SEREBRAL PALSİ NEDİR?
Serebral palsi (SP), bir kişinin dengesini ve duruşunu taşıma ve sürdürme yeteneğini etkileyen bir bozukluklar grubudur. SP, çocukluk çağında en sık görülen motor sakatlıktır. Serebral, beyinle yapmak anlamına gelir. Palsi, zayıflık veya kas kullanımı ile ilgili sorunlar anlamına gelir. SP, anormal beyin gelişimi veya kişinin beynini kontrol etme yeteneğini etkileyen gelişmekte olan beyindeki hasardan kaynaklanır.
SP semptomları kişiden kişiye değişir. Şiddetli SP'li bir kişinin yürüyebilmesi için özel ekipman kullanması gerekebilir veya hiç yürüyememesi ve ömür boyu bakım gerektirmesi gerekebilir. Öte yandan, hafif SP'li bir kişi biraz garip bir şekilde yürüyebilir, ancak herhangi bir özel yardıma ihtiyaç duymayabilir. SP, zaman içinde daha da kötüleşmez, ancak kesin semptomlar bir kişinin ömrü boyunca değişebilir.
SEREBRAL PALSİ ÇEŞİTLERİ
Doktorlar, SP'yi ana hareket bozukluğu tipine göre sınıflandırır.
Beynin hangi bölgelerinin etkilendiğine bağlı olarak, aşağıdaki hareket bozukluklarından biri veya daha fazlası oluşabilir:
- Sert kaslar (spastisite)
- Kontrol edilemeyen hareketler (diskinezi)
- Zayıf denge ve koordinasyon (ataksi)
Dört ana SP türü vardır:
Spastik Serebral Palsi
En yaygın SP tipi spastik SP'dir. Spastik SP, SP'li kişilerin yaklaşık % 80'ini etkiler. Spastik SP'li kişilerde kas tonusu artmıştır. Bu, kaslarının sert olduğu ve bunun sonucunda hareketlerinin garip olabileceği anlamına gelir. Spastik SP genellikle vücudun hangi bölgelerinin etkilendiği ile tanımlanır:
- Spastik dipleji ― Bu tip SP'de kas sertliği esasen bacaklardadır, kolları daha az etkilenir veya hiç etkilenmez. Spastik diplejili insanlar yürüme zorluğu yaşayabilir, çünkü sıkı kalça ve bacak kasları bacaklarının birlikte çekilmesine, içe doğru dönmesine ve dizlerin üzerinden geçmesine neden olur (makaslama olarak da bilinir).
- Spastik hemiparezi ― Bu tip SP, bir insan vücudunun sadece bir tarafını etkiler; genellikle kol bacağından daha fazla etkilenir.
- Spastik kuadriparezi ― En şiddetli spastik SP şeklidir ve dört ekstremiteyi, gövdeyi ve yüzü de etkiler. Spastik kuadriparezi olan insanlar genellikle yürüyemez ve zihinsel engellilik gibi başka gelişimsel engelleri vardır; nöbetler; veya görme, işitme veya konuşma ile ilgili problemler.
Diskinetik Serebral Palsi
Diskinetik SP'li insanlar, ellerinin, kollarının, ayaklarının ve bacaklarının hareketlerini kontrol etmekte zorluk çekerler, bu da oturmayı ve yürümeyi zorlaştırır. Hareketler kontrol edilemez ve yavaş ve çarpıcı veya hızlı ve sarsıntılı olabilir. Bazen yüz ve dil etkilenir ve kişi emme, yutma ve konuşma konusunda zorlanır. Diskinetik SP'li bir insan, yalnızca günden güne değil, aynı zamanda tek bir gün boyunca bile değişebilen (çok sıkıdan çok gevşek arasında değişen) kas tonusuna sahiptir.
Ataksik Serebral Palsi
Ataksik SP'li kişilerde denge ve koordinasyon ile ilgili sorunlar vardır. Yürürken kararsız olabilirler. Hızlı hareketlerle veya yazma gibi çok fazla kontrole ihtiyaç duyan hareketlerle zor zamanlar geçirebilirler. Bir şeye ulaştığında ellerini veya kollarını kontrol etmekte zorlanabilirler.
Karışık Serebral Palsi
Bazı insanlar birden fazla SP tipinde semptomlara sahiptir. En yaygın karışık SP tipi spastik-diskinetik SP'dir.
