ŞİMDİ SORUYORUZ:
ÜLKE SİNGAPUR MU, DEĞİL Mİ: SİNGAPUR
BURASI BİR KUMARHANE Mİ: KUMARHANE
KUMAR OYNAYAN BAKANIN OĞLU MU: OĞLU
RULETE PARALARI BASIYOR MU: BASIYOR
SÖZCÜ’NÜN HABERİ DOĞRU MU: DOĞRU
TEK BİR SATIRI YALANLANAMAYAN 'ÖDÜLLÜK' HABERE TEKZİP GELDİ
AKP iktidarının muhalif medyayı, yargı üzerinden kıskaca alma harekatı, giderek hukuk garabetine dönüşüyor. Adaletin terazisi, iktidardan yana tartmaya devam ederken, basın özgürlüğünün üzeri net bir biçimde çiziliyor, haberin kutsallığı, halkın haber alma hakkı ve özgürlüğü çöpe atılıyor.
SÖZCÜ 19 Nisan günü, “Bakanın oğlu kumar masasında” manşetiyle çıktı. Haber, 14 yıldır Türkiye’ye dindarlık dayatması yapan AKP iktidarının bir bakanının, dönemin Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım’ın oğlu Erkam Yıldırım’ın Singapur’da bir kumarhanede kumar oynadığına dairdi. Muhabirimiz Taylan Büyükşahin’in haberi, Yıldırım’ın kumar oynarken çekilen fotoğrafları ile de desteklendi. Habercilikte ‘5N1K’ olarak kodlanan “Ne, ne zaman, nerede, nasıl, neden, kim” ögeleri eksiksiz olan haber, Türkiye’de gündemi değiştirdi. Kimse ‘yalan haber’ demedi, fotoğraflara ‘fotomontaj’ demedi.
HALKIN BİLGİ ALMA HAKKI
Erkam Yıldırım’ın avukatının İstanbul Anadolu 10. Sulh Ceza Mahkemesi’ne yaptığı tekzip başvurusu kabul edildi. SÖZCÜ avukatları “Bir gazetenin ve gazetecinin en önemli görevlerinden birisi kamu yararı taşıyan bu tarz haberleri olduğu şekilde tarafsız olarak kamuoyuna yansıtarak halkın bilgilenmesini sağlamaktır. SÖZCÜ Gazetesi de bu görev bilinciyle hareket etmiştir. Bu şartların hepsine haiz bir haber, hukuka bire bir uygun ve basın özgürlüğünün getirisidir. Ayrıca tekzip ihtarı usule aykırı olarak, gazetenin sorumlu Yazı İşleri Müdürü Enver Kaya’ya değil bir başka kişiye yapılmıştır” diyerek karara itiraz etti. Ancak İstanbul Anadolu 1. Sulh Ceza Hakimliği itirazı reddetti. Başbakan Binali Yıldırım’ın oğlu Erkam Yıldırım’ın avukatları söz konusu tekzip metninde, haberimiz yalanlanmadı, ‘sinsi bir provokatif komplo’ olduğunu ileri sürdü. Vaziyete diyecek bir lafımız var elbette: Sizin ‘sinsi bir provokatif komplo’ dediğinize biz ödüllük haber diyoruz...
HABERİMİZ TÜRKİYE’NİN GÜNDEMİNİ DEĞİŞTİRDİ
SÖZCÜ’nün “Bakanın oğlu kumar masasında” manşeti Türkiye’nin gündemini değiştirdi. Haber, 14 yıllık tek başına iktidarı boyunca, siyasetini ‘dindarlık’ üzerine inşa eden AKP kadrolarını kızdırdı. Kimse ‘yalan’ demedi ama ‘gerçek’ öfkelendirdi.
Erkam’ın ANLAMI: İlk müslüman olan sahabilerden birinin adı. Peygamberimiz ve müslümanlar Mekke döneminde bir müddet çalışmalarını gizlice Erkam’ın evinden yürüttükleri için, evi İslâm tarihinde meşhur olmuş ve günümüze Daru’l-Erkam olarak ulaşmıştır.
