İçişleri Bakanlığı, salgınla ilgili olarak valiliklere 16 genelge gönderdi. Sağlık Bakanı tarafından gönderilmesi gereken bazı genelgeler de İçişleri Bakanı tarafından gönderiliyor. Açıkçası Anayasa ve kanunlara göre değil, dayanağı olmayan genelgelerle, sözlü açıklamalarla süreç yönetilmeye çalışılıyor.

Devlet yurttaşın sağlığını, güvenliğini, hakkını, özgürlüğünü Anayasal ve yasal sınırlar içinde kalarak korumakla yükümlüdür. Bu sınırların dışına çıkılırsa Devlet, Devlet olmaktan çıkar. Bir kez hukuksuzluğun önü açılırsa sonu gelmez. Olağanüstü Hal Kanunu (OHAL) döneminde akla hayale gelmeyen her konuda Kanun Hükmünde Kararname (KHK) çıkarıldı. Günümüzde ise bırakın kararnameyi, işler ya sözlü ya da genelgelerle yürütülüyor. Genelgeleri incelediğimizde bazılarının yasal dayanaklardan yoksun olduğu belirtiliyor.

“ÇIKMAYIN” TALİMATI VERİLEMEZ

İnsanlara “Evde kal” deniliyor. Ama bunun da yasal dayanağı yok. Bugün “Evde kal” diyen iradenin, yarın aynı şekilde gelip sizi evden de alır. O bakımdan hukuksuzluğun azı, çoğu olmaz. Her türlü hukuksuzluğa karşı çıkmak gerekiyor. Bulunduğunuz il dışına çıkamıyorsunuz. Evet, salgın olduğuna göre evde kalalım, başka illere de gitmeyelim ama bunların bir yasal dayanağının olması gerekiyor. Emekli Vali Hasan Canpolat, DEVA Partisi’nin bu konuda yürütülen çalışmalara katıldı ve şunları söyledi:

“Anayasa, seyahat hürriyetinin kısıtlanabilmesini savaş ve OHAL uygulamasıyla sınırlıyor. Bunun dışında seyahat özgürlüğünün kısıtlanabilmesi için kanun olması gerekiyor. İçişleri Bakanı, salgın gerekçesiyle il valilerine ‘Sokağa çıkma yasağı getirin’ diye talimat veremez. İçişleri Bakanı’nın da, valilerin de böyle bir yetkisi yok. Salgınlarla ilgili yetki Sağlık Bakanlığı’nda ve Hıfzıssıhha Meclisleri’nde. Ama bu meclislerin de böyle bir yetkisi yok. Yapılması gereken tüm bunları kanunla düzenlemek. Ama ‘Ben yaptım oldu’ anlayışı yüzünden kanun çıkarılmadan bunlar yapılmaya çalışılıyor.”

CUMHURBAŞKANI SÖYLEDİ AMA

Salgınla birlikte CHP’li belediyeler, borcundan dolayı suyun kesilmemesini kararlaştırmıştı. Bu eksiksiz olarak uygulanıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da borcundan dolayı elektrik ve doğalgazın da kesilmeyeceğini 24 Mart’ta açıkladı. Ama illerden gelen bilgiler borcundan dolayı doğalgaz ve elektriklerin kesildiğini gösteriyor.

Ülkemizde 21 elektrik dağıtım şirketi bulunuyor. Peki, dağıtım şirketleri, Cumhurbaşkanı’nın açıklamasına rağmen niçin elektrik ve doğalgazı kesiyor. Nedenini dağıtım şirketinin yetkilisi bize şöyle anlattı:

“Konu şöyle: Elektrik dağıtım şirketleri, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun yönetmelik, genelge ve talimatları doğrultusunda hareket eder. Şimdi bu durumda çelişki ortaya çıkıyor. Cumhurbaşkanı, ‘Borcundan dolayı elekrik ve doğalgazı kesmeyeceksiniz’ diyor ama şirketler genelde bin liranın üzerinde borcu olanın elektriğini kesmiyor. Ama bu borcu aşanların elektriği, doğalgazını kesiyoruz. Çünkü, Enerji Dağıtım şirketleri, devletten elektrik alıyor ve bunun karşılığında bedel ödüyor. Biz alacağımızı tahsil edemezsek, Devlete borcumuzu nasıl ödeyeceğiz? Devlet, alacağını ertelemiyor, ya da bize yeni bir kolaylık sağlamıyor. Bu durumda elektrik dağıtım şirketiyle vatandaş karşı karşıya geliyor. Birkaç şirket kendiliğinden ay sonuna kadar borcundan dolayı elektrik kesmeme kararı aldı. Yapılması gereken siyasi iradenin bunu yasal bir zemine oturtmasıdır.”

Salgınla mücadeleyi genelgelerle ya da sözlü talimatlarla yürütmeye çalışıyorlar. Oysa, tüm bu konuları düzenleyen bir yasaya ihtiyaç var. Peki niçin çıkarılmıyor? Anayasa niçin çiğneniyor?

Başkanlar ne yapıyor?


- Aydın-Efeler Belediye Başkanı Fatih Atay’ın kurduğu  “Efe Masa”  her yerde koronavirüse karşı mücadele ediyor. Semt pazarlarında esnafa, alışverişe gelenlere dezenfektan sıkılıyor, ateş ölçümü yapılıyor, maske dağıtılıyor. İlkokul öğrencilerine ücretsiz interaktif dijital eğitim sistemi “EFEDERS”le öğrencilerin derslerinden geri kalmalarının önüne geçiyor. Belediyede mesai saatleri 10.00-15.00 saatleri olarak belirlendi.

-Zonguldak-Karadeniz Ereğli Belediye Başkanı Halil Posbıyık,  belediyenin kendi atölyelerinde 200 bin maske, 60 bin şişe dezenfektan ürettirip dağıttı. İşsiz kalanların ailelerine, 65 yaş üstü ihtiyaç sahiplerine sıcak yemek götürülüyor, alışverişlerini zabıtalar yapıyor. Sokak hayvanları da unutulmuyor. Halkı bilinçlendirme çalışmaları sürdürülüyor. “Evde kalmaları da “Evde kal aşkım Ereğli” sloganıyla isteniyor.

- İzmir-Menemen Belediye Başkanı Serdar Aksoy, belediyeye ait mülklerden iki ay kira alınmayacağı, belediye garajına giriş-çıkış yapan şoförlerden de üç ay ücret alınmayacağı müjdesini verdi. Pazarcı esnafı da unutulmadı, onlar da üç ay tezgah ücreti ödemeyecek. Belediye, evlerine kapanmak zorunda kalan yurttaşların psikolojisi için de Danışma Merkezi kurdu. Diğer rutin önlemler de başında alınmıştı.