SEREBRAL PALSİ BELİRTİLERİ
- Yuvarlanma, tek başına oturma veya sürünme gibi motor beceri gelişimi gecikmeleri
- Kas tonusunda aşırı sertlik ya da gevşeklik
- Konuşma gelişiminde gecikmeler ve konuşma zorluğu
- Kaslarda spastisite adı verilen sertlik ve abartılı refleksler
- Ataksi olarak adlandıran kas koordinasyonu zayıflığı
- Titreme ve istemsiz hareketler
- Sık sık düşme
- Yutma problemleri
- Nesneleri hep aynı elle tutma gibi vücudun sadece bir tarafını tercih etme
- Nöbet, zihinsel yetersizlik gibi nörolojik problemler
SEREBRAL PALSİ TEDAVİSİ MÜMKÜN MÜ?
Çeşitli nedenlerle meydana gelmiş beyin hasarını geriye döndürmek mümkün değildir, fakat serebral palsi'li çocuk tıbbi ve destek tedavileriyle pek çok becerisini ilerletebilir. Tedavinin en önemli unsuru ailenin ve çocuğun ilgisi, uyumudur. Serebral palsi tanı ve tedavisi için, Çocuk Nörolojisi, Fizik Tedavi, Ortopedi Bölümleri, ayrıca Çocuk Ruh Sağligi, Beyin Cerrahisi, Göz, Kulak-Burun-Boğaz, Beslenme, Fizyterapi-Rehabilitasyon, Ergoterapi, Dil ve Konuşma Terapisi Bölümleri'ne başvurulabilir. Bu bölümlerde hastanın işlevlerini arttıracak, kapasitesini kullanmasını sağlayacak, günlük yaşamı kolaylaştıracak tedavilere yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Kas gevşetici ilaçlar, fizik tedavi, çeşitli dış destek cihazları (ortezler), botulinum toksini enjeksiyonları, cerrahi yöntemler, ve kas-hareket-konuşma eğitim programları çocuğun durumuna göre seçilerek uygulanır. Bu yöntemler sayesinde serebral palsi'li çocuk yetenek ve becerilerini geliştirebilir, normal yaşama adapte olabilir ve yaşam kalitesini üst düzeye çıkartabilir.
[old_news_related_template title="Serebral palsi bebeklerde nasıl anlaşılır?" desc="Serebral palsi (SP) kas tonusunu, hareketini ve motor becerilerini etkileyen bir problemdir. Vücudun koordineli ve amaçlı bir şekilde hareket etme kabiliyetini engeller. Dünya çapında her 1000 çocuktan en az 1.5 ile 4'ünü etkiler. Peki, serebral palsi bebeklerde nasıl anlaşılır? Merak edilen tüm detaylar haberimizde..." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2019/12/11/iecrop/serebral-palsi_16_9_1576048600.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2019/saglik/serebral-palsi-bebeklerde-nasil-anlasilir-szcu2-5502708/"]
[old_news_related_template title="Serebral palsi nedir? Serebral palsi nedenleri neler?" desc="Serebral Palsi, duruşu ve hareketleri etkileyen fiziksel engellilik türüdür. Bir diğer adı beyin felci olan Serebral Palsi'ye anormal beyin gelişimi veya gelişen beyinde yaralanma neden olabiliyor. Serebral palsi nedir? Serebral palsi nedenleri, belirtileri ve tedavisi…" image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2019/10/06/iecrop/serebral-palsi-shutter_16_9_1570366786.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2019/saglik/serebral-palsi-nedenleri-neler-serebral-palsi-nedir-szcu2-5373452/"]
[old_news_related_template title="Serebral Palsi sonradan olur mu? Serebral Palsi belirtileri neler?" desc="Serebral palsi hastalığı hakkında birçok detay merak ediliyor. Serebral palsi doğumdan önce beyinde meydana gelebildiği gibi doğum sonrasında ya da çok küçük yaşlarda beyin hasarı alınması nedeniyle de oluşabilir. Çoğu durumda, serebral palsinin kesin nedeni bilinmemektedir. İşte serebral palsinin belirtileri ve merak edilenler..." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2019/12/06/iecrop/cerebral-palsy_16_9_1575631568.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2019/saglik/serebral-palsi-sonradan-olur-mu-serebral-palsi-belirtileri-neler-5494020/"]
