Esad rejiminin uygulamalarından kaçıp ülkemize sığınan Suriyelilerin girişi tam anlamıyla bir “Düzensizlik”, “karmaşa” örneğiydi. Çoğunun üzerinde kimlik yoktu. Örgütlerle, organize suç gruplarıyla bağlantılı olup olmadığını bile bilmediğimiz kişiler geldi. Çoğunun parmak izi bile alınamadı. Sınırdan geçişler belli dönemlerde yaygınlaştı. Türkiye’ye girişin bu kadar kolay olduğunu gören Suriyeliler akın akın geldiler ve bir daha da gitmediler.  

Dönemin İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, sanki bir şey yapıyormuş gibi sığınmacıları otobüslere doldurup Yunanistan sınırına bıraktı. Onlar, geçecek böylece biz sığınmacılardan kurtulacaktık! O insanlar, Meriç nehrinden geri itildi. O bakanın bu konuda bir daha da sesi çıkmadı. Bakanlığı döneminde yurda kaç kişinin girdiğinden bile haberi olmayan o bakan, “Sınırımızdan bizden habersiz kuş uçmaz” deyip böbürlenirken, sınırımız için bir çok yetkili, “Kevgire döndü” diyordu. Binlerce kişi topraklarımıza koşar adım giriyor, değişik illere dağılıyordu. Bunları yazanlara ise bir bakana yakışmayacak bir biçimde hakaretler, küfürler ediyordu.  Böyle soyluluk mu olur? Yazıklar olsun...

KAYIT ALTINDA GİRECEK

Esad döneminin sona ermesiyle ülkemizdeki yaklaşık 2 milyon 900 bin Suriyeli’nin de ülkelerine gidiş konusu gündemde. Ankara’nın “Suriye Mahallesi” olarak da bilinen Önder Mahallesinde çok sayıda sığınmacıyla konuştum. Burada iş-güç sahibi olmuş Suriyeliler ülkelerine dönmeye pek niyetli değil. “Yarın ne olacağını” kestiremiyorlar.

Şimdi, sınırdan Suriye’ye gidişler oluyor. İçişleri Bakanlığı, yurdumuza düzensiz olarak girenlerin çıkışlarını düzene sokmuş durumda. Suriye’deki yeni duruma göre ülkesine gidenler yurdumuza geri döndükleri zaman eğer çıkış kaydı varsa girebilecek. Aksi halde bunların girişine izin verilmeyecek.

ŞİMDİ NE YAPILIYOR

Ülkemizde bulunan Suriyeli kanaat önderleriyle bir araya geliniyor. Dönüş sürecinin en iyi bir biçimde nasıl yapılacağı konusunda görüşmeler yapılıyor. Kuşkusuz gittikleri zaman çoğu evini, işyerini bulamayacak. Türkiye, bu konuda yine üzerine düşeni yapacak. Onlara dün olduğu gibi yine yardım yapacak. Ülkelerine güvenli bir biçimde gitmeleri sağlanacak olanların Türkiye’deki kayıtları düşecek. Böylece her şey devletimizin kontrolü altında olacak.

Çalışma izni olanlarla 300 bin Suriyeli öğrenci kalacak. Kesin gidiş yapanın bir daha geri dönmesi mümkün olmayacak. Başta İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı olmak üzere ilgili birimler bu konuda kapsamlı bir çalışma başlattı. Kayıt altında bulunan 2 milyon 900 bin kişi düzensiz, kayıtsız girdi ama şimdi kayıtsız girişe de, çıkışa da izin verilmiyor. Açıkçası İçişleri Bakanlığı duruma hakim...

Suriyeli sığınmacılara her ay Kızılay tarafından para ve gıda yardımı yapılıyor. Parasız sağlık hizmeti veriliyor, ilaç onlara parasız. Değişik kuruluşlardan değişik isimler altında yardım alıyorlar.

UŞAK VE KEÇİÖREN  

Yayladağı sınır kapısından Suriye’ye geçiş yapanların bazılarına soruldu, “Geri dönecek misin?” diye 100 kişiden 80’i döneceğini, Türkiye’de yaşamak istediğini söyledi. Konuştuğum bu konularla ilgili bir yetkili da şunları anlattı: 

“Suriyeli liderlerle toplantılar yapılacak. Bu görüşmelerde bazı kararlar da alınacak. Örneğin Kızılay tarafından yapılan para ve gıda yardımının kesilmesi, SGK kartlarının kapatılması, parasız sağlık hizmetlerinin kesilmesi de yer alıyor. Bizim vatandaşımız nasıl yaşıyorsa, onlar da öyle yaşamalı. Bazı yardımları ülkelerinde de yaparız. Bunlar kesinleşmiş kararlar değil. Ancak şu bir gerçek ki, yardımlar kesilmediği sürece gitmeyenler çoğunlukta olur. Kendi insanımız gibi yaşamak zorunda kalırlarsa gidişler hızlanır. Yeni bir hayat kurarken de onlara yardımcı olunması planlanıyor.”

Suriyelilerin ülkelerine dönüşlerine yerel yönetimlerde destek olacak. Bunun ilk adımını Uşak ve Keçiören belediyesi attı. Suriyelilerin dönüşlerini teşvik için gidişlerini belediyeler üstlenmeye başladı.

Keçiören Belediye Başkanı Mesut Özarslan bastırdığı afişlerde “Suriyeli kardeşim! Keçiörenimizden vatanına geri dön” çağrısı yaptı. Taşınma hizmetini kendilerinin yapacağını söyledi. Uşak Belediye Başkanı Özkan Yalım, transfer hizmetinin Suriyeli misafirlerin ülkelerine dönüşlerini desteklemek için sunulacağını belirtti. Yalım, “Uşak’ta misafir ettiğimiz Suriyeli dostlarımızı ülkelerine uğurlamak için transfer hizmeti başlatıyoruz. Suriye’deki gelişmelerin ardından Türkiye’de ikamet eden Suriyeliler arasında memnuniyetle karşılandı.  Bugün itibarıyla, Suriyeli misafirlerimizi güvenli bir şekilde ülkelerine göndermek için transfer hizmetimize başlıyoruz” dedi.

Uşak’ta  10 binden fazla Suriyeli 12-13 yıldır bulunuyor. Şimdi, onları kendi ülkelerine güvenli bir şekilde göndermek için otobüsle sınıra kadar taşıyacak, parasının olmadığını söyleyenlerin sınırdan gidişleri için de para desteğinde bulunulacak. Başkan Yalım, “Çalışmamız olumlu bir etki yarattı. Başvurular belediyemiz Sosyal Yardım İşleri Müdürlüğü’ne yapılacak.”

Açıkçası her belediye, Suriyelilerin gidişlerine her türlü desteği vermekte kararlı. Bunu, önce Uşak Belediye Başkanı başlattı, birçok belediye de devam ettirecek.