Taliban'ın Afganistan yönetimini ele geçirmesinin ardından binlerce Afgan, panik halinde havalimanına giderek daha özgür bir hayata kavuşmak için adeta birbirlerini ezdi. İnsanlar ülkeden kaçmak ve çocuklarına daha iyi bir gelecek verebilmek için havalimanında bulabildikleri uçaklara binmek için mücadele ederken ABD başta olmak üzere Batı ülkeleri tahliyelerin hızla ve verimli bir şekilde devam ettiğini açıkladı.

Fakat önce sosyal medyada ve daha sonra uluslararası basında yayınlanan fotoğraflarda bazı ülkelerin sadece kendi vatandaşlarını taşımak için dev boyutlardaki askeri uçakları kullandığı görüldü. Binlerce Afgan'ın Taliban'dan kaçmak için akın ettiği havalimanından önceki gün kalkan bir İngiliz uçağının bomboş fotoğrafı uluslararası kamuoyunda büyük tartışma yarattı. Eski bir İngiliz askerin hamile eşini taşımak için dev boyutlarda bir uçak kullanıldığı açıklanırken, Daily Mail gazetesi, "Uçakta neredeyse kimse yoktu. Şok edici fotoğraf" yorumunu yaptı.

Kabil'i ele geçirdikten sonra şehirdeki lunaparkta "eğlenen" Taliban, dün gece bir lunaparkı yaktı.


İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace, İngiltere'nin bütün fırsatları ve seçenekleri değerlendirdiğini söylerken, "Her saat önemli. Tek bir koltuk bile boş gitmiyor" yorumunu yaptı.

İngiliz The Times gazetesi ise, "En az bir jet Afganistan'dan yarı dolu bir şekilde uçtu. Çünkü Taliban militanları insanların havalimanına girmesine izin vermiyor" bilgisini okurlarıyla paylaştı. Taliban'dan kaçmak isteyen 50 binden fazla Afgan'ın havalimanı girişini tıkadığı ve dolayısıyla ülkedeki yabancıların uçaklara erişemediği de gelen bilgiler arasında.

"İNTİKAM İSTEMİYORUZ" DEMİŞLERDİ AMA...

Geçen hafta sonunda Kabil'i ele geçiren Taliban o dönemde yaptığı açıklamada, örgütün 20 yıldan beri çok değiştiğini iddia etmiş ve "Özgürlük, eşitlik ve temel insan haklarını" sağlayacağını açıklamıştı. Fakat son dönemde yaşanan şiddet olayları ve kaos Taliban'ın bu açıklamaları ile tezat oluşturuyor.

Uluslararası Af Örgütü, Taliban'ın etnik Hazaralıları infaz ettiğini iddia etti.  Sivil toplum kuruluşu, Taliban'ın geçen ay Gazne'de 9 Hazarayı öldürdüğünü aktardı. 6 kişinin vurularak öldürüldüğünü ve üçünün de işkenceye maruz kaldığını aktaran Uluslararası Af Örgütü, Herat yakınlarındaki Badgis vilayinetinin polis şefi General Hacı Mollah Achakzai'nin Taliban tarafından infaz edildiği anları da paylaştı.

Gözleri kapalı ve diz çökmüş vaziyette duran polis şefinin Taliban'ın "Biz intikam almayacağız" ifadelerine rağmen infaz edildiği belirtildi. Öte yandan İngiliz The Times gazetesi, Taliban militanlarının Alman Deutsche Welle için çalışan bir muhabiri aramaya başladığını yazdı. Gazete, muhabirin ailesinden bir kişinin vurularak öldürüldüğünü aktardı.

Öte yandan Afganistan militanlarının ABD, İngiltere ve NATO için çalışan Afganları aramaya başladığı ortay açıktı. Birleşmiş Milletler'in gizli belgelerinde Taliban'ın kapı kapı dolaşarak memurlar, tercümanlar ve büyükelçilik çalışanlarını aradığını söyledi.

SPORCU KADINLARA, "FORMANIZI YAKIN" UYARISI

Öte yandan İngiliz The Guardian gazetesi, Taliban'ndan önce ülkede profesyonel spor yapan kadınlara branşlarının federasyonları tarafından uyarılar geldiğini aktardı. Afgan kadın futbolunun eski kaptanlarından Khalida Popal, "Kadın sporcular acilen sporcu geçmişlerini ortadan kaldırmalı. Sosyal medyada paylaşılan fotoğrafları silmeliler ve hatta Taliban'dan saklanmak için formalarını bile yakmalılar" dedi.

