BÜYÜKELÇİ MURAT MERCAN NEDEN TÜRKİYE’DE?
21 Mayıs 2022... Wall Street Journal’a, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğiyle ilgili konuşan ABD’li yetkililer, “Batı ülkelerinin Türkiye’yi ikna edeceğine eminiz. Batılı yetkililer haziran ayının sonunda gerçekleşmesi planlanan NATO Zirvesi öncesinde bu sorunu çözmek için baskı altında. Sorun zirveden önce çözülse bile üyelik süreci haftalar veya aylar sürecek” yorumuna yer verdi. Haberde, Türk diplomatlarının bu konuyu diplomasi çerçevesinde çözme yönünde açıklamalarına karşılık Erdoğan’ın ifadelerinin de sertleştiğine dikkat çekildi.
Üç gün önce...
Türkiye’nin Washington Büyükelçisi Murat Mercan’ın sosyal medya paylaşımını gördüğümde anlamlandırmaya çalışmıştım. Mercan, “Vakit geldi. Yol göründü. Kısa bir süreliğine de olsa istikamet Ankara.”
Dün...
FOX Tv’de İsmail Küçükkaya şunları söyledi:
“... Dün (Önceki gün) Ankara’ya gittim. ABD ile gerilimin yaşandığını öğrendim. Erdoğan’ın İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği konusunda engel olacağına dair açıklamaları ABD’yi çok kızdırmış. Joe Biden talimat vermiş, Türklerin etkinliklerine katılmayacaksınız diye. Bu krizi çözmek için Türkiye’nin Washington Büyükelçisi Murat Mercan, dün Ankara’da idi. Murat Mercan bu krizi yumuşatmak için mekik diplomasi dokuyor.”
Büyükelçi Mercan’ın “Kısa süreliğine de olsa istikamet Ankara” cümlesinin altında yatan nedeni “özel haber” diye anonslayan Küçükkaya’dan sonra Beştepe kulislerinde “Ne oluyor?” sorusuna yanıt aradım. Mercan’ın Türkiye ziyaretiyle ilgili gelen bilgi netti: “İsveç ve Finlandiya konusunda geri adım atmıyoruz. Sorun yok.”
Peki “İsveç-Finlandiya konusunu diplomasi çerçevesinde çözme” konusunda Murat Mercan neden önemli?
Hahamla sinagog buluşması...
Dört gün öncesine yani 29 Mayıs’a dönelim...
“Diplomasiyi” anlamak için ziyaretler önemli!
Washington Büyükelçisi Murat Mercan ve New York Başkonsolosu Reyhan Özgür, New York’ta bulunan Hampton Sinagogu’nu ziyaret etti. Mercan ve Özgür’ü Hampton Sinangogu’nda, sinagogun başkanı Haham Marc Schneier ve Jerusalem Post’dan (İsrail) gazeteci Lahav Harkov ağırladı. “Türk