Tarih: 7 Mayıs 2025.
Saat: 03.00.
Yer: Caracas, Venezuela.
Gece karanlığında, Arjantin Büyükelçiliği’nin önünde ağır silahlı özel birlikler nöbet tutuyor. Tam 412 gündür bu diplomatik yerleşkeye 5 muhalif siyasetçi sığınmış; Maduro’nun güvenlik güçleri binayı kuşatma altında tutuyor. Elektrik ve sular kesik. İçeridekiler haftalardır karanlıkta aç-susuz direniyor.
Birden, uzun süredir planlandığı belli olan gizli bir operasyon için düğmeye basılıyor. ABD destekli, kod adı “Guacamaya” operasyonu başlıyor. Amaç haklarında tutuklama kararı olan bu 5 muhalifi, kuşatmayı delip büyükelçilikten kaçırmak.
Sabaha karşı operasyon büyük bir hassasiyet ve kusursuzlukla tamamlanıyor. Rejimin seçkin birliklerinin kuşattığı, Başkanlık Sarayı Miraflores’ten sonra ülkenin en sıkı korunan binası Arjantin Büyükelçiliği’nden 5 muhalif bir anda buhar olup uçuyor.
★★★
İşte Venezuela’nın hali. Maduro’nun 10 yılı aşkın iktidarında gelinen son nokta.
Protestolara katılan 2 bini aşkın kişi hâlâ hapiste. Cezaevlerinde en az 1877 siyasi tutuklu var. Çoğuna ‘nefret yayma’, ‘otoriteyi aşağılama’, ‘terör’ gibi suçlamalardan 30 yıla varan cezalar isteniyor.
Gözaltında ölümler, kötü muamele ve işkenceler artık vaka-i adiyeden sayılıyor. 2015’ten bu yana 8 milyon Venezuelalı -doktor, mühendis, akademisyen- ülkeyi terk etti. Bu, nüfusun dörtte biri ve tarihin en büyük beyin göçlerinden biri.
Örneğin, 2014’te Caracas Belediye Başkanı Antonio Ledezma hapisten firar edip yurt dışına kaçtı. Muhalefetin eski yüzlerinden Leopoldo Lopez yıllarca cezaevinde kaldıktan sonra 2019’da ev hapsinden kaçarak İspanya’ya sığındı. 2018 seçimlerinin hileli olduğunu öne süren Juan Guaido geçici başkan ilan edildi; tehditler ve baskılar sonrası 2023’te ülkeyi terk etti. İktidar, rakip olabilecek hemen her ismi ya hapsetti ya da siyasi yasaklarla saf dışı bıraktı.
★★★
Bugünkü köşemizin konusu Maria Corina Machado ise 2014’te milletvekiliyken, Maduro’nun has adamı olan Meclis Başkanı’nın eliyle parlamentodan ihraç edildi. Gerekçe “dış mihraklarla” olan bağlantısıydı.
Machado yılmadı, liberal Vente Venezuela partisini kurdu, mücadeleyi sürdürdü.
2023’te muhalefet bloğunun kendi içindeki ön seçimleri yüzde 90 gibi ezici üstünlükle kazandı. Maduro’ya karşı muhalefetin tek adayı oldu.
Bunun üzerine Maduro yargıyı devreye soktu. Machado, kamu görevinden 15 yıl men edildi. Böylece 2024’te başkanlığa aday olması engellendi.
★★★
“Vekil aday” stratejisine geçti. Yerine, aday adayı olarak ünlü filozof (kadın) Corina Yoris’i ilan etti. Ancak 25-26 Mart 2024’te muhalefet, Ulusal Seçim Konseyi’nin CNE) online kayıt sistemine erişemedi. Sistem çöktü. Kayıt engellendi. Kadın aday Yoris’e başvuru yaptırılmadı.
Muhalefet, eski diplomat Edmundo Gonzalez ile yarışa katıldı.
★★★
Hile daha sandık başında başladı, pusulalar yakıldı; gözlemciler dövüldü, sayım süreci manipüle edildi. Bunların hepsi muhalefet tarafından belgelenip kamuoyuna taşındı.
Muhalefet, sandık tutanaklarının yüzde 80’ini toplayıp açıkladı. Gonzalez açık ara, yüzde 67 ile öndeydi. Ulusal Seçim Konseyi ise Maduro’yu yüzde 51 ile “kazanan” ilan etti. Resmi detaylı sandık verisi de yayınlanmadı.
★★★
Maduro’nun üçüncü yemin töreni öncesi başlayan halk protestolarında Machado, polis tarafından Caracas’ta gözaltına alındı. Şiddet gördü, zorla video kaydı çekildi.
Evet, halkın gönlünde devlet başkanıydı. Ancak siyasi yasak, gözaltında kötü muamele, açık tutuklanma tehditleri, ailesine yönelik baskılar nedeniyle kadın lider, sonrasında kendi ülkesinde saklanmak zorunda kaldı.
İşte elçilikten operasyonla kurtarılan o 5 kişi, Machado’nun en yakın çalışma ekibindendi. Tutuklanma ve gözaltında işkence korkusuyla oraya sığınmışlardı.
Ve Maria Corina Machado, geçen hafta 2025 Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldü.
Şimdi diyorlar ki: O kadın Amerika’nın ülkesine müdahale etmesini istiyormuş.
Diyorlar ki: Nobel bitmişmiş, pörsümüşmüş.
İstiyorlar ki: Nobel, Beyaz Saray’ın konforundan siyaset yapanlara verilsin.
Bir kadın siyasetçi, otoriterliğe karşı ülkesini terk etmeden, saklanarak, bedel ödeyerek yıllardır direndi, direniyor ve Nobel’e yürüdü.
Soru basit: Barış, hangi omuzda daha inandırıcı?
