İhracatçılar şikayet dozunu biraz azaltsalar da yine de kurlardan yakınmaya devam ediyorlar. Dün açıklanan dış ticaret verilerine Hükümet yine olumlu taraflarından yaklaşırken, ihracatçılar daha çok ihracatın büyümeye katkısının azalması gibi olumsuzluklar üzerinde durdular.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, ihracatın kasımda yüzde 2.2 oranında artığını, 11 aylık ihracatın ise yüzde 3.7 artışla 247.2 milyar dolara çıktığını açıkladı. 11 aylık ithalat ise yüzde 5.7 artışla 329.7 milyar dolar oldu. Kasım dış ticaret açığı yüzde 4 artışla 7.8 milyar dolara, 11 aylık açık yüzde 12.4 artışla 82.5 milyar dolara çıktı.
Bakan Bolat bir süredir, “ihracatçının sözcülüğünden çok hükümetin sesi gibi” açıklamalar yapıyor. Bu değişimi bir ara Kabine değişiminde çok adı geçtiği için, Kabine’deki yerine sağlamlaştırmak için yaptığı tahmin ediliyor. Son veriler için yaptığı yorumda da, mevcut küresel iklimde bir başarı olarak adlandırmış.
İhracatçıların ise özellikle kurların hızlandırılması taleplerine devam ettikleri görülüyor. Ancak ihracatçıların bu konudaki şikayetleri ve taleplerini daha yumuşak dile getirmeye çalıştıkları da gözlerden kaçmıyor. Örneğin “kurlar hızlandırılsın” demekten çok, artık “ihracatçının kur rekabetçiliği artırılmalı” şeklinde konuşuyorlar.
TİM Başkanı Mustafa Gültepe, kasımda 1.008 firmanın ilk kez ihracat yaptığını ve bu firmaların dış satımının ihracata katkısının 62 milyon doları aştığını belirterek önce ihracatçıların başarısına değinmiş.
Hemen ardından ise “İhracatımız değer olarak artıyor gibi görünse de reel olarak yüzde 0.7 küçüldü. Daha da önemlisi net ihracat, tam 4 çeyrektir büyümeye eksi yönde katkı veriyor” değerlendirmesi yapmış. Buradan hareketle “gidişatı tersine çevirmek, üretim ve ihracatı büyümenin lokomotifi yapabilmek için rekabetçiliğimizi korumamız gerekiyor” demiş.
İHRACAT ARTIŞINDA PARİTE ETKİSİ
Gültepe, kasımda 12 sektörün dış satımının arttığını ama 14 sektörün ise ihracatını ekside tamamladığını kaydetmiş. Birim ihracat değerinin 1.66 dolar olduğunu, paritenin, ihracata 843 milyon dolar artı yazdığını belirterek, “Bu ayki 22.7 milyar dolarlık ihracatın yüzde 3.7’si parite artışından kaynaklandı” demiş.
İhracatın, değer olarak artmış gözükse de reel olarak yüzde 0.7 oranında küçüldüğünü hatırlatarak, “Üretim ve ihracatı büyümenin lokomotifi yapabilmek için rekabetçiliğimizi korumamız gerekiyor” şeklinde konuşmuş.
Özet olarak; ihracatçıların da kur şikayetleri konusunda uyarıldıklarını, enflasyon nedeniyle konuyu fazla gündeme getirmemelerinin istendiğini tahmin ediyoruz. Ancak ihracatçının şikayeti büyüyor ve Gültepe, dozunu düşürse de şikayetlere devam etmek ihtiyacı duyuyor. Korkum; kurların hızlandırılması yerine “ihracatçı için farklı kur” taleplerinin artması. Çünkü bunun zararı kurların artmasına kıyasla çok daha büyük olacaktır.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise rakamları yine iyi yönünden değerlendirmek için, ihracatın teknoloji kompozisyonunun iyileştiğine dikkat çekmiş. Şimşek yaptığı değerlendirmede, 361.9 milyar dolarlık ithalatta küresel altın fiyatlarındaki artışın etkisine değinirken, “yüksek teknolojili ürün ihracatında rekabeti artırmak için üretken sektörlere verilen destekleri artıracaklarını” söylemiş.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz de 2026’da ihracatın 282 milyar doların üzerine çıkmasını amaçladıklarını açıklamış.
Kurun mevcut seyri devam ettiği sürece, ihracatçıların büyüyen şikayetlerini nasıl dile getireceklerini merakla izleyeceğiz.
