Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, Müstakil Sanayiciler ve İşadamları Derneği’nde (MÜSİAD) “Suriye’den savaştan çıkıp ülkemize sığınan bu kardeşlerimize sonuna kadar sahip çıkacağız” dediği saatlerde, Avrupa Birliği’nden Suriye’deki savaş mağdurlarına ve 5.7 milyon Suriyeli sığınmacıya 2022-2023 yılları için yapılacak toplam 6.7 milyar dolarlık insani destek paketi açıklanıyordu.

★★★

AB başkanlığında 9-10 Mayıs tarihleri arasında Brüksel’de düzenlenen Suriye Konferansı’nda bir araya gelen uluslararası toplum; Birleşmiş Milletler’in (BM) 2022 yılı için istediği 10.5 milyar dolar sınırına bile gelemedi.

Suriye’de ve ülke dışında yaşayan sığınmacılar “açlıkla” mücadele ederken, Avrupa’nın cömertliği sınırlı kaldı.

Savaş mağduru Suriyeliler ekmeğini, suyunu Avrupa kapısına kadar dayanan Ukraynalı 5 milyon mülteci ile paylaşmak zorunda...

★★★

AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Suriye Konferansı’nda (SyriaConf2022) Suriyeli sığınmacılara yapılacak yardımlarda 1.06 milyar dolarlık artış sağladıklarını vurguladı.

AB geçen yıl Suriyeli mültecilere ev sahipliği yapan komşu ülkelere toplam 5.3 milyon Euro (yaklaşık 5.7 milyon dolar) yardım sözü vermişti.

★★★

“Suriye’nin ve Bölgenin Geleceğini Destekleme” konulu yıllık Brüksel konferansına katılan bağışçılar, bu yıl için 4.3 milyar dolar ve 2023 yılı için 2.4 milyar dolar taahhüt ederken, uluslararası finans kuruluşları 1.8 milyar dolar kredi sözü verdi.

★★★

2022 ve sonrası için belirlenen yaklaşık 6.4 milyar Euro destek paketinin 4.8 milyar Euro’su AB’den, 3.1 milyar Euro’dan fazlası Avrupa Komisyonu’ndan ve 1.7 milyar Euro’su AB üyesi devletlerden taahhüt edildi.

AB ve üye devletlerin, 2011’de Suriye iç savaşından bu yana toplamda 27.4 milyar Euro’yu harekete geçirdiği kaydedildi.

İktidardan yapılan açıklamalara göre ise yalnızca Türkiye, Suriye’de yaşayanlara ve sığınmacılara 40 milyar doların üzerinde (Erdoğan’ın 2019 yılı açıklaması) harcama yaptı.

★★★

Suriyeli sığınmacıların “depolandığı” Türkiye, Lübnan, Ürdün, Mısır ve Irak’a yönlendirilecek yardımların hangi oranda bu ülkelere aktarılacağı açıklanmadı.

Suriye’deki iç savaş; tek başına 3 milyon 762 milyon Suriyeliye “ev sahipliği” yapan Türkiye’ye kilitlenen bir mesele halini alıyor.

★★★

Suriye Konferansı’na 55 ülke ve 22 uluslararası yardım kuruluşu katılmıştı.

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın müttefiki olan Rusya, şubat ayı sonlarında Ukrayna’yı işgal etmesi nedeniyle konferansa davet edilmedi.

Konferansta Türkiye’yi, Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal temsil etti.

★★★

Büyükelçi Önal’ın konferansta dile getirdiği “Sığınmacıların geri dönüşünün kolaylaştırılması, Suriye krizinin çözümüne yönelik genel çabaların ayrılmaz bir parçası olmalıdır” sözü, Türkiye’nin tezlerine hem BM, hem de AB nezdinde destek arayışının bir yansımasıydı.

★★★

Türkiye’nin 1 milyon Suriyeliyi “gönüllü olarak ülkesine geri göndermek” üzere Kuzey Suriye’de yapılmasını planladığı 250 bin konutluk yerleşim projesi, uluslararası toplumun ajandasına girmiş görünmüyor.

AB diplomatları; Suriye’de “gerçek” bir demokrasiye geçiş olmadan yeniden yapılanmaya finansal destek vermeye sıcak bakmıyorlar.

★★★

Türkiye bugüne kadar yaklaşık 500 bin sığınmacıyı ülkesine geri gönderdi. Bu sığınmacıların büyük bölümü TSK’nın askeri harekat bölgelerinde inşa edilen 60 bin briket konuta yerleştirildi.

Erdoğan, MÜSİAD’daki konuşmasında bu sayının 100 bine tamamlanması hedefini yineledi.

İktidardan Türkiye’deki iş insanları ve kuruluşlarına yapılan “bağış-zekat” çağrılarına bugüne kadar cemaatler dışında dişe dokunur bir yanıt da gelmiş değil.

★★★

Suriyeli sığınmacılar meselesi Türkiye’de siyaset gündeminin birinci maddesi.

Brüksel’deki konferansta kendine zemin bulmayan Türkiye’nin “gönüllü geri gönderme” projesinin, Suriye’de ne ölçüde karşılığı var, tartışılır.

Zira Brüksel’deki konferansa bildiri sunan Suriyeli STK’ların kimi, yardımların etnik temelli olmamasına vurgu yapıyor.

★★★

AB çevrelerinde Suriyeli sığınmacı sorununun gelecek yıllarda da süreceği, hatta büyüyeceği yolunda tahminler dile getiriliyor.

İran ve Rusya destekli Esad rejiminin Türkiye sınırından gelecek yardımlara kapısını kapama olasılığından da söz ediliyor ki; bu tam bir felaket!

★★★

İç kamuoyunda Suriyeli sığınmacılar için AB’den Türkiye’ye 3 milyar Euro geldiği yolunda ifadeler kullanıldığından hatırlatmakta yarar görüyorum.

Avrupa Birliği (AB) Türkiye Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Nikolaus Meyer-Landrut, AB Türkiye Delagasyonu tarafından, “Türkiye’deki Sığınmacılar için Mali Yardım Programı” (FRIT) kapsamında Mart 2016’da taahhüt edilen 6 milyar Euro’luk paketin karşılandığını açıklamıştı.