İlk seçim yasası 1877’de Osmanlı döneminde yapıldı. Bazı değişikliklerle Cumhuriyet döneminde de kullanıldı.

1942’de iki dereceli seçim sistemi kabul edildi. Bu, Cumhuriyet tarihinin ilk seçim yasasıydı.

Kapsamlı değişiklik çok partili döneme geçişte yani, 1946 seçimi öncesinde yapıldı.

1949 yılında üniversite hocalarının da aralarında bulunduğu ‘İlim Heyeti’ yabancı ülke seçim sistemlerinden de yararlanarak yeni bir yasa hazırladı!

1950 seçimlerine bu değişikliklerle gidildi.

Seçimin mağlubu, yeni yasanın çıkarılması için en fazla çaba harcayan CHP oldu!

DP iktidar döneminin ikinci seçimine gidilirken seçim yasasında ‘kritik’ oynamalar yaptı. Misal, o güne kadar siyasi partiler radyoda propaganda yapabiliyorken, radyo muhalif partilere yasaklandı! Devletin radyosu, Demokrat Parti radyosu haline geldi!

DP 1954 seçiminde memleketin Kırşehir hariç tamamını aldı! Kırşehir’de DP’ye 24 bin oy çıkarken, Kırşehirli Osman Bölükbaşı’nın Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi 34 bin oy aldı. Yasaya göre bir şehirde en fazla oyu alan parti bütün vekilleri de alıyordu. CMP, 5 vekili çıkardı.

İktidar, seçimin ardından Nevşehir’i il yaptı, kendisine oy vermeyen Kırşehir’i de ona bağlı ilçe! Meclis’e hakaret ettiği gerekçesi ile Bölükbaşı’nın dokunulmazlığı kaldırıldı, hapse atıldı!

DP, 1956’da toplantı yasasını kafasına göre düzenledi. Kapalı yerlerde yapılacak toplantılar o yerin en büyük mülkiye amirinin iznine, DP’nin atadığı memurlara bırakıldı! Siyasi partilerin seçim dönemi hariç açık hava toplantısı düzenlemesi de yasaklandı. İktidar, istediği yerde toplantı yapabilirdi ama!

CHP öncülüğünde üç muhalefet partisi güç birliği oluşturmak için görüşmeye başladı! DP, bu ittifakın önünü kesmek için seçim yasasında değişikliğe gitti!

1957 yılında ekonomik sıkıntılar öyle kötüleşti ki, o günlerin Yeni Sabah Gazetesi şu manşetle çıktı: İstanbul’da halk, ekmek ve et bulamaz hale geldi!

Sonra malum... Askerler sözde demokrasi getirmek için darbe yaptı!

1961’de seçim yasası değişti.

1965 seçimi ile Adalet Partisi dönemi başladı. AP, yeni bir seçim sistemi getirdi. 1969 seçimlerine bu düzenleme ile gidildi. 1973 ve 1977 seçimleri herhangi bir değişikliğe gidilmeden yapıldı.

1980’de postal bir kez daha iktidara geldi! Anayasa manayasa, seçim yasası sil baştan yazıldı.

1987’de yeni sistem getirdi o günkü iktidar. Yüzde 10 Türkiye barajı belirlendi.

1995’te seçimlerdeki çevre barajı kaldırıldı. 1983, 1987 ve 1991 seçimlerine göre yurttaşların iradesi TBMM’ye daha fazla yansıdıysa da bu değişikliği yapan partilere ‘zerre’ yaramadı!

2002 seçimlerinde AKP, kendisinden önceki iktidar partilerinin yaptığı değişikliklerden de yararlanıp iktidara geldi.

Ve... Başladı seçim yasasını değiştirmeye!

2003’te değiştirdi, 2005’te değiştirdi, 2008’de 55 maddde birden değiştirdi, 2010’da 44 düzenleme yaptı, 2011’de değiştirdi, 2012’de 19 değişikliğe imza attı, 2013’te, 2014’te, 2017’de değiştirdi, 2018’de 57 defa değiştirdi!

Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkındaki Kanun, 190 defa değişti!

İktidarının ilk 18 yılında siyasi partiler ve seçim yasasında 220 (yazı ile ikiyüzyirmi) değişiklik yaptı AKP!

Şimdi yine seçime gidiliyor ve AKP yeni yasayı Meclis’e getirdi.

Baraj yüzde 7’ye inecek, vekil transferiyle kurulan partilerin seçime girmesi engellenecek, Meclis’te grup kurma hükmü kaldırılarak, partilerin teşkilatlarını kurması ve kongre yapması esas alınacak bla bla bla!

Allah da aklı olan kullar da iyi biliyor, işin aslı ‘demokrasi’ falan değil! Kendi dışındakileri açıkta bırakmak, muhalif ittifakın önünü kesmek!

***

1942’de ilk seçim yasasından, bugün hazırlayıp Meclis’e getirdiğiniz son değişiklik önerinize kadar 80 yıl geçmiş... Kırılamaz değişiklik rekoru da sizde!

Yasaları nalıncı keseri gibi kendinize yontabilirsiniz, ama...

Seçim yasalarında, ‘iktidar gücünü elde tutma’ cinliği ile yapılan tüm değişiklikler eninde sonunda o değişikliği yapan iktidarları vurdu!

Çabaların topu birden canı yanan, geç de olsa gerçeği gören yurttaşların yazdığı Akıntıya Karşı Kürek Çekme Tarihi’ne geçti!