Kadınların yönettiği Yardım Sevenler Derneği, kapılarını Saygı Öztürk’e açtı. Türkiye Cumhuriyeti’nin kadın odaklı ilk sivil toplum kuruluşu, Türkiye Yardım Severler Derneği gelen bağışlarla çok sayıda okullar, yurtlar, sağlık ocakları ve huzurevleri yaptırdı.
Yönetiminde sadece kadınların yer aldığı ve 97 yıldır faaliyette olan ‘Türkiye Yardım Sevenler Derneği’nin yönetici ve üyeleri SÖZCÜ Medya Grubu Ankara temsilcisi ve yazarımız Saygı Öztürk’e konuştu. Yüce gönüllülerin desteği ile faaliyetlerini sürdüren dernek Antakya’da Atatürk Anaokulu inşaatına da devam ediyor.
Bir dernek düşünün, 19 Şubat 1928 yılında Atatürk’ün emriyle kuruluyor ve o günden bu yana kadınlar tarafından yönetiliyor. Devletten bir kuruş yardım, bağış kabul etmiyor, bırakın yardım almayı, devletin ihtiyaç duyduğu alanlara yardımlarda bulunuyorlar.
KADINLAR İÇİN SEFERBERLER
Dernek faaliyetleri hakkında Genel Başkan Dilek Bayazıt bilgi verdi. Bugüne kadar 14 bin öğrenciye “Atatürk bursu” verildi, okullar, yurtlar, yaptırıldı. 6 Şubat deprem sabahında bölgeye ilk onlar yetişti. Şimdi de Hatay’da anaokulu yaptırıyorlar. Dernek, Kurtuluş Savaşı sonrası Cumhuriyetin yapılanma süreci içerisinde 1928’de Türk kadınını, çocuğunu korumak, çalışarak yardım almasını sağlamak, sosyal hayata kazandırmak için kuruldu.
İsmet İnönü’nün eşi Mevhibe İnönü, Fevzi Çakmak’ın eşi Fitnat Çakmak’ın önderliğinde Nevber Sevüktekin, Tezer Taşkıran, Reşide Bayar, Sevda And, Süreyya Ağaoğlu, Seza Lostar, Melahat Özbudun, Belkıs Odman ve Nimet Uybadın’ın kurucu üye olarak katılımları ile ‘Himaye-i Etfal Kadın Yardım Cemiyeti kuruldu.
Derneğin kuruluş yıl dönümünde yapılan tören İzmir Marşı’nın okunmasıyla son buldu.
İLKESİ: EMEK KARŞILIĞI YARDIM
Dernek, tüzük maddesi olarak “Atatürk ilkelerine, laik cumhuriyete bağlı olarak çalışmalarını sürdürmeyi” amaç olarak benimsedi. Dünyada bir ilk olan ‘Emek karşılığı yardım’ ilkesini hayata geçirdi. Onurlu yardım etmenin formülünü bulan dernek Türkiye Cumhuriyeti’nin “Kadın odaklı ilk sivil toplum kuruluşu” oldu. Üye sayısını artırmak, çocuk bakımında anneleri bilgilendirmek, gönüllü doktorlarla muayeneler sağlamak, dikiş, nakış, çorap atölyeleri kurarak, siparişle para kazanmak, ihtiyaçlı kadına hizmet etmek, askerlerimize eldiven, bere, çorap, fanila örüp TSK’ya bağışlamak, öğrenci bursa vermek öncelikli işleri oldu. En büyük ve organize yardımı ise 1939 yılında Erzincan’da yaşanan depremde yaptılar.
GÖNÜLLÜLER ÜLKEYE YAYILDI
Bakanlar Kurulu kararıyla 1940’da kamu yararına çalışan dernek statüsünü kazandı. İlk kız öğrenci yurdunu yaptırıp açtılar. İşsiz ve iş arayana aracı oldular.
