Hazine Başkontrolörü Dr. Ergül Halisçelik’in ‘Binyıl Kalkınma Hedefleri ve Yoksul Odaklı Büyüme’ başlıklı makalesi, TOBB ETÜ Sosyal Politikalar Merkezi’nin kurduğu Sosyal Politikalar Platformu tarafından yayımlandı. Birleşmiş Milletler’e (BM) üye ülkelerin 2015 yılına kadar yerine getirmeyi amaçladığı yoksullukla mücadeleden cinsiyet eşitliğinin sağlanmasına kadar 8 ana hedeften oluşan Binyıl Kalkınma Hedefleri’ne göre Türkiye, başta yoksullukla mücadele olmak üzere bir çok konuda başarısız bir performans sergiledi.

KALKINMA YOK, YOKSULLUK VAR


Çalışmaya göre Türkiye, 1990-2015 yılı verilerinin kıyaslanarak belirlenen Binyıl Kalkınma Hedefleri’ni gerçekleştirmede en kötü performansı ‘kalkınmaya yönelik küresel işbirliği’ alanında 187 ülke arasında 16’inci sırada bulunarak gösterdi. Türkiye en kötü ikinci performansı ise yine 187 ülke arasında 160’ıncı sırada yer aldığı ‘yoksullukla mücadele’ alanında sergiledi. Türkiye ‘cinsiyet eşitliği’ alanında 146’ıncı, ‘çevresel sürdürülebilirlik’ alanında da 107’inci olarak çok sayıda ülkenin gerisine düştü.

ORTA KALKINMAYI AŞAMADIK


Dr. Halisçelik’in makalesinde 2015 yılına ait ‘Binyıl Kalkınma Hedefleri Endeksi’ hesaplanarak Türkiye’nin yeri de gösterildi. Buna göre hükümetin hızlı büyüyüp kalkındığını söylediği Türkiye bu endekste 187 ülke arasında 97’inci olarak ‘orta kalkınma’ düzeyinde kaldı. Endekste Çin 16’ıncı, Güney Kore 29’uncu, Brezilya 45’inci, Meksika 56’ncı, Suudi Arabistan 58’inci olarak ‘başarılı’ kategorisine girdi. Arjantin 80’inci, Rusya 83’üncü sırada hesaplanarak ‘kısmen başarılı’ sayıldı. TOBB ETÜ SPM Direktörü Prof. Serdar Sayan, makalede ortaya konulan Türkiye’nin elde ettiği sonuçların özellikle yoksullukla mücadele ile cinsiyet eşitliğinin sağlanması konularında daha çok mesafe alınmasının gerekliliğini gösterdiğini söyledi.

ZENGİN FAKİR UÇURUMU ARTTI


Araştırma kapsamında yapılan bir kıyaslamaya göre yoksul ülkelerin çok büyük bölümü kalkınmada parasal gösterge olan kişi başına gelir dikkate alındığında gelişmiş ülkelere yakınsamakta başarısız oldu. Birçok ülkede gelir dağılımı adaletsiz hale gelirken, gerek ülkeler gerekse ülkelerin fakir bölgeleri arasındaki zengin-fakir uçurumu giderek arttı. Buna karşılık yoksul ülkeler, parasal olmayan kalkınma hedeflerinde gelişmiş ülkelere yakınsamakta nispeten daha başarılı oldular.

Binyıl Kalkınma Hedefleri’nde ülkelerin başarı sıralaması:

Hedefin Adı                                  Türkiye’nin sıralamadaki yeri
Kalkınmada küresel işbirliği          161
Yoksulluğun azaltılması                 160
Cinsiyet eşitliği                                146
Çevre                                                 107
Anne sağlığı                                      40
Eğitim                                                37
HIV/AIDS’le mücadele                  25
Çocuk sağlığı                                    13

Not: 1990-2015 dönemi 187 ülke içerisindeki sıralama