30 Ağustos’ta Kara Harp Okulu mezuniyet töreni sonrası teğmenlerin kılıç çatıp “Mustafa Kemal’in askerleriyiz” demesini, Milli Savunma Bakanlığı Disiplin Kurulu, “Hizmete engel davranış” olarak değerlendirdi. Bu, bazı teğmenlerin “ayırma” yani Türk Silahlı Kuvvetleri’nden (TSK) ihraç edileceği anlamına geliyor. Teğmenler, savunmalarını dün tamamladı. Bunlar Kara Kuvvetleri Komutanlığı (KKK) Yüksek Disiplin Kurulu’na (YDK) gönderilecek.
Kurul, Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanı Başkanlığı’nda personel, istihbarat, harekât, lojistik, savunma planlama, atama/tayin, hukuk hizmetleri başkanları ile YDK işlemlerinin yürütülmesinden sorumlu şube müdürlerinden oluşuyor.
CEZANIN FATURASI ÇOK AĞIR
“Silahlı Kuvvetlerden ayırma” ve alt disiplin cezalarının verilip verilmeyeceğini Yüksek Disiplin Kurulu takdir edecek. Karar, KK Komutanı Orgeneral Selçuk Bayraktaroğlu’nun onayıyla ancak yürürlüğe girecek. Emekli Askeri Hakim Cengiz Demirtaş, cezanın sonuçlarını SÖZCÜ’ye şöyle anlattı:
“TSK’dan ‘ayırma’ en ağır ceza. Ayırma cezası verilenler, seferberlik ve savaş haricinde TSK’da herhangi bir şekilde görev alamıyor. Mecburi hizmet süresi sona ermeden TSK’dan ayırma cezası alan personel, kalan mecburi hizmet süresince Milli Savunma Bakanlığı ve/veya TSK nam ve hesabına verilen eğitimler, kurslar ve seminerler sonucunda elde ettikleri diploma, sertifika, uzmanlık belgesi, kurs bitirme belgesini kullanamayacak, bunlara bağlı olarak herhangi bir meslek icra edemeyecek.”
“Hizmete engel davranışlarda bulunmak” disiplinsizliği TSK Disiplin Kanunu’nda, “Devletin ve TSK’nın itibarına zarar verecek nitelikte tutum ve davranışlarda veya ağır suç veya disiplinsizlik teşkil eden fiillerde bulunmaktır” diye tanımlanıyor. Söz konusu disiplinsizliğin karşılığında öngörülen yaptırım “Ayırma” cezası oluyor. Teğmenlerle ilgili yaptırılan araştırmada herhangi bir örgütle iltisaklı, irtibatlı olmadıkları da anlaşıldı.
Saygı Öztürk - E. Tümgeneral Rafet Kılıç (sağda)
“BUNLAR ZORLAMA SUÇLAMALAR”
Teğmenlerle ilgili disiplin cezasını verecek olan KKK Yüksek Değerlendirme Kurulu’nun başkanlığını, KKK kurmay başkanı yürütüyor. Daha önce bu kurulun başkanlığını yapan emekli Tümgeneral Rafet Kılıç, teğmenlere dönük suçlamaları SÖZCÜ’ye şöyle yorumladı:
“1- Teğmenler, mevzuattan kaldırılan andın tören alanında okunması için sıralı amirlerden talepte bulunulması, olumsuz cevap verilmesine rağmen andın okunması için ortam hazırlanması ve okunan anda iştirak edilmesi. 2- Askeri mahalde (tören alanında) program dışı ve izinsiz olarak icra edilen eylemde hizmet dışı davranışta bulunmakla suçlanıyor.
2011-2013 yılları arasında KK Harekât Başkanı olmam itibariyle Yüksek Disiplin Kurulu’na üye sıfatıyla katılmış birisi olarak, ikisinin de zorlama suçlamalar olduğunu söyleyebilirim. Birincisi, andın tören alanında, resmî törenin bir parçası olarak okunması söz konusu değil. Törenin tamamlanmasını müteakip, ananevi bir kutlama yapılmıştır. İkincisi, tören bittikten sonra, subay andı okunan yer, tören, spor müsabakaları, konserler dahil çok maksatlı kullanılan bir alandır. Hizmet dışı eylem olarak tanımlanan subay andı ise kılıç çatılarak yapılan ananevi bir kutlamadır.”
YAPILAN DİSİPLİNSİZLİK DEĞİL
“Sonuç olarak, bana göre, teğmenlerin yaptığı disiplinsizlik değil. Teğmenlik heyecanı ile Cumhuriyet ve Atatürk sevgisi ile kılıç çatmışlardır. Teğmen, gençtir, heyecanlıdır, delikanlıdır. Üsteğmenliğe kadar, ufak, tefek kusurları olsa da üst ve amirleri tarafından ikaz edilir. Tıpkı, bir babanın evladına davrandığı gibi. Genç teğmenin inisiyatif kullanma becerisi başta olmak üzere cesur, kararlı bir komutan olmasını engelleyebilecek cezai uygulamalara hemen gidilmez. Bu teğmenlerin çoğunun önümüzdeki yıldan itibaren terörle mücadelede tim komutanı olarak görev yapacaklarını ve Allah korusun ama bazılarının da şehadete koşacaklarını biliyoruz değil mi?”
ANAYASA MAHKEMESİ KARARI
Anayasa Mahkemesi’nin, “Hizmete engel davranışlarda bulunmak” disiplinsizliğini ele aldığı bir kararı şöyle: “Dava konusu kuralda belirtilen ağır suç veya disiplinsizlik teşkil eden fiiller, TSK’dan ayırma cezasını gerektiren disiplinsizlikler arasında sayılan hizmete engel davranışlarda bulunmak tanımında yer almaktadır. Kanunda, hizmete engel davranışlarda bulunmak, ‘Devletin ve TSK’nın itibarına zarar verecek nitelikte tutum ve davranışlarda, ağır suç veya disiplinsizlik teşkil eden fiillerde bulunmaktır.
Hizmete engel davranışlardan olan fiillerin, devletin ve TSK’nın itibarına zarar verecek tutum ve davranışlardan kaynaklı olması gerektiği açıktır. Bu hâlde ise dava konusu ağır suç veya disiplinsizlik teşkil eden fiillerin çerçevesinin belli olmadığı ve Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayırma cezası sonucunu doğuran fiillerin tespiti noktasında idarenin sınırları belli olmayan geniş bir takdir yetkisine sahip olduğu söylenemez.”
AYM, TSK’dan ayırma işlemi tesis edilmesinin mesleki hayat üzerinde olduğu kadar temel geçim kaynağından yoksun kalmaya neden olarak ekonomik gelecek üzerinde de önemli bir etki oluşturduğuna, bu nedenle ayırma işleminin daha önemli hâle geldiğini sıklıkla hükmediyor. (Anayasa Mahkemesi’nin 15.1.2020 tarihli ve 2016/11733 sayılı bireysel başvuru kararı.)
Ayrıca Danıştay’ın kararında da ceza yaptırımına bağlanan her bir fiilin tanımının yapılması ve kanunun ne tür fiilleri suç sayarak yasakladığının hiçbir kuşkuya yer vermeyecek şekilde belirtilmesi gerektiği vurgulandı. (Danıştay 2.D.2021/6883 E-2024/392 K)
Yürekleri vatan, millet aşkıyla dolu olan teğmenlerin durumunu komutanları sağlıklı olarak değerlendirecektir. Yeter ki üzerlerinde siyasi baskı olmasın. Ancak böyle bir baskı olmadığını söylemekte yapılan açıklamaları duyunca zor olduğunu da belirtelim.