Popal, "Benim gibi bir aktivist için bunu söylemek çok zor. Çünkü ben bu kazanımları elde etmek için çok çalıştım ve ulusal takıma girmek için mücadele ettim. Fakat bunu yapmalılar" dedi.

Öte yandan Afganistan bisiklet federasyonundan da benzer bir öneri geldi. Bisiklet federasyonu, kadın üyelerinin evde kalmasını isterken hiçbir şekilde sosyal medya paylaşımı yapılmamasını talep etti. Federasyondan bir yetkili, "Şu an güvendeler. Fakat tahminen birkaç ay içerisinde kimse onları güvende tutamaz. Çok büyük tehlike içinde olabilirler. Bisiklete binme özgürlüklerine bile erişemezler. Şu an şoktalar ve korkuyorlar" ifadesini kullandı.

ABD, KABİL'İN DÜŞECEĞİNİ TEMMUZ'DA TAHMİN ETMİŞ

Afganistan'da kaos ve şiddet devam ederken, Wall Street Journal'ın özel haberinde ise ABD Dışişleri Bakanlığı'nın iç yazışmalarında Kabil'in büyük bir hızla düşebileceğinin öngörüldüğü belirtildi.

Wall Street Journal'a konuşan yetkililer, ABD askerlerinin 31 Ağustos'ta ayrılmasından sonra çok büyük bir hızla Taliban'ın Kabil'i ele geçirebileceğine dair istihbarat raporunun hazırlandığını söyledi. İstihbarat belgelerinde, Taliban'ın ülkenin farklı bölgelerini hızla ele geçirebileceği belirtilirken krizi yönetmek için de bazı senaryoların yer aldığı kaydedildi.

BM'YE GÖNDERİLEN RAPOR: TALİBAN PEŞLERİNE DÜŞTÜ

Norveç Küresel Analizler Merkezi (RHIPTO) tarafından hazırlanan ve Birleşmiş Milletlere (BM) gönderilen bir raporda, Taliban militanlarının Afgan hükümeti, ABD ve NATO güçleriyle çalışmış kişilerin peşine düştüğü, teslim olmak istemeyenlerin ailelerinin hedef alındığı belirtildi.

BM'ye istihbarat sağlayan Norveç Küresel Analizler Merkezi (RHIPTO) tarafından hazırlanan raporda Taliban'ın "Afgan hükümeti ve ABD ile NATO güçleriyle bağlantılı kişilerin yakalanmasına odaklandığı" belirtildi. Raporda, "Taliban, önceki rejimin iş birlikçilerine odaklanıyor. Teslim olmak istemeyenlerin ailelerini hedef alıyor, tutuklayıp şeriat yasalarına göre cezalandırıyor" denildi. Özellikle Afgan ordusu, polis ve istihbarat birimlerinde çalışanların risk altında olduğu vurgulandı. Raporda, Taliban'ın gözaltına almak istedikleri kişilere ve aile üyelerini "kapı kapı" dolaştığı ifade edildi.

Raporda ayrıca, Afgan hükümetinde terörle mücadele görevlisi olarak çalıştığı iddia edilen bir kişiye yazılmış 4 sayfalık bir mektup da yer aldı. Söz konusu şahsın, bu hafta Kabil'deki evinden alındığı, sorgulanmak üzere gözaltında olduğu belirtildi. Mektupta gözaltındaki şahsın, rapor sunması istendiği, aksi halde aile üyelerinin tutuklanacağı ve bundan kendisinin sorumlu olacağı ifade edildi. Taliban tarafından gönderilen mektupta, "Siz ve aile üyeleriniz, şeriat kanunlarına göre muamele göreceksiniz" denildiği aktarıldı.

Norveç Küresel Analizler Merkezi Direktörü Christian Nellemann, "Şu anda Taliban tarafından hedef alınan çok sayıda kişi var ve tehdit çok açık. Taliban, hedef aldığı kişilerin teslim olmaması halinde aile üyelerini gözaltına alıyor ve şeriat yasalarına göre cezalandırıyor. Daha önce NATO ve ABD güçleriyle çalışan kişilerin ve onların müttefiklerinin aile üyeleriyle birlikte işkence ve infazlara maruz kalmalarını bekliyoruz" dedi.

Bağımsız istihbarat değerlendirmeleri yapan ve kar amacı gütmeyen Norveç Küresel Analiz Merkezi, Afganistan raporunun BM bünyesindeki kurum ve kişilerle paylaşıldığını aktardı. Bir BM yetkilisi rapora dair yaptığı açıklamada, "Bu, BM tarafından hazırlanan bir rapor değil, Norveç Küresel Analizler Merkezi tarafından hazırlanan bir rapordur" dedi.