Ofisler evlere, toplantılar sosyal medyaya taşındı.
Marketlere daha az gidiyoruz. Yolumuz bakkala ve pazara nadiren düşüyor.
Yemekten gazeteye, kahveden sebze ve meyveye varıncaya kadar bütün alışverişimizi telefon uygulamaları eliyle yapıyoruz.
Salgına kadar evrak ve özel eşya taşımak için başvurduğumuz kuryeler ve kargocular, yaşantımızın ayrılmaz parçası artık.
Binlercesi trafiğe çıkıyor.
Bu sektöre ‘Platform Ekonomisi’ adı veriliyor.
600 KURYE İLE GÖRÜŞME
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı (İBB) İstanbul Planlama Ajansı, gençlerin en çok yöneldiği alanlardan bu sektörün fotoğrafını çekmek için Aksoy Araştırma ile birlikte 600 kurye ile görüşerek, kapsamlı saha çalışmasına imza attı.
Buna göre kuryelerin yüzde 93.7’si erkeklerden oluşuyor.
Kadınlar sektöre çok az yöneliyor.
Oranları yüzde 6.3.
Yaş dağılımlarına bakıldığında, gençler ağırlığı oluşturuyor.
Yüzde 28.7’si 18-24 ve yüzde 43.3’ü 25-34 yaşında.
Yüzde 21.5’i de 35-44 yaş arasında yer alıyor.
Eğitim bakımından okur yazar bir topluluk oldukları görülüyor.
Yüzde 19.8’i ortaokul...
Yüzde 58.3’ü lise...
Yüzde 16.4’ü de yüksekokul ve üniversite mezunu.
SALGINDA İŞSİZ KALDIKLARI İÇİN
Araştırmaya göre, her üç kuryeden ikisi salgında işsiz kaldığı için bu sektöre yöneldi.
Oranı, yüzde 41.8’i buluyor.
Yüzde 38.7’sinin ihtiyaçlarını karşılamak için başka yolu kalmamıştı.
Yüzde 20.7’si ise başka işte hiç çalışmamıştı.
Geçmişte, bir iş deneyimi olanların...
Yüzde 24.8’i sanayide, yüzde 18.7’si bir kafe ve restoranda, yüzde 10’u mağazada ve büroda hizmet verdi. İçerinde az sayıda da olsa esnaf, serbest meslek sahipleri, öğrenciler ve ev kadınları bulunuyor.
Kuryelerin sürücülük, aşçılık, kuaförlük, teknikerlik, tesisatçılık, müzisyenlik, hatta öğretmenlik gibi en az 19 iş dalında eğitimi, diploması ve sertifikası var.
Buna karşın yüzde 60.3’ü iş bulamadığı için mesleğini yapamadı.
BEŞ KURYEDEN İKİSİ SİGORTASIZ
Kuryelerin yüzde 76.5’i yemek-paket servisi hizmeti veriyor. Geri kalanları market siparişi, evrak ve ilaç taşıyor.
Çalışma süreleri şöyle:
- Yüzde 27.8’i 12 saatten fazla ter döküyor.
- Yüzde 36.7’si 10-12 saat ve yüzde 13.2’si 8-10 arasında çalışıyor.
Ne kadar mı kazanıyorlar?
- Yüzde 41.8’i 2324 TL-3000 TL...
- Yüzde 23.2’si 3000-4000 TL arasında ücret elde ediyor.
- Ancak yüzde 7’si 4000 TL üzerinde alabiliyor.
Yalnızca yüzde 60.5’i sigortalı iken, yüzde 37.8’i sigortasız çalışıyor!
Çoğu borcunu bile ödeyemiyor.
İPA, kuryelerden sonra özel güvenlik görevlileri ve alışveriş merkezi çalışanları için de saha çalışması gerçekleştirerek, salgının diğer modern kölelerini araştıracak.
Yemek Sepeti’nde sendika mücadelesi
Yemek Sepeti’nde çalışan kuryeler DİSK’e bağlı Nakliyat İş Sendikası’nda örgütlendi.
Başkan Ali Rıza Küçükosmanoğlu’nun verdiği bilgiye göre yetki için Çalışma Bakanlığı’na başvurdukları sırada Yemek Sepeti, 6200 çalışanın iş kolunu, taşımacılıktan büroya çevirdi. Üyeliği düşen sendika, hem dava açtı, hem bakanlığa başvurdu.
Küçükosmanoğlu, daha çok prim için daha çok sipariş taşınması gerektiğini, sık sık kaza meydana geldiğini belirterek şöyle diyor:
“Geçen yıl 190 kurye yaşamını yitirdi. Adeta ölümüne çalışmak durumda kalıyorlar. Kuralsız bir çalışma düzeni var.”
CİMER’e giden taciz şikayeti
Nevşehir Belediye Başkanı Rasim Arı’dan sonra Konya’nın AK Partili Yunak Belediye Başkanı Abdullah Emre Demirhan’ın da görevinden istifa edeceği belirtiliyor. 39 yaşındaki Demirhan, istifa için ‘sağlık’ nedenlerini gösteriyor.
Önceki gün AK Parti Genel Merkezi’ne çağrılan Demirhan, kendisini arayan SÖZCÜ muhabiri Müslüm Evci’ye “İstifa etmek gibi bir düşüncem var. Genel Merkez’le görüştükten sonra kamuoyuna açıklama yapacağım” dedi.
İddiaya göre ilçede İcra Müdürü olarak görev yapan M.S. adlı kadın memur geçen yıl CİMER’e şikayette bulundu. Eşinden boşandığını anlatan memur, Demirhan tarafından taciz edildiğini ileri sürdü. Belediye tarafından görevlendirilen yardımcı çalışanın, başkana yüz vermediği için geri çekildiğini anlattı.
Demirhan’ın kendisini defalarca sosyal medyadan eklemeye çalıştığını ve bürosunda ziyaret ettiğini belirten memur, sarkıntılık sezdiği için olumsuz yanıt verdiğini vurguladı. Kadın çalışan şunları yazdı:
“Sırf karşılık vermediğim için bu olaya karışması hükümete, partinize, seçmenlerinize zarar vermektedir. Çoğu bayanı bu yollarla makamın verdiği ağırlığı kullanarak taciz etmektedir. ‘O benim gönlümü hoş etseydi, ben de onunkini hoş ederdim’ demektedir.”