İŞTE O TEKZİP METNİ
Davutoğlu ve Fidan’a çağrı
SÖZCÜ, Erkam Yıldırım’ın kumar haberini yayımladıktan sonra Aktroller, bu haberi “Binali Yıldırım’ın önünü kesmek için” sizin sızdırdığınızı iddia etti. Biz, bu iddiayı reddediyoruz. Siz de çıkın doğru mu, değil mi açıklayın!
HUKUK GARABETİNE KİM, NE DEDİ?
Böyle bir mahkeme, böyle bir yargı kararı olur mu?
SABİH KANADOĞLU (Yargıtay Onursal Başsavcısı): Bu karar yargının ne hale geldiğini gösteriyor! Görünen bir gerçeğe tekzip kabul edilir mi? Böyle bir mahkeme, böyle bir yargı olur mu? Kabul edilebilir bir şey değil ama yazık ki Türkiye’nin içine düştüğü hali göstermesi için bundan daha güzel bir örnek de olmaz. ‘Bağımsız yargının hali’ diye anlatılabilecek ayrı bir konu bu.
Yargının siyasal etkilere açık olduğu endişesi var
YEKTA GÜNGÖR ÖZDEN (Anayasa Mahkemesi eski Başkanı): Türkiye’de yargının siyasal etkilere açık olduğu yönünde giderek yaygınlaşan, yoğunlaşan bir endişe ve kuşku var. Bunu doğrulayan olaylar, kimi davalarda beklenmedik kararlarla, kimi davalarda acele verilen kararlarla, kimilerinde de son zamanlarda sık sık görüldüğü gibi gereksiz tekzip kararlarıyla gündeme gelmektedir.
Ziya Paşa’nın sözlerinin ne kadar haklı olduğu belli...
ÖMER FARUK EMİNAĞAOĞLU (YARSAV Kurucu Başkanı): Kararına gerekçe olarak, ‘Müvekkilin kişilik haklarının ihlal edildiği’ ifadesini yazan yargıç, kendisini davacının savunucusu, tarafı yerine koyuyor. Ziya Paşa’nın ‘Kadı ola davacı ve muhzır dahi şahit/Ol mahkemenin hükmüne derler mi adalet’ sözünün ne kadar haklı olduğunu ortaya koymuş. Yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı dibe vurdu.
Doğru her haber basın özgürlüğü sınırı içindedir
HÜSEYİN ERSÖZ (Avukat): Haber gerçeklik ilkesine uygun olarak kaleme alınmış ise basın özgürlüğü sınırı içindedir. Kamuoyunun gündemindeki kişilerle ilgili haberlerde ise çok daha geniş bir özgürlük alanının olduğu AİHM kararlarında ifade edilmiştir. Başbakan ve ailesi toplumun takip ettiği bir alan. Hakaret içermeyen gerçek her haber basın özgürlüğünün güvencesi altındadır.
Hukuka aykırı karar çıkarıp sıyrılmak kolay değildir
CELAL ÜLGEN (Avukat): Yasada ön görülen tekzip, bir haberin gerçek verilmemesi halinde devreye girer. SÖZCÜ’ye gönderilen tekzip metninde haberin gerçekliği irdelenmemiş. Tam tersine, sonradan başbakan olan babanın durumu kurtarılmak istenmiş. Arka bahçeleri gibi kullandıkları yargıdan hukuka aykırı tekzip kararı çıkartarak bu işten sıyrılmak kolay değildir.
Bunlar hukukçu değil, emir komutayla karar veriyorlar
HALUK PEKŞEN (CHP Trabzon Milletvekili): Pes diyorum! Haberin niteliği konusunda bir itiraz yok. Başbakan’ın oğlu Singapur’da kumar oynamıştır. Haber teyit ediliyor. Bu kararın altına imza atan hakim kimliği taşıyan şahıslarda sorun var. Hukukçu değiller, emir komutayla şak-tak yapıyorlar. Kararda hukuk ve vicdan yok. Toplumun gerçeği öğrenmesi ve kişilik hakları ile ilgisi de yok.
