CHP Genel Başkanı Özgür Özel, önceki gün Türk İş Genel Başkanı Ergün Atalay ve Hak İş Genel Başkanı Mahmut Aslan’ı ziyaret etti. Cumartesi günü 68 kuruluş tarafından düzenlenecek “Yurttaş Sesleniyor- Haklarımızı Alacağız” mitingine sendika genel başkanlarını davet etti. O saate kadar iki genel başkan da kendilerine miting organizasyonunu yapanlar tarafından davet gelmediğini belirttiler. Özgür Özel, “Biz katılacağız, siz de logolu, logosuz katılırsanız memnun oluruz” dedi. DİSK, mitingi düzenleyen kuruluşlar arasında yer alırken, cumartesi günü yapılacak mitinge Türk İş Genel Başkanı Ergün Atalay, Hak İş Genel Başkanı Mahmut Arslan katılmayacak. İşçilerin katılmasına bir engel yok.

Hayat pahalılığı arttıkça insanların mitinge katılımı da fazla olmaya başladı. Örneğin Türk İş önderliğinde Ankara’da ekim ayında yapılan mitinge 150 bin kişinin katıldığı belirtilmişti. Asgari ücretin düşük tutulması, bundan böyle yapılacak mitinglere katılımı artıracaktır. Ankara Tandoğan Meydanında cumartesi günü saat 13.00’te yapılacak mitinge de katılımın yüksek olması bekleniyor. Türk İş ve Hak İş Konfederasyonları genel başkanları da mitinge katılmayacak ama işçilerin katılmaması yönünde de bir uyarısı olmayacak.

“KONU MANKENİ GİBİYİZ”

Türk İş, Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantısına neden katılmadı? CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in ziyaretinde, Genel Başkanı Ergün Atalay’ın şöyle açıkladığını öğrendim:

“Biz, 50 senedir Asgari Ücret Tespit komisyonundayız. Ben, 10 yıldır, bu komisyondan çekilmekten yanayım. Çünkü komisyonda biz 5 kişiyiz. Bu adil bir komisyon değil. Burada yaptırım gücümüz yok. Konu mankeni gibi duruyoruz. Hep ‘Katılmasak olmaz’ diyorlardı. Bu sene arkadaşları ikna ettim. Yapısı düzeltilene kadar bu komisyonda bir daha olmayız.”

Aslında, komisyonun adil olmadığı biliniyor. Çünkü, 5’er kişiden oluşan hükümet ve Türkiye İşverenler Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) birlikte hareket ediyor. 10 üyeye karşı, Türk İş’in 5 üyesinin her hangi bir yaptırım gücü kalmıyor. Her yıl aynı hikaye. AKP döneminde 27 sözleşme imzalandı. Bunun 18’ine Türk İş muhalif kaldı. 6 sözleşmede ortak karar çıktı. 2 sözleşmede ise Türk İş ve hükümet kanadı birlikte oy kullandı. Bu yıl ise Türk İş toplantıya katılma gereği bile duymadı. Haklılığı da daha iyi anlaşıldı.  

TİYATRODA ROL ALANLAR

Hak İş Genel Başkanı Mahmut Arslan, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun yapısına itiraz ediyor ve şu gerekçeleri ortaya koyuyor:

“1970’li yılların mevzuatıyla Türkiye’nin böyle bir komisyonla işi yürütmesi söz konusu değil. Teşbihte hata olmasın ama bir tiyatroda rol almış kimseler gibi Aralık ayında hep asgari ücreti tartıştık. Sonunda bir akşam asgari ücret ilan ediliyor.”

Genel Başkan Mahmut Arslan, rahmetli Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in “Kurumuş söğütten düdük olmaz” sözünü hatırlatıyor, şunları söylüyor:

“Bu asgari ücret tespit komisyonu yapısından sağlıklı bir asgari ücret çıkması mümkün değil. Biz, bir ay boyunca bu tartışmaların içerisindeyiz. Sonradan bir karar alınıyor. İşçiler devre dışı kalıyor. İşverenle hükümet anlaşıyor, istedikleri asgari ücreti açıklıyor. Geniş bir uzlaşmayla daha demokratik, çoğulcu daha kapsayıcı daha katılımcı bir asgari ücret komisyonu bence asgari ücretin belirlenmesinde önemli bir kriter olarak karşımıza çıkabilir. Bizim süratle yeni bir asgari ücret tespit komisyonunu oluşturmamız, bütün ücretlerin asgari ücrete doğru gelmesini önlemek olduğunu anlatmamız gerekiyor.”

YENİ DÖNEM BAŞLATILMALI

Avrupa Birliği ülkelerinde, asgari ücret, istisnai bir ücret olarak kabul ediliyor. Bunun anlamı, “Bu ücretin altında kimse çalıştırılamaz.”  Zaten o ücrette çalışan kimse yok. Örneğin bir yıl içinde staj süresini bitirenler, bazı kurumlardan, belediyelerden sosyal destek, kira desteği alarak hayatları kolaylaştırılıyor. Ama o ücretle çalışanların oranı, toplam çalışanların yüzde 5’ini geçmiyor.

Bizdeki asgari ücret değil, geçim ücreti. Çalışanların yüzde 50’sinden fazlası asgari ücretli. Asgari ücret istisnai bir ücret olsa belirlenen 22 bin TL tartışılabilir. Ama bu bir geçim ücreti olunca tartışma oradan çıkıyor. Hak İş Genel Başkanı Mahmut Arslan, bu durumu şöyle yorumluyor:

“22 bin 104 lirayla nasıl geçineceksiniz? Yoksulluk sınırı, açlık sınırı ortada. Sorunun bu yönü de dikkate alınmalı. Asgari ücretli sayısı 7 milyon kişiyi buluyor. Türk-İş’in ortaya attığı katılmama görüşünü biz yıllardır savunuyoruz. Ergun Bey’in uzun yıllar sonu bu noktaya gelmiş olması sevindirici. Ben bu istikamette yeni bir dönemin başladığını düşünüyorum.”

ARA ZAM GÜNDEME GELİR

Asgari ücretin artırılması için “Ara zam” istenir mi? Genel Başkan Arslan, “Tabii ki asgari ücretin 1 yıllık değil de 6 aylık dönem için bile yetersiz olduğu da konuşuluyor. Özellikle ocak-şubat-mart aylarındaki enflasyonun beklenen enflasyonun üzerinde gerçekleşmesi durumunda kaçınılmaz olarak temmuz ayında bir ilave asgari ücret talebi doğacaktır. Bu da normaldir. Onun için hükümet her ne kadar 1 yıllık belirlemiş olsa da bence önümüzdeki süreç bunu hızlandırabilir” görüşünde.

Asgari ücret açıkçası çalışanın da, çalışmayanın da moralini bozmuş durumda. Hâlâ, cumhurbaşkanından “Bunu artırabileceği” beklentisi var.