İktidar tarımdaki bu kötü gidişi durdurmak ve çiftçiliği de teşvik etmek amacıyla doğrudan gelir desteği ödemelerini uygulamaya koydu.
Doğrudan gelir desteği, ürün ve girdi fiyatlarını doğrudan etkilemeden, üreticilere yapılan gelir transferleri olarak tanımlanmıştır.
MALİYE YORUM YOLU İLE YÜZDE DÖRT STOPAJ İSTEDİ
Gelir vergisi uygulamamızda, gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilerin vergilendirme usulü tevkifat yoluyla vergilendirme olduğu için, çiftçilere yapılan ödemeler de ödemenin niteliğine göre farklı oranlarda tevkifat yapılarak vergilendirilmektedir.Kesilen bu vergi çiftçi için nihai vergi olmaktadır.
Maliye Bakanlığı vergi incelemeleri yaparak, çiftçilerin aldıkları mazot ve gübre desteklerinin doğrudan gelir desteği ödemesi olmadığı yorumunda bulunarak %0 yerine %4 stopaj yapılması gerektiğinden hareketle cezalı tarhiyatlar yaptı.
Konu yargıya taşındı. Danıştay 3. Dairesi “Yasal ve idari düzenlemelerin birlikte değerlendirilmesinden davacıya tarım arazisi büyüklüğü dikkate alınarak, alan bazlı olarak yapılan mazot ve gübre desteği ödemesinin doğrudan gelir desteği mahiyetinde olduğu sonucuna varılmıştır. Bu durumda, 193 sayılı Kanun’un 94. maddesinin 1. fıkrasının 11. bendinin (d) alt bendinde yer alan ve tevkifat oranı 2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla %0 olarak düzenlenen çiftçilere yapılan doğrudan gelir desteği ödemeleri üzerinden tahakkuk eden ve ödenen gelir (stopaj) vergisinde hukuka uyarlık bulunmadığından vergi mahkemesi kararının bozulmasına şeklinde karar verdi. (Danıştay 3.Daire E.2021/ 37,38,K.2021/ 2091,2092).
SORUN ÇÖZÜLDÜ İADE YOLU AÇILDI
7338 sayılı Kanun ile GVK’ye eklenen mükerrer 20/C madde ile kamu kurum ve kuruluşları tarafından çiftçilere yapılan destek ödemeleri gelir vergisinden istisna edilerek, bu ödemelerden herhangi bir vergi kesintisi yapılmaması sağlandı.
Bu düzenleme Kanun’un yayım tarihi olan 26.10.2021 tarihinde yürürlüğe girdi.
Böylece çiftçilere yapılan doğrudan gelir desteği ve alternatif ürün ödemeleri gibi tarımsal destekleme ödemelerinden tevkifat yapılmasının yolu kapatılmış oldu.
7338 sayılı Kanun’un 11.maddesi ile Gelir Vergi Kanununa eklenen Geçici 92. madde ile; “maddenin yürürlüğe girdiği tarihten evvel kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan tarımsal destek ödemeleri üzerinden tevkif edilerek tahsil edilen gelir vergisi,
- Çiftçilerin düzeltme zamanaşımı süresi içerisinde tarha yetkili vergi dairelerine başvurmaları ve dava açmamaları,
- Açılmış davalardan vazgeçmeleri şartı ile, çiftçilere faiziyle birlikte iade edilecektir.
Bu madde hükümlerinden yararlanmak üzere vazgeçilen davalarla ilgili olarak daha önce verilmiş ve kanun yolu tüketilmemiş kararlar uyarınca, taraflara tebliğ edilip edilmediğine bakılmaksızın işlem yapılmaz, idarece de açılmış davalar sürdürülmez, faiz, yargılama giderleri ve vekâlet ücretine hükmedilmez, hükmedilmişse ödenmez.
Hakkında kesinleşmiş yargı kararı bulunanların iade talepleriyle ilgili olarak bu madde hükmü uygulanmaz” düzenlemeleri yapılmıştır.
Acele etmek gerek
1 Ocak 2016’dan kanunun yayımlandığı 26 Ekim 2021 tarihine kadar devletten doğrudan gelir desteği kapsamında gübre, mazot ve alternatif ürün desteği ödemesi alan ve bu desteklerden %4 stopaj kesilmiş olan çiftçilerin, bir an önce tarha yetkili vergi dairelerine başvurarak kendilerinden haksız yere kesilen vergileri faiziyle beraber geri almalarını öneriyorum.Siz başvuru yapmazsanız iade alamadığınız gibi, 31.12.2021’e kadar başvurmaz iseniz 2016 yılı içinde yapılan kesintileri 5 yıllık zamanaşımı süresi geçmiş olacağı için geri alamazsınız.
Yapılan hesaplamalara göre; 2 milyon çiftçininin bu beş yıllık dönemde haksız yere ödediği stopaj ve bu tutarların faiziyle iadesinin devlete maliyeti 5 milyar TL olacak.
Çiftçiler için bundan önceki beş yılı iade almakla iş tabii ki bitmeyecek, bundan sonra da Tarım Kanunu’na göre yılda 22 milyar TL tarımsal destek ödemesi yapılması gerektiğini de dikkate aldığımızda; yıllık yaklaşık 880 milyon lira da çiftçilerin cebinde kalmaya devam edecek.
