Geride kalan 100 yılda, siyasette olduğu gibi ekonomide de büyük atılımlar ve geriye düşüşler ile büyük dalgalanmalar yaşandı.
Bu atılım, geriye düşüş ve dalgalanmalar Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) önceki gün yayımladığı "100 yılın göstergeleri" başlıklı çalışmasındaki verilere de yansıdı.
İşte 100. yılında Türkiye ekonomisinin bazı enleri...
EN YÜKSEK BÜYÜME YILI: 1946
Türkiye ekonomisinin 100 yılda en yüksek büyüme oranını yakaladığı yıl, 1946 yılı oldu.
İkinci Dünya Savaşı'nın hemen ertesinde sabit fiyatlarla gayri safi milli hasıla bir önceki yıla göre yüzde 32,1 oranında büyüdü.
Türkiye İkinci Dünya Savaşı'na girmese de Türkiye ekonomisi savaş yıllarında büyük darbe aldı. Çalışma çağındaki nüfusun önemli bir bölümünün silah altına alınması da bu gelişmede etkili oldu. Baz etkisiyle 1946'da rekor büyüme yakalandı.
EN YÜKSEK KÜÇÜLME YILI: 1945
Türkiye ekonomisinin 100 yılda en yüksek oranda küçülmeyi yaşadığı yıl, 1945 yılı oldu.
İkinci Dünya Savaşı'nın son yılı olan 1945 yılında Türkiye ekonomisi bir önceki yıla göre yüzde 15,3 oranında küçüldü.
ENFLASYONUN EN YÜKSEK OLDUĞU YIL: 1994
Tüketici fiyatlarının yıllık bazda en fazla arttığı yıl, 1994 yılı oldu.
Büyük bir ekonomik krizin yaşandığı 1994 yılında ortalama resmi tüketici enflasyonu yüzde 106,3 olarak kayıtlara geçti.
2022'de TÜİK ortalama enflasyonu yüzde 72,31 olarak hesaplamıştı. İTO'ya göre ise bu oran yüzde 88,03 olmuştu. ENAG'a göre ise Aralık 2022'de enflasyon yüzde 137,55'e ulaşmıştı.
DOLAR KURUNUN EN ÇOK ARTTIĞI YIL: 1994
Resmi enflasyonda olduğu gibi resmi dolar/TL kurunda da en çok artışın kaydedildiği yıl, 1994 yılı oldu.
1994'te ortalama dolar/TL kuru, yüzde 172,4 artışla 11 bin 153 TL'den 30 bin 379'a yükseldi.
Eylül 2021'de de Merkez Bankası'nın (TCMB) faiz indirimleriyle birlikte kur üç ayda 8,30'dan 18,30'a kadar yükselmişti.
KİŞİ BAŞI GELİRİN EN ÇOK ARTTIĞI YIL: 2003
Dolar bazında kişi başına gelirin en çok arttığı yıl, 2003 yılı oldu.
2003 yılında dolar bazında kişi başına gelir yüzde 31,4 oranında artışla 3 bin 608 dolardan 4 bin 739 dolara yükseldi.
KİŞİ BAŞI GELİRİN EN ÇOK DÜŞTÜĞÜ YIL: 2001
Türkiye tarihinde dolar bazında kişi başı gelirin en çok azaldığı yıl ise 2001 yılı oldu.
Büyük ekonomik krize sahne olan 2001 yılında dolar bazında kişi başına gelir yüzde 26,9 oranında geriledi.
DIŞ BORÇ REKORU: 2023
Türkiye'nin brüt dış borç stokunda rekor kırılan yıl, 2023 yılı oldu.
Mart 2023 itibarıyla brüt dış borç stoku 475,9 milyar dolara ulaştı.
Türkiye'nin kısa vadeli dış borç stoku da Ağustos 2023 itibarıyla 211 milyar dolara ulaşarak rekor kırdı.
