Kaos Teorisi...
Karmaşık ve öngörülemeyen olayları inceleyen bilim alanı.
Baş ilkesi “kelebek etkisi”; İstanbul’da kanat çırpan bir kelebeğin New York’ta kasırgaya sebep olacağı ihtimali üzerinde duruyor.
Beklenmedik gelişmeleri nasıl belirleyebileceğimizi öğretmeyi amaçlıyor.
Evet, konumuz yaşadığımız ekonomik kriz!
Bu büyük kasırgaya karşı nasıl önlem alacağız?
Tek cümle yazayım:
Bu sadece bizim sorunumuz değil; dünyada var olan finansal sistem-model yaşatılamaz. Çünkü:
Bitmez tükenmez her küresel krizden sonra geçersizliği daha önce ortaya çıkmış ekonomik modellere sarınılıyor!
“Serbest piyasa” yalanıyla “kalp krizi” geçiren finansal sistem “makineye bağlanarak” yaşatılıyor! Görülüyor ki:
Ortalama her yedi yılda bir “hasta” kriz geçiriyor. Ama inatla geçersizliği görülmüş şok tedaviyle yaşatılıyor... Oysa:
İster A. Smith’in klasik iktisat modeli...
İster D. Ricardo’nun karşılaştırmalı üstünlük modeli...
İster F. Hayek’in Avusturya iktisat modeli...
İster M. Friedman’ın monetarits/parasal iktisat modeli...
İster J. Stiglitz, G. Mankiw, A.Blinder, S. Fischer, D. Romer, J. Taylior’ın neo-Keynes iktisat modeli... (Ki J.Maynard Keynes ile alakası yoktur.)
Gerçek şu ki hepsi ölü...
Ölümlerini kaç kez daha göreceğiz?

BÜYÜK BELA GELİYOR


Bugün bankaların bilançosunda bir katrilyon dolar var!
Dünya kötü kredilerden oluşan mayın tarlası! Son 10 yılda borçlanma 60 trilyon dolar arttı; ve borçlanma (borç/GSMH) oranı tarihi rekor kırdı. En iyi ihtimalle batık kredi miktarı 1.5 trilyon dolar diye hesap ediliyor. Bu borcun çoğu özel sektörün! Eskiden olduğu gibi bu borçların devlet borcuna dönüştürülmesi de artık imkansız; çünkü devletler zorda...
Borçlanma kalkınmadan hızlı seyrediyor. Para politikaları -kısa zamanlarda kısmi kârlar getirse de- artık işe yaramıyor. Böylesine bir “yalan düzen” sürdürülemez.
İstihbarat analizi, yetersiz veriyle olayları tahmin etme üzerine kuruludur. Finansal krizin dünyada (ve kuşkusuz Türkiye’de) sıklıkla yaşanacağına dair o kadar çok veri var ki? İnsanlar görmek istemiyor. Ya da şöyle yazayım:
- Ekonomistler bilim insanı değil dogmacı...
- Akademik dünya çok yıprandı/entelektüel durgunluk yaşanıyor...
- Bütün siyasal partiler “aynı reçeteye” güveniyor...
Yoksa...
“Birileri” -kendini bile yok edecek- bu geçersiz iktisadi modelleri ısrarla neden önümüze sürsün? Örneğin...
1998 ve 2008’de ABD’nin yaşadığı son iki krizin dinamikleri tıpatıp benzer. Ama “birileri” ısrarla bu ölümcül kısır döngüden yana!
İnsanoğlu aklını/rasyonel olmayı kaybetti; kendini ve başkalarını kandırıyor. Oysa.
Akıl almaz büyüklükte belalar geliyor...

KUZGUNLARI TANIMAK


Nuh’un gemisi Ağrı Dağı’na oturunca peygamber, çevreden bilgi almak için ilk kuzgun’u gönderdi. Geri dönmediği için kuzgun lanetlendi kapkara hale getirildi. Oysa...
Adem ile Havva’ya ilk defin işlemini öğreten kuzgun idi.
Zekası tartışılmaz bir kuş türü kuzgun! Yunan mitolojisinde “kehanet tanrısı” olarak bilinen Apollo’nun yardımcısıydı!
Kuzgun, geleceği öngörüyor mu?
Felix Somary (1881-1956) adını duydunuz mu?
“Zürih Kuzgunu” deniyordu ona...
Dünyanın en iyi döviz uzmanı olarak biliniyordu. Finansal faciaları ve acı yansımalarını tahmin etmesiyle ünlüydü:
- I. Dünya Savaşı’nı öngördü...
- 1929 yılındaki dünya ekonomik krizini öngördü...
- II. Dünya Savaşı’nı öngördü...
Sonra adı unutturuldu! Yaşadıklarını yazdığı “Zürih Kuzgunu” kitabı 1960’ta Almanca basıldı. İngilizce çevirisi ancak 1986’da yapıldı!
Çünkü Somary, içinde bulunduğumuz kırılgan finansal sistemin çıkmaz yol olduğunu söyledi.
Keza:
Viyana Üniversitesi’nden sınıf arkadaşı Joseph A. Schumpeter (1883-1950) de ismi unutturulan ekonomistlerden.
Gelecekte Uber taksiciliğin olacağını ve kağıt gazetelerin ortadan kalkacağını söyleyen iktisatçıydı.
Ve suçu büyüktü; “Kapitalizm, Faşizm, Demokrasi” kitabında kapitalizmin mutlak öleceğini yazdı.
- Geleceği iktisatçı planlamacıların inşa edeceğini yazdı...
- Devletin bulunmadığı bir piyasanın olamayacağını yazdı...
- Demokrasinin, halkın idaresinin tecelli ettiği bir ideoloji olmadığını yazdı...
- 20’nci yüzyılın ilk seçilmiş faşistinin ABD Başkanı  Wilson olduğunu ve Mussolini ile Hitler’in onun “paltosundan” çıktığını yazdı...
Kuşkusuz Schumpeter -tıpkı Somary gibi- hemen rafa kaldırıldı!
Tüm bunları yazmamın sebebi şu:
Farklı okumalar yapmalısınız. Örneğin:
James Rickards, 35 yıl ABD finans bölgesi Wall Street’te çalıştı...
Başta CIA olmak üzere 16 Amerikan istihbarat kurumunun bağlı olduğu üst konsey ile Pentagon’a danışmanlık yaptı.
John McCain’in 2008’deki başkan adaylığında ekonomi danışmanı olarak bulundu.
Bir kitabı “Çöküşe Giden Yol” dilimize çevrildi.
Yakın gelecekte yaşanılan küresel ekonomik kriz ile -kuruluşundan bugüne- 28’inci dünya medeniyetinin topyekun çökeceğini iddia ediyor.
Olaylara farklı “pencerelerden” bakınız.
Siz “kuzgun” olunuz! Yoksa...
Gelen girdap Nuh’un Gemisi’ni batıracak!

plusbanner2x