■ Akciğer kanseri tüm kanserler arasında kaçıncı sırada yer almaktadır?

Akciğer kanseri, erkeklerde dünyada ve ülkemizde kanserden en önemli ölüm nedenidir. Kadınlarda meme kanserinden sonra ölüm sebebi olarak 2. sıradadır. Ülkemizde kanser tanısı alan hastaların yüzde 13’ü akciğer kanseridir.  Her yıl 40.000 civarı vatandaşımız akciğer kanseri nedeniyle kaybedilmektedir.

İç Hastalıkları Uzm. Prof. Dr. Turgay Çelikel


■ Risk faktörleri ve riskli gruplar nelerdir?

Akciğer kanseri yüzde 85 oranında sigara içimine bağlıdır. Erken yaşta sigaraya başlama, günlük içilen sigara miktarı ve süresi riski 10 misliden 20 misline kadar artırırken, pasif içicilik 2 kat, yakın akrabalarda olması ise 3 kat artırır. Bu risklerin hepsi alt alta toplanır ve kişinin total riski ortaya çıkar. Türkiye’de özelikle dizel parçacıklarının solunması ve diğer hava kirlilik maddeleri önemlidir. Asbest, radyoaktivite maruziyeti ve çok sayıda endüstriyel madde solunması akciğer kanseri riskini artıran faktörlerden. Zemin ve alt katlarda oturanların evlerine topraktan radon gazı sızması da sigara içmeyenlerde bile akciğer kanserine neden olabilmektedir.

■ Kadın ve erkeklerde oransal olarak nasıl bir farklılık gösteriyor?

Erkekler ülkemizde daha çok sigara içtiklerinden ve endüstriyel kirlilikle karşılaştıklarından daha yüksek oranda akciğer kanserine yakalanır. ABD’de kadınlar 2. Dünya Savaşı süresince fabrikalarda çalışma esnasında edindikleri bu kötü alışkanlıkla 20 sene sonra çok sayıda akciğer kanserine yakalanmaya başlamış ve bu ülkede ölüm nedeni olarak akciğer kanseri meme kanserini geçmiştir. Bizim ülkemizde de kadınlar daha fazla sigara içmeye başladığından akciğer kanseri daha sıklıkla görülmektedir.

■ Bu hastalığa bağlı ölümler ne oranda engellenebilir?

Yüksek riskli gruplarda her yıl tekrar edilen düşük doz akciğer tomografisi ile akciğer kanseri daha erken safhada yakalanabilmekte ve bu hastalığa bağlı ölüm yüzde 20 oranında azalabilmektedir.

Sigaradan mutlaka uzak durulmalı




■ Ne zaman doktora başvurulmalı?
Akciğer kanserinin en sık görülen belirtileri öksürük, göğüs ağrısı, nefes darlığı, halsizlik, kilo kaybı kanlı balgam gibi şikayetlerdir. Sigara içen 40-50 yaş üzeri kişilerde bu şikayetler geçmiyor ve artıyorsa mutlaka akciğer grafisi veya akciğer tomografisi çekmek gerekir.

Korunmak ve riski azaltmak için neler yapılabilir?
Aktif ve pasif sigara içiciliğinden mutlaka uzaklaşmak gerekir. Şehir içinde dizel egzozu solumak önemli bir risktir, dizel parçacıkları kanserojendir. Değişik renklerdeki sebze ve meyvelerle beslenmek çok önemlidir.