31 Mart 2019 yerel seçimlerinin unutulmayanları arasında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı yarışında CHP adayı Ekrem İmamoğlu ile AKP adayı Binali Yıldırım arasında yarış başa baş giderken Anadolu Ajansı’nın (AA) veri akışını durdurması ortalığı fena karıştırmıştı.

AA Genel Müdür Yardımcısı Yahya Bostan, SÖZCÜ yazarı Saygı Öztürk, AA Genel Müdürü Serdar Karagöz, seçim odasında.


CHP adayı İmamoğlu, AA’nın yeni sonuç girmemesini “Manipülasyon endişemizi kuvvetlendirdi” diye yorumladı. AA’nın veri akışını durdurmadan önceki sayılarına göre  Binali Yıldırım önde görünüyordu. Nitekim Yıldırım, “seçimi kazandığını” belirtiyor, “Teşekkürler İstanbul” diyordu. İmamoğlu ise Yıldırım’ın sonuçlar netleşmeden açıklama yapmasını “Manipülasyonun bir parçası” olarak niteliyor, Yüksek Seçim Kurulu’nu (YSK) ve AA’yı “Ahlaklı bir süreç yönetimine” davet ediyordu.

“ANADOLU AJANSINA GÜVENMİYORUM”

İki tarafta seçimi kendilerinin kazandığını öne sürüyor ama bir türlü AA’dan veri akışı da gelmiyordu. Ajans yönetimine de inanılmaz bir tepki vardı. Nitekim saat 01.20’de, AA adına yapılan açıklamada “AA Seçim Yayın Sistemine sahadan veri akışı gerçekleşmemektedir. Sahadan veya YSK’dan veriler ulaştığında sonuçların aktarımı sürecektir” denildi. Sabah saatlerinde YSK Başkanı Sadi Güven, İmamoğlu’nun seçimi kazandığını duyurmuştu.

AA’nın o geceki tutumu hiç unutulmadı. CHP Genel Başkanı ve Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu, YSK’ya da Anadolu Ajansına da güvenmediğini belirti, görevlilerinin ıslak imzalı sandık tutanaklarını mutlaka almaları uyarısını da yineledi.

14 Mayıs’ta yine seçim var. AA bu seçime nasıl hazırlanıyor? Bunun için AA Genel Müdürü Serdar Karagöz ve Yardımcısı Yahya Bostan’la bir araya geldik.  Her şeyi açık yüreklilikle anlattılar. “Eğer verdiğimiz hizmette en küçük bir aksaklık görülürse, hizmet alanlar bizi savcılığa şikayet etsin” diyecek kadar da kendilerine güveniyorlar.

TBMM’DEN 17 GÜN ÖNCE

Gazi Mustafa Kemal, TBMM’yi açmadan 17 gün önce yani 6 Nisan 1920’da Anadolu Ajansı’nı kurdu. İlk çalışanı da Pakistan-Peşaverli Abdurrahman’dı. Bugün uluslararası alanda önemli başarılara damga vuran ajansın, Afganistan’dan kaçışı, Ukrayna ve Rusya’daki çalışmalarıyla yabancı ajanslara büyük fark attı.

Ankara’da küçük bir odada başlayan serüven, bugün 39 merkezde ofisi, 144 ülkede faaliyeti, 76 ülkeden aboneliği, 143 uyruktan çalışanı, 13 dilde yayını olan önemli bir kuruluş hamline geldi. Yılda 2,1 milyon içerik üretiyor. Günlük haber sayısı bin 368, dört bin 36 fotoğraf, 357 video geçiyor. 22 canlı yayın yapıyor.

SEÇİM GÜNÜ NASIL ÇALIŞILACAK?

Genel Müdür Serdar Karagöz ve yardımcısı Yahya Bostan’a, “Bu kez veri akışı yine duracak mı?” diye sorduğumda Karagöz, “Her türlü önlemi aldıklarını, bunlar arasında AA’ya yapılabilecek siber saldırılara karşı teknik önlemlerin de bulunduğunu, seçim gecesi elde edilecek tüm verilerin müşterileriyle kesintisiz paylaşılacağını” söyledi. Genel Müdür Serdar Karagöz şöyle devam etti:

Türkiye’de seçim sonuçlarını açıklayan merci Yüksek Seçim Kurulu’dur. Anadolu Ajansı Türk Anonim Şirketi, sandık başından topladığı kesinleşmemiş sonuçları abone/müşterilerine servis eden bir şirkettir. Bu kapsamda AA’nın seçim verilerini müşterilerine sağlıklı ve güvenilir bir şekilde servis etme sorumluluğu bulunmaktadır. AA’nın seçim verisi toplama sistemi iki ana kaynağa dayanacak.



