GLİKOZ NEDİR?
Glikozu başka bir isimle tanıyor olabilirsiniz: kan şekeri. Glikoz, vücut mekanizmalarını en iyi çalışma düzeninde tutmanın anahtarıdır. Glikoz seviyelerimiz optimal olduğunda, çoğu zaman fark edilmeden gider. Ancak, önerilen sınırlardan saptığında, normal işleyişte sahip olduğu sağlıksız etkiyi farkedersiniz.
Peki, tam olarak ne glikoz nedir? Karbonhidratların en basitidir ve onu monosakkarit yapar. Bunun anlamı tek bir şekere sahiptir. Yalnız değil. Diğer monosakkaritler arasında fruktoz, galaktoz ve riboz bulunur.
Yağ ile birlikte, glikoz, karbonhidratlar formunda vücudun tercih ettiği yakıt kaynaklarından biridir. İnsanlar ekmek, meyve, sebze ve süt ürünlerinden glikoz alırlar. Hayatta kalmanıza yardımcı olacak enerjiyi sağlamak için yiyeceklere ihtiyacınız var.
Glikoz önemli olsa da, birçok şeyde olduğu gibi, sağlıksız veya kontrol dışı olan glikoz düzeylerinin kalıcı ve ciddi etkileri olabilir.
GLİKOZ İÇİN NORMAL SEVİYELER NELERDİR?
Glikoz seviyelerini normal aralıklar içinde tutmak vücudunuzun etkili ve sağlıklı çalışmasının önemli bir parçasıdır.
Diyabetli kişilerin glukoz seviyelerine özellikle dikkat etmeleri gerekmektedir. Yemekten önce, sağlıklı bir aralık dekübre başına 90-130 miligramdır (mg / dL). Bir veya iki saat sonra, 180 mg / dL'den az olmalıdır.
Kan şekeri seviyelerinin yükselebileceği çeşitli nedenler vardır. Bazı tetikleyiciler şunları içerir:
- Şeker hastalığı
- Ciddi enfeksiyonlar ve aşırı stres
- Kalp krizi, beyin kanaması, beyin damar tıkanıklığı gibi ciddi strese neden olan hastalıklar
- Kortizol yüksekliği (cushing hastalığı, cushing sendromu gibi)
- Pankreas iltihabı (pankreatit)
- Büyüme hormonu yüksekliği (akromegali)
- Feokromasitoma: Böbrek üstü bezlerinden adrenalin ve noradrenalin gibi hormonları aşırı miktarda üreten bir tümör çeşidi.
- İdrar söktürücü ilaç kullanımı (diüretik)
- Glukagonoma: Glukagon isimli hormon üreten bir pankreas tümörüdür. Glukagon kan şekerini yükselten, insülin karşıtı bir hormondur.
- Kronik böbrek yetmezliği
- Hemokromatozis: Vücutta demir birikimine neden olan bir hastalık.
- İlaçlar: Steroidler, nefes açıcı olarak kullanılan bazı ilaçlar (beta agonistler), idrar söktürücüler, östrojenler, isoniazid, lityum…
GLİKOZ YÜKSEKLİĞİ NE ANLAMA GELİR?
Açlık kan şekerinde görülen glukoz yüksekliğinde tanımlar aşağıdaki şekilde yapılabilir:
- 100 – 125 mg/dL aralığında çıkan değer, kişide bir tür prediyabet olan gizli şeker olduğu anlamına gelir.
- 126 mg/dL üzerindeki değer genellikle kişinin şeker hastası olduğunu gösterir.
Tokluk kan şekerinde görülen glukoz yüksekliğinde tanımlar ise şu şekilde yapılabilir:
- 200 mg/dL üzerindeki değer çoğu zaman kişinin şeker hastası olduğunu gösterir.
- Şeker hastası olan bir kişide görülen glukoz yüksekliği ise hastalığın kontrol altında tutulamadığı anlamına gelir.
GLİKOZ DÜŞÜKLÜĞÜ NE ANLAMA GELİR?