Gönüllü hastabakıcılık, muhaberecilik, hemşirelik kursları açtılar. Kadınlara yönelik nüfus planlamaları yapmak gibi görevlerle hızla güçlenen Cumhuriyetin gönüllüler ordusu olan derneğin şube sayısı artarak ülke geneline yayıldı.
Eğitime 95 yıldır katkı sağlıyorlar
Dernek, 1930’da vermeye başladığı “Karşılıksız öğrenci bursu”nun adı, “Atatürk Eğitim Bursu” olarak değiştirildi. Eğitimin ilk ayağı olan okul öncesi eğitime, ülkede okul öncesi eğitimin zorunlu olmadığı bir dönemde başladılar. Derneğin 81’inci kuruluş yılı anısına “81 Yıl 81 İl 81 Anasınıfı “ hedeflendi. 126 şube ile 187 anasınıfı, 4 anaokulu ile eğitime hizmet derneğin tüm illerde daha çok tanınırlığını sağladı. 6 ilkokul, ortaokul, 2 lise, 5 öğrenci yurdu, 1 erkek öğrenci yurdu, 3 sağlık ocağı, 2 huzurevi, 2 acil yardım istasyonu, 1 kan merkezi, 2 öğretmen lojmanı, 4 anaokulu, 1 kreş, 4 özel çocuklar için eğitim ve iş merkezi yaptırdı. Ülkesi için canını ortaya koyan Mehmetçik de hiç ihmal edilmedi, giysi ve gıda paketleri birliklere gönderiliyor.
Genç yardım sevenlerin kumbaralarında biriktirdikleri dernek yöneticilerinin gözlerini yaşartıyor.
Derneğin adını Atatürk değiştirdi
Derneğin ilk adının “Yoksul Kadına Yardım Cemiyeti” olarak anılması Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ü rahatsız etti.
“Büyük varlık ve faziletleri unutulmamış Türk kadınlarına ayağa kalkarak hürmetlerimizi göstermeliyiz. Türk kadını yoksul olamaz, Türk kadını bizatihi bir varlıktır” dedi. Atatürk, Yoksul Kadına Yardım Cemiyeti’nin adını, Yardım Sevenler Cemiyeti olarak değiştirdi. Atatürk’ün bu sözü de her gelenin görmesi için derneğin girişinde bulunan büstünün hemen altına yazıldı.
İnönü'nün torunu Gülsüm Bilgehan Toker, bağışçı öğretmen Saadet Öztürk, İnönü'nün kızı Özden Toker, dernek genel başkanı Dilek Bayazıt.
İnönü ailesi derneğe üç kuşak hizmet ediyor
Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk başbakanı, ikinci cumhurbaşkanı, İsmet İnönü’nün eşi Mevhibe İnönü, Yardım Sevenler Derneği’nin kurucusu. Dikiş dikerek derneğe destek olan Mevhibe İnönü’den sonra bayrağı kızı Özden Toker aldı. Özden Toker de annesi gibi dernekle bağını hiç koparmadı. Özden Hanım’ın kızı Gülsün Bilgehan Toker de aile büyükleri gibi derneğin her zaman yardımcı ve destekçisi. Özden Hanım, dernekte düzenlenen 97. kuruluş yıl dönümü kutlamasında Atatürk’ten anılar anlattı.
Dernek, gönüllülerin destekleriyle ayakta
Cumhuriyet baloları ile başlayan 1928’deki cemiyet hayatının içinde örnek olmak üzere düzenlenen faaliyetler de devam ediyor. Cumhuriyet konserleri, Cumhuriyet ve Atatürk defileleri ihmal edilmiyor. Derneğin Genel Başkanı Dilek Bayazıt, 126 şubesi de bulunan 97 yıllık derneği bize şöyle anlattı: “Derneğimiz ülkemizin ilk STK’larından ve devletinin ve milletinin yanındadır. Hiç bir resmi kurum, kuruluş ve devletten bağış almadan yüce gönüllü yardımlarıyla hizmetlerini sürdürüyor.”
