2011 yılının Mart ayında başlayan iç savaş sonrası özellikle Suriye'nin kuzey bölgelerinden milyonlarca Suriyelinin Türkiye'nin 81 iline dağılarak bir göç akımı başlatması Türkiye’de kültürel ve sosyal hayatkı da kökünden etkiledi. Yaklaşık 8 yıldır Türkiye’de sığınmacılar ile yerel halk arasında, farklı dil, kültür ve yaşam tarzından kaynaklanan büyük sorunlar yaşanıyor. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün 2018 Aralık ayı verilerine göre Türkiye’de bulunan Suriyeli mülteci sayısı 3 milyon 618 bin 624 kişi. Sığınmacılar arasında iyi bir yaşam süren de var, yardımlarla ayakta kalmaya çalışan da.
TÜRKİYE, DÜNYADAKİ EN BÜYÜK MÜLTECİ NÜFUSUNA SAHİP OLAN ÜLKE
UNICEF’in verilerine göre Türkiye, dünyadaki en büyük mülteci nüfusuna sahip olan ülke. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün 20 Aralık 2018 tarihinde yaptığı açıklamaya göre Türkiye’deki kayıtlı Suriye’li sayısı 3 milyon 618 bin 624. Bu rakamın; 1 milyon 963 bin 553’ünü erkekler, 1 milyon 655 bin 71’ini ise kadınlar oluşturuyor. Toplam rakamın yaklaşık yüzde 60'ını ise 18 yaşından küçük çoçuklar oluşturuyor.
İSTANBUL’A YENİ SURİYELİ KAYDI ALINMIYOR
Türkiye’deki 81 kentte, Suriyelilerin olmadığı bir şehir yok. En çok Suriyeli barındıran şehir 557 bin 694 kişi ile İstanbul. Öte yandan İstanbul 'resmi olarak' yeni mülteci kabul etmiyor.
KİLİS'TE NEREDEYSE YARI YARIYA!
Suriyelilerin yerli nüfusa oranla en yoğun yaşadığı il ise Kilis. Kilis’te kayıtlı Suriyelilerin sayısı, Türk vatandaşlarının sayısından 6 bin 326 kişi daha az.
EN AZ SURİYELİ BAYBURT'TA: 32 SURİYELİ
Suriyelilerin en az olduğu şehir ise 32 kişi ile Bayburt. Bayburt’u 40 kişi ile Artvin, 56 kişi ile Tunceli takip ediyor. Bu illerin yanı sıra; Şanlıurfa’da 469 bin 215, Hatay’da 442 bin 91, Gaziantep’te 392 bin 998, Adana’da 223 bin 26, Mersin’de 208 bin 267, Bursa’da 153 bin 145, İzmir’de 138 bin 897, Mardin’de ise 92 bin 60 Suriyeli bulunuyor.
İSTANBUL İLÇELERİNDE DURUM NASIL?
İstanbul’da en çok mülteci bulunan semtler ise sırasıyla; Esenyurt, Sultanbeyli, Fatih, Küçükçekmece, Ümraniye, Beykoz, Gaziosmanpaşa ve Bağcılar. Bu ilçelerde Suriyeli mültecilerin sayısı oldukça fazla.
SÜLEYMAN SOYLU: "SEÇİMDE OY KULLANACAK SURİYELİ SAYISI 53 BİN 99"
Her seçimde olduğu gibi 31 Mart yerel seçimleri yaklaşırken de Suriyelilerin oy kullanıp kullanmayacağı büyük bir soru işaretiydi. Bu konuyla ilgili açıklama yapan İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, "Oy kullanma hakkı ancak Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına hak kazanmış Suriyeliler için mümkündür. Bunun da toplam sayısı şu an itibarıyla çocuklar da dahil olmak üzere Türkiye'de 79 bin 820 kişidir. Reşit olmayanları çıkardığımızda, seçimde oy kullanabilecek olanların sayısı 53 bin 99” diye konuştu.
143 BİN 603 SURİYELİ KAMPTA KALIYOR
AFAD’ın verilerine göre; Suriyeli Sığınmacılar için Hatay, Gaziantep, Şanlıurfa, Kilis, Mardin, Kahramanmaraş, Osmaniye, Adıyaman, Adana ve Malatya’da 26 kamp kurulmuş durumda. Ancak 3 milyon 618 bin 624 mülteciden sadece 143 bin 603 kişi 10 şehirde bulunan 26 kampta yaşıyor.
ÇALIŞMA İZNİ OLAN 32 BİN 199 SURİYELİ VAR
15 Kasım 2018 tarihinde Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre Türkiye’de çalışma izni verilen Suriyeli sayısının 32 bin 199 kişi. Ancak Fatih, Esenyurt, Ümraniye ve Beykoz gibi birçok ilçede kendilerine ait küçük bir Suriye oluşturan mültecilerin, kendilerine özel bakkalları da bulunuyor. Bunun yanı sıra özellikle Fatih ilçesinde de birçok Suriye yemekleri yapılan lokantalar bulunuyor.
EN FAZLA YAPTIKLARI İŞ BERBERLİK
Türkiye'de bulunan Suriyelilerin en yoğun faaliyette bulundukları sektör ise berberlik.
İstanbul'da Berberler Odası'na kayıtlı 60 Suriyeli berber var. Ancak gerçekte sayıları çok daha fazla. 'Yerli' esnaf, Suriyelilerin Berberler Odası'nın belirlediği fiyat listesine uymamalarından şikayetçi. Suriyelilerin pazar günü karar alınmasına rağmen dükkan açtıklarını söylüyorlar. Suriyeli berberlerin Türk meslektaşlarına göre yüzde 50 daha ucuza tıraş yapmaları birçok Türk berberin kapısına kilit vurmasına yol açmış.
KAYIT DIŞI İSTİHDAM EDİLİYORLAR
Suriyeliler; hamallıktan, fırıncılığa, tekstil işçiliğinden, oto yıkamacılığa kadar birçok alanda 'kayıt dışı' olarak istihdam ediliyorlar. Kayıt dışı istihdam edildikleri için de elde 'resmi bir bilanço' bulunmuyor.
KİRA FİYATLARINDA ARTIŞ YÜZDE YÜZÜ GEÇİYOR
Kamplarda yaşamak istemeyen on binlerce Suriyeli ev kiralamak istiyor ancak Suriyeliler için ev kiralamak kolay değil. İstanbul’da Suriyelilerin en çok bulunduğu ilçelerde yoğun kiralık ev talebi yaşanıyor. Dolayısıyla az sayıda ev kalması da kiralık ev fiyatlarını arttırıyor. Önceden 800 veya bin lira kira değeri olan bir yer şu anda 2 bin 200 TL civarında. Bu durum hem Suriyeli sığınmacıları hem de Türk kiracıları mağdur ediyor.