Anayasa Profesörü İbrahim Kaboğlu, yargı paketini SÖZCÜ’ye anlattı...

TBMM Genel Kurulu’nda  bugün AKP’nin hazırladığı 4. Yargı Paketi görüşülmeye başlanacak. CHP ise torba yasa teklifi yerine, 12 kanunda değişiklik öngören, adil yargılama hakkının asgari gereklerini karşılamayı hedefleyen yasa teklifini TBMM Başkanlığı’na verdi. 4 konu hariç tarafların hazırladığı değişikliklerde benzerlik yok.

Anayasa Profesörü İbrahim Kaboğlu, Saygı Öztürk’ün sorularını yanıtladı.


CHP İstanbul Milletvekili Anayasa profesörü  İbrahim Kaboğlu, AKP’nin hazırladığı teklifin adil yargılama hakkı reformu olmaktan çok uzak olduğu, Torba Yasa teklifinin de nitelikli yasa çıkarılmasının önünde önemli bir engel oluşturduğu görüşünde.

HEP YAPICI ÖNERİLER

CHP’nin 12 yasada değişiklik öngören çalışması aylar sürdü. Kaboğlu, “Oysa AKP’de hiçbir çalışma yapılmıyor. Hazır paket geliyor ve geldiği biçimde kabul edilmesi isteniyor. Virgülünü bile değiştirtmiyorlar. Bu durum, yasama faaliyetlerinde parti başkanlığı yoluyla devletin, yürütme başkanlığı tarafından nasıl kilitlediğini göstermesi bakımından esef vericidir” diyor.

İbrahim Kaboğlu, son dönemde hakkında önemli iddialar olmasına rağmen İçişleri Bakanı’nın topluma hesap veremediğini, hemen her konuda görüş açıklayan Cumhurbaşkanının konuşmamasının da Türkiye’nin içinde bulunduğu hukukdışılığı gösterdiğini belirtiyor. Kaboğlu, Cumhur ittifakının meclise adeta “Ters kelepçe” vurduğunu,  “Türkiye’nin kurtuluşunun hukukta olduğunu, herkesin hukuka saygı göstermesi gerektiğini” belirtiyor.

O PAKET DE TBMM’DE

CHP’nin, hak, hukuk ve adalet uğruna yaptığı “Eylem ve fikri tartışma”nın son ayağı olarak hazırladığı adil yargılanma hakkına ilişkin 189 maddeden oluşan 12 yasa önerisi de geçen hafta TBMM Başkanlığına sunulmuştu.

Haziran 2019’da başlatılan mevzuat çalışması, demokratik meşruluk temelinde katılımcı bir yöntemle yürütüldü ve ilgili yasalarda değişiklik tekliflerini, mevzuata geçirmek amacıyla hazırlandı. Bu çalışmalara katkı için her kesimden görüş de istendi ve  Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu koordinasyonunda çalışmalar yapıldı. Kaboğlu, önceki yargı paketlerini de şöyle değerlendirdi:

İÇİ BOŞ PAKET

“AKP’nin, Mayıs 2019 tarihli Yargı Reformu Stratejisi Belgesi (YRSB) ve Mart 2021’de açıklanan İnsan Hakları Eylem Planı (İHEP), sürekli olarak geleceğe yönelik ‘niyet açıklamaları’ yapılıp, içi boş bir reform söylemi tutturulurken; sorunların üzerinin örtülmesi çabasından öteye geçememiştir. Buna karşın; CHP’nin hazırladığı kanun teklifleri, adalet sistemi ve yargıyla ilgili ivedi sorunların çözümüne yönelik gerçek bir yasama çabası olup, her biri ayrı bir öneri şeklinde hazırlanarak, Anayasa’ya aykırı ‘torba yasa’ uygulamasından farklı ‘kod kanun’ şeklinde çalışılmış. Hak, hukuk, adalet reform paketimiz, toplam 189 madde içeren 12 yasa önerisinden oluşuyor.”

O TEKLİFLERDE NELER VAR?

Ortak bir çalışmanın, emeğin ürünü olan bu yasa tekliflerinden ve Kaboğlu’nun verdiği somut örneklerden bazılarını aktaralım:

■ Çocuk kapalı ceza infaz kurumları kaldırılarak, bütün çocuk hükümlülerin mahkûmiyetlerini eğitim evlerinde geçirecek.

■ Hâkimlik ve savcılık mesleğine kabulde, mülakat görüntülü ve sesli kayıt altına alınacak.

■ Hakaret suçunda hapis cezası ile Cumhurbaşkanına hakaret suçu kaldırılacak.

■ Kamudan çıkarılanlardan haklarında soruşturma veya kovuşturma açılmamış olanlar ile hakkında takipsizlik ya da beraat kararı verilenlerin görevlerine iadesinde uygulanan tedbirler kaldırılacak.

■ İl ve ilçelerde toplantı-gösteri yürüyüşü yer ve güzergâhının belirlenmesine ilişkin keyfiliğe açık ve ölçüsüz mahiyetteki “Vatandaşların günlük yaşamını aşırı ve katlanılamaz derecede zorlaştıracak” ölçütü kaldırılacak.

GİZLİ TANIKLIĞA SON

■ İnternet yayıncılığı Basın Kanunu kapsamına alınacak.

■ Tutuklama sebepleri daraltılacak, katalog suç uygulaması terk edilecek, tutukluluk süresi kısaltılacak, süreçler detaylı olarak düzenlenecek.

■ Gizli tanık ve gizli soruşturmacı gibi kurumlar kaldırılacak, ters kelepçe takılması  uygulaması yasaklanacak.

■ Seçmen iradesini hiçe sayarak belediyelere kayyım atamasını düzenleyen madde yürürlükten kaldırılacak.

CHP NELERE KARŞI

Bugün TBMM’de ele alınacak 4. Yargı Paketi’nin bir çok maddesine CHP karşı çıkıyor. İbrahim Kaboğlu, bunlardan bazılarını SÖZCÜ’ye şöyle anlattı:

■ Nikahlı-Nikahsız ayrımı: Teklif, kasten öldürme, kasten yaralama, eziyet ve kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçlarının fail tarafından boşandığı eşine karşı işlenmesi halini; bir ceza artırım sebebi haline getiriyor. Buna karşın, İstanbul Sözleşmesi’nin de gerektirdiği şekilde, bu suçların evli olmadan aynı evde yaşayan bireyler hatta imam nikâhlılar arasında işlenmesi halinin ceza artırım sebebine çevrilmemesi; nikâhsız şekilde beraber yaşadıkları erkeklerden şiddet gören kadınları korumaya değer bulmuyor.

■ Takip suçu kabul edilmedi: Özellikle ayrıldıkları eski erkek arkadaşları tarafından bir takip ve taciz terörüne maruz bırakılan kadınlar korumasız bırakılıyor.

■ Suçun itirafı: Teklif, Ceza Muhakemesi Kanunu’na (CMK); suçu oluşturan olaylar ve suçun delilleriyle ilgisi bulunmayan bilgilere iddianamede yer verilmeyeceğine ilişkin bir ekleme yapılmadı.

AKP’nin “Yargı reformu” dediği teklifin görüşülmesi, teklifin hiçbir maddesinin değiştirilmemesi için direnci kuşkusuz genel kurulu yine gerilimli hale getirecektir.