HİPERPROLAKTİNEMİ NEDİR?
Hiperprolaktinemi, bir kişinin kanında prolaktin hormonunun normal seviyeden yüksek olduğu bir durumdur. Prolaktinin ana işlevi doğumdan sonra anne sütü üretimini teşvik etmektir, bu nedenle gebelikte yüksek prolaktin seviyeleri normaldir. Prolaktin, hem kadınlarda hem de erkeklerde seks hormonlarının seviyelerini (östrojen ve testosteron) etkiler. Prolaktin, beynin tabanında bulunan bezelye büyüklüğünde bir organ olan hipofiz bezi tarafından yapılır.
HİPERPROLAKTİNEMİ NEDENLERİ
Hiperprolaktineminin yaygın nedeni, prolaktinoma denilen hipofiz bezindeki bir büyüme veya tümördür. Bu tümörler büyük veya küçük olabilir ve genellikle iyi huyludur, yani kanserli değillerdir. Bu kanserli olmayan büyüme, diğer seks hormonlarının seviyelerini azaltırken doğrudan aşırı prolaktin salgılar. Büyük tümörler ayrıca baş ağrılarına, görme sorunlarına veya her ikisine de neden olabilir. Prolaktinomlar kadınlarda erkeklerden daha sık görülür ve çocuklarda ise nadiren görülür.
Beynin hipotalamus adı verilen kısmını etkileyen hastalıklar aynı zamanda hiperprolaktinemiye de neden olabilir. Hipotalamus, sinir sistemi ile hipofiz bezi arasındaki bağlantı olarak işlev görür. Prolaktin seviyelerindeki artış genellikle doğrudan bir tümör, travma veya hipotalamus enfeksiyonu ile bağlantılı olabilir.
Diğer nedenler şunları içerebilir:
- Hipotiroidi (düşük tiroid hormon düzeyleri)
- Karaciğer sirozu
- Kronik böbrek yetmezliği
- Antidepresanlar
- Antipsikotikler
- Antihipertansifler
- Antinauseals (Reglan, Primperan, Lexapram)
- Asit H2 blokerleri
- Estrojen
HİPERPROLAKTİNEMİ BELİRTİLERİ
Hiperprolaktinemi, hem erkek hem de kadınlarda kısırlığa, cinsel dürtünün azalmasına ve kemik kaybına neden olabilir. Ayrıca, kadınlar aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Vajinal kuruluk
- Adet problemleri veya hiç adet görmeme
- Hamilelik veya emzirme dönemi dışında göğüsten süt gelmesi
Erkeklerde görülen belirtiler şunlardır:
- Erektil disfonksiyon (ereksiyon bozukluğu)
- Jinekomasti adı verilen meme büyümesi
- Kas kütlesinde ve vücut tüylerinde azalma
Erkeklerde hiperprolaktinemi her zaman menstrüel problemler gibi belirgin semptomlarla kendini göstermediğinden, bazen tespit etmek zordur. Bazı durumlarda, hipofiz tümörünün neden olduğu baş ağrıları veya görme değişikliklerinde hem erkek hem de kadınlarda durumun ilk işareti olabilir.
HİPERPROLAKTİNEMİ TEDAVİSİ
Tedavinin amacı prolaktini normal seviyelere döndürmektir. Bunu başarmak için bir dizi standart seçenek vardır:
- Parlodel (bromokriptin) ve Dostinex (kabergolin) gibi ilaçların prolaktin düzeylerini düşürmede ve hipofiz tümörlerini küçültmede etkili olduğu bilinmektedir.
- Bazen işe yaramazsa veya kötü tolere edilirse cerrahi, hipofiz tümörünü çıkarmak için kullanılabilir.
- İlaç ve ameliyatın etkili olmadığı durumlarda, nadiren radyasyon önerilebilir.
- Hipotiroidi prolaktin düzeylerini düşürmesi gereken sentetik tiroid hormonu ile tedavi edilebilir.
- Reçeteli ilaçlar yüksek prolaktin seviyelerine neden oluyorsa, alternatif ilaçlar reçete edilebilir.