AA VE BİR ŞİRKET TOPLAYACAK

Birinci kaynak: 14 Mayıs Parlamento ve Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde editoryal ve idari çalışanlar ile serbest habercilerden oluşan 2 bin 500 kişilik AA ekibi sahada görev yapacak.

İkinci Kaynak: Araştırma şirketi çalışanları. (Anlaşma gereği bu şirketin ismi açıklanmıyor.) Türkiye genelindeki tüm sandıklardan seçim verilerini toplayabilmek için bir araştırma şirketi ile iş birliği yapacağız. Araştırma şirketi, AA çalışanlarının ulaşmadığı sandık sonuç verilerini toplayarak AA sistemine yükleyecek.

AA çalışanları 191 bin sandığın yaklaşık 50 binine doğrudan ulaşacak. Ankara ve İstanbul gibi büyükşehirlerdeki sandıkların önemli bir bölümünün verileri AA çalışanları tarafından toplanacak. AA ekipleri, sandık sonuç verilerini toplarken AA yazılımcılarının ürünü olan özel mobil uygulamayı ve yazılımı kullanacak.”

SONUÇLAR VE AMAZON’LA İŞBİRLİĞİ

AA özel bir yazılım hazırlamış. Müşterilerine bu yazılımla geçecek. Ancak isteyenler geçilen veriler üzerinden kendi yazılımlarını kullanacak. Seçim verisi toplama işleminde AA, Amazon’la iş birliği yapacak. Sandık sonuç tutanaklarının fotoğraflarında yer alan veriler Amazon’un OCR (Optik Karakter Tanıma) teknolojisi ile otomatik olarak taranarak dijital ortama aktarılacak. Bu çalışmalarda büyük emeği olan Genel Müdür Yardımcısı Yahya Bostan, sistemin nasıl işleyeceğini aşama aşama şöyle anlattı:

Sandık sonuç verilerinin toplanmasından sorumlu olan görevliler, cep telefonlarına indirdikleri mobil uygulama üzerinden hangi sandıklarda görevli olacaklarını görecek. Bu görevlendirme, çalışanların kayıtlı adreslerine göre yapıldı. Her bir görevli, kayıtlı adresine en fazla 3 kilometre uzaklıkta olan sandıklarda görev yapacak. Bir görevli en az 10, en çok ise 40 sandığın sonucunu sandık sonuç tutanağının fotoğrafını çekmek suretiyle sisteme aktaracak. Bu çerçevede AA çalışanları yaklaşık 50 bin sandığın verisine doğrudan ulaşabilecek.

ÖNCE KARŞILAŞTIRILACAK

AA ekipleri sandıklar kapandıktan ve oy sayım işlemi başladıktan hemen sonra, görevli oldukları sandıkların başında olacak. Oy sayım işlemi tamamlandığında ve sandık sonuç tutanağı oluşturulduğunda bu tutanağın fotoğrafını çekip mobil uygulama üzerinden AA sistemine aktaracak. Sisteme giren sandık sonuç tutanakları Amazon’un OCR uygulamasıyla yazılım tarafından okunacak ve dijital alana taşınmış olacak.

Bu sistemin tamamen sağlıklı bir şekilde işlemesi için bir kontrol mekanizması kurulmuştur. Görevlilerin sandık başından gönderdiği veriler, OCR sistemiyle okunduktan sonra Ankara’daki Genel Müdürlük binasındaki 300 veri kontrol sorumlusu tarafından titizlikle kontrol edilecek. Bu sorumlular, sandık sonuç tutanağı fotoğrafı ile sistemdeki sonuçları karşılaştıracak. Verilerde herhangi bir hata olması durumunda düzeltme işlemini yapacak ve verilere son onayı verecek.”

HEMEN GEÇİLMEYECEK

Sandıklar kapandıktan sonra oylama sonuçları AA’ya ulaşmaya başlayacak. Ancak seçim yasakları nedeniyle sonuçlar müşteri ile hemen paylaşılmayacak. AA çalışanlarının ulaştığı sonuçlar ile araştırma şirketinden gelen verilerin AA müşterilerine servis edilmesinde de farklı bir uygulamaya geçildi. İlk sonuçların geldiği illere göre farklılık gösterdiğini dikkate alan AA yönetimi, bir-iki saat sonra servis edecek.

AA yönetiminin seçim karargahını da dolaştık. Seçim gecesine AA hazır. Her türlü aksaklığa karşı önlemlerini de almışlar. “AA, önceki seçimdeki tutumu nedeniyle muhalefetin gözünde sabıkalı. O yüzden AA’ya güvenilmiyor. AA da 14 Mayıs’ta demokrasi sınavından geçecek.