldi.
Ocakta 68,3 ton olan altın ithalatı, yasakla birlikte nisanda 2,9 tona kadar geriledikten sonra, yasağın gevşetilmesiyle birlikte temmuzda 38,2 ton oldu.
Ocak-temmuz döneminde altın ithalatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 180,4 oranında artarak 19,4 milyar dolara yükseldi.
TCMB'NİN SATIŞI DÜNYA GÜNDEMİNDE
Altın ithalatı dışında, TCMB de tarihi bir satışla seçim öncesinde yurt içindeki altın talebini karşılamaya çalıştı.
Dünya Altın Konseyi verilerine göre, TCMB, seçim öncesindeki mart-mayıs dönemindeki üç ayda toplamda net 158,9 ton altın sattı. Yılın ilk yarısında TCMB'nin net altın satışı 102 ton oldu.
Türkiye'de enflasyonla birlikte artan altın talebi, Dünya Altın Konseyi raporuna da girdi.
REKOR TALEP
Rapora göre, Türkiye'de yılın ilk yarısında iç piyasada yıllık yüzde 25 artışla 19,7 tonluk mücevher olarak, yıllık yüzde 157'lik artışla 98,1 tonluk rekor miktarda sikke ve külçe olarak altın alımı oldu.
Sikke ve külçe olarak altın satışında Türkiye, 2023'ün ilk yarısında dünya genelinde Çin'in ardından ikinci sırada yer aldı.
Türkiye'de son yıllarda altın talebinin yüksek seyrettiğine dikkat çekilen raporda, artan enflasyon, gevşek para politikası, zayıf TL ve seçimlerin altın talebini artırdığı vurgulandı.
Raporda, başka yatırım alternatiflerinin sınırlı olmasının da Türkiye'de altın talebini artırdığına işaret edildi.
Uzmanlar, Türkiye'de altın alımlarının büyük oranda yastık altına gittiğini belirtiyor.
AÇIK BÜYÜYÜNCE KOTA VE EK VERGİ GELDİ
Türkiye dünyada altın ithalatının yanı sıra işlenmiş altın ihracatında da ilk sıralarda yer alıyor. Örneğin, 2023'ün ocak-temmuz döneminde altın dahil değerli taş ihracatı yıllık yüzde 17,9 artışla 6,4 milyar dolar oldu ama ithalat bu rakamı katladı.
İthalat kısıtlamalarına ve TCMB'nin iç talebi geçici olarak karşılamasına rağmen altın dahil kıymetli taşlarda ocak-temmuz döneminde dış ticaret açığı yaklaşık 15 milyar dolar oldu.
Altın ithalatının enflasyondaki artışla birlikte patlamasının ardından Hazine ve Maliye Bakanlığı bu haftadan itibaren ithalatta kota uygulaması başlatmıştı.
Öte yandan, hükümet altın ithalatını azaltmak üzere ek vergi adımı da atmıştı.
Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı, “Avrupa Birliği ve Serbest Ticaret Anlaşması imzalanan ülkeler” haricindeki ülkelerden altın takı ithalatına yüzde 20’lik ek vergi kararı gelmişti.
Hazine ve Maliye Bakanlığı ayrıca, rafinerilerin üretebileceği en küçük altında alt sınır 1 gram olarak belirledi. Daha önce 0,10, 0,25 ve 0,5 gram altın üretebilen rafineriler için bu limit mart ayında 0,5 grama yükseltilmişti.