Doğrudan doğruya politik tekzip olduğu görülüyor
İLHAN CİHANER (İstanbul Milletvekili): Tekzip kararı için kişilik haklarına saldırı ya da gerçeğe aykırı haber olması gerekiyor. Binali Yıldırım’ın oğlu ‘Fotoğraftaki kişi ben değilim’ demiyor. Kumar oynadığı da gerçek. Bundan hareketle, şeref ve haysiyete karşı suç işlenmesi zaten mümkün olamaz. Tekzip için, yasanın ön gördüğü durum yok. Doğrudan doğruya politik bir tekzip.. Basın özgürlüğüne saldırıldı.
Mahkemeler neyin haber olduğuna karar veremez
ERDOĞAN TOPRAK (CHP İstanbul Milletvekili): Bir konuda haber değeri olup olmadığına mahkemeler karar veremez. Önemli bir siyasetçinin oğlunun kumar oynarken görüntüleri ve bunun haberinin yapılmasının, elbette haber değeri vardır. Üstelik muhafazakar değerleri savunan bir siyasetçinin oğlu, kumar masasında görüntüleniyorsa, bunun kişilik hakları ile de ilgisi yoktur.
Haber doğru, fotoğraf doğru nesini tekzip ediyorsun?
FİKRİ SAĞLAR (CHP Mersin Milletvekili): Haber doğru, fotoğraf da var! Bunun nesini tekzip ediyorsunuz ve nasıl bu kararı verebiliyorsunuz? Kumar, toplumda tasvip edilmeyen ve insanların da hayatını karartan bir konu. Herkes kendinden sorumlu ama ahlaki değerleri savunan ve bugün Başbakan olan bir babanın çocuğu da hareketlerine dikkat etmek zorunda. Kamuoyu bunu bilmeli.
Bu kadar malvarlığını bu genç yaşta nasıl edindi?
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (CHP Ankara Milletvekili): Bir bakanın oğlu, yaşantısına dikkat etmesi gereken ve toplumun gözü önünde olan bir kişidir. Büyük ihtimalle, bu yaşta bu kadar mal varlığı edinebilen bir çocuğun, babasından kaynaklı şaibeli mallarının olması... O tatili, o kumarı bile şimdi başbakan olan babasına bağlı. Mahkemenin kararı, iktidarın yargı üzerindeki baskısını gösteriyor.
Yargı doğrudan doğruya yürütmenin emrine girdi
SEZGİN TANRIKULU (CHP İstanbul Milletvekili): Kamunun aydınlanma, haber alma hakkı; basın aracılığıyla olur. Yargının kamuoyunun bilgi alma hakkına aykırı bu kararını kabul etmek mümkün değil. Ancak şu anda bağımsız ve tarafsız olması gereken yargı, doğrudan doğruya yürütme organının emrine girmiş durumda. Basın özgürlüğü ve halkın haber alma hakkına aykırı bir karardır.
Kumara oturursan bunun tabii ki haber değeri vardır
ENİS BERBEROĞLU (CHP İstanbul Milletvekili): Bir ülkede Bakan ya da Başbakan oğlu olmak, sorumluluk da gerektirir. Ama milletin doğuracağı çocuğa kadar karışan tutucu zihniyet sahiplerinin çocukları, kumarhanelere gidip kumar masalarında otururlarsa tabii ki bunun haber değeri vardır. Bu haber, kamuoyunu ilgilendirir. Eğer haberi engellemeye çalışırsanız bunun adı düpedüz sansür olur.
Bu tür ilişkileri kamuoyu izlemekte ve denetlemekte
LEVENT GÖK (CHP Grup Başkanvekili): Ben konuyu ikiye ayırıyorum. Birincisi ben muhalefet saflarında yer alan bir milletvekili olarak, genel çerçevede siyasetçinin çocukları ve aile efradıyla ilgili siyaset yapılmasına karşıyım. Ancak ikinci olarak da her siyasetçinin kendisinin ve yakınlarının da bu tür ilişkilerinin kamuoyu tarafından izlendiği ve denetlendiği de muhakkaktır.