Sağlıklı bir insanın glukoz seviyesi açlık halinde bile 75 mg/dL’nin altına düşmez. Yeterli miktarda glikoz alınmadığında daha önceden karaciğerde ve kaslarda depolanan glukozlar kan dolaşımına bırakılır. Glukoz düşüklüğü, depolanan glukozun salınmasına engel olan bir tümör veya hormon bozukluğu olduğu anlamına gelebilir. Şeker hastalarında ise genellikle kullanılan ilaçların yan etkisi olarak glukoz düşüklüğü görülmektedir.
[old_news_related_template title="WBC nedir? WBC yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelir?" desc="Lökositler olarak da adlandırılan WBC'ler, bağışıklık sisteminin önemli bir parçasıdır. Bu hücreler, vücudu istila eden bakterilere, virüslere ve mikroplara saldırarak enfeksiyonlara karşı savaşır. Şimdi WBC hakkında bilinmesi gereken tüm detayları açıklamaya çalışalım... WBC nedir? WBC yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelir?" image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2018/10/iecrop/kan-testi_16_9_1540182409.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2018/saglik/wbc-nedir-wbc-yuksekligi-ve-dusuklugu-ne-anlama-gelir-oub2-2694282/"]
GLUKOZ DÜŞÜKLÜĞÜNÜN NEDENLERİ
- Uzun süren açlık durumu, aşırı egzersiz
- İnsülinoma: Aşırı miktarda insülin salgılayan bir tür pankreas tümörüdür. - Salınan fazla miktardaki insülin glukozu (kan şekeri) düşürür.
- Ciddi karaciğer hastalığı
- Hipotiroidi: Tiroid hormonlarının yetersizliği.
- Böbrek üstü bezlerinin yeterli kortizol üretemediği hastalıklar (Addison hastalığı).
- Büyüme hormonu yetersizliği
- Şeker hastalığı ilaçlarının kontrolsüz kullanımı
- Kullanılan bazı şeker ilaçları (sülfonilüreler, meglitinidler)
- Diğer ilaçlar: Bazı antidepresanlar (MAO inhibitörleri), propranolol, disopramid…
- Hipofiz bezi yetmezliği (hipopituitarizm)
- Bazı kanserler: hepatoselüler karsinom, fibrosarkom, mide kanseri gibi…
- Alkol kullanımı
- Mide ameliyatı sonrası kilo verme süreci
- Glikojen depo hastalıkları, karnitin eksikliği, yağ asidi metabolizma kusurları
- Yenidoğanlarda erken doğum ve şeker hastası anneden doğanlarda hipoglisemi görülebilir.
Seviyeleriniz çok yüksek veya çok düşükse ne yapmalısınız?
Glikoz seviyesinin çok yüksek olduğu durumlarda, insülin onu aşağı çekmeye yardımcı olur. Diyabetli insanlar için, çok yüksek kan şekeri, sentetik insülini uygulamalarının gerekebileceğinin bir işaretidir. Daha az ciddi durumlarda, fiziksel aktivite seviyenizi düşürmeye yardımcı olabilir.
70 mg / dL'nin altına düştüğü zaman bir glikoz seviyesi çok düşük olarak kabul edilir. Bu durum ayrıca hipoglisemi olarak da bilinir ve çok ciddi olma potansiyeline sahiptir. Diyabetli kişiler ilaçlarını atladığında hipoglisemi oluşabilir. İnsanlar normalden daha az yiyip aşırı egzersiz yaparken de ortaya çıkabilir. Yemek yemek ya da meyve suyu içmek glikoz seviyelerini arttırmaya yardımcı olabilir.
Düşük kan şekerinin bilinç kaybına yol açması mümkündür. Bu olursa, tıbbi yardım almak önemlidir.
[old_news_related_template title="NEU: Nötrofil nedir? Nötrofil yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelir?" desc="NEU yani bir diğer ismi ile nötrofil, bağışıklık sistemine saldıran bakterilere karşı savaşan beyaz kan hücreleridir. Nötrofiller, beyaz kan hücrelerinizin yüzde 55 ila 70'ini oluşturur. Peki, Nötrofil yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelir? Hepsi ve daha fazlası haberimizde..." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2018/10/iecrop/shutterstock_96879211_16_9_1540272355.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2018/saglik/neu-notrofil-nedir-notrofil-yuksekligi-ve-dusuklugu-ne-anlama-gelir-oub2-2696509/"]