Hukukun siyasallaşmasının ibretlik bir örneği oldu
ÜMİT ÖZDAĞ (MHP Gaziantep Milletvekili): İstanbul Anadolu 10. Sulh Ceza Mahkemesi’nin SÖZCÜ’nün bu haberiyle ilgili kararına diyecek bir şey bulamıyorum. Genel olarak hukuk devletinde gerçek olan bir habere karşı mahkeme tekzip kararı verebilir mi? Hukukun Türkiye’de ne kadar siyasallaştığını göstermesi açısından ibretlik bir karar olduğunu düşünüyorum.
Bakan mı yalan, oğlu mu yalan, kumar mı yalan?
MEHMET PARSAK MHP Afyon Milletvekili: Bu haberde “Bakan mı yalan, oğlu mu yalan, kumar mı yalan, yoksa masa mı yalan?” Tekzip mekanizması, anlaşılan o ki, “İktidar ile yakın bağlantısı olan hiç kimsenin gerçeği yansıtsa da haberi yapılamaz” anlamını taşımaktadır. Bu tür kararlar, ‘tek adam’a dayalı sistem önerilerinin gerçek içeriği hakkında bizleri bilgilendirmektedir.
İktidar bu kararları artık alışkanlık haline getirdi
ZİHNİ AÇBA (MHP Sakarya Milletvekili): İktidar bu tür kararları alışkanlık haline getirdi. Gerçek haberin tekzip edilmesi söz konusu dahi olamaz. Hakimin verdiği bu karar hukuk garabeti. Binali Yıldırım Genel Başkan seçildiğinde ‘fiili durumu yasal hale getireceğiz’ diyordu. Bu her şeyi özetliyor. Yasama, yargı ve yürütmeyi istedikleri gibi yönetiyorlar.
Bu haberi yapan gazeteciyi sadece kutlamak gerekir
PINAR TÜRENÇ (Basın Konseyi Başkanı): Bu haber tam da ödül hak edecek bir habercilik örneği. Haberi yapan gazeteciyi ancak kutlayabiliriz. Çünkü kamuya mal olmuş herkesin yaşamı, dünyanın her yerinde haberdir. Kişiler şeffaf olmak zorundadır. Gazeteciler de bunlarla ilgili kamuoyunu bilgilendirir. Haberle ilgili cezai yaptırımı da olamaz. İstenirse bağımsız mahkemelerde dava açılabilir.
Kamu yararı taşıyan her gerçek haber yayınlanabilir
SİBEL GÜNEŞ (Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Genel Sekreteri): Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi’ne, Basın Kanunu’na ve Yargıtay içtihatlarına göre gerçekse, güncelse, kamu yararı taşıyorsa ve kişisel hakaret içermiyorsa her haber yayınlanabilir. Topluma mal olan kişilerle siyasal ve idari yaşam içinde yer alan kişilerin geç-mişleri, davranışları, alışkanlıkları, yaşam tarzları toplumu ilgilendirmektedir.
İktidarın hoşuna gitmeyen haberler tekzip ediliyor
MUSTAFA KULELİ (Türkiye Gazeteciler Sendikası Genel Sekreteri): Türkiye medyası tarihinin en ağır baskı dönemini yaşıyor. İşten atma-attırma, tutuklama, tehdit etme gibi ‘geleneksel’ baskı yöntemlerinin yanına şimdi bir de ‘tekzip’ eklendi. Son dönemde tekzip hakkının kötüye kullanıldığını, iktidar sahiplerinin hoşlarına gitmeyen her haberde tekzip talep ettiğini ve hakimlerin dosyaları titizlikle incelenmeden tekzip kararları verdiğini görüyoruz.
Tekzipler basın hürriyetini engelleme işlevi görüyor
YILMAZ KARACA (Türkiye Gazeteciler Federasyonu Başkanı): Bu tür baskılar Türkiye’de basın özgürlüğünün önündeki engellerin her geçen gün daha da arttığını gösteriyor. Gazetecinin yaptığı haberde suç varsa adli makamlara başvurulur. Mahkemelerin verdiği kararlar önemlidir. Artık tekzipler amacının dışında kullanılıyor, basın hürriyetine engel olma işlevi görüyorlar.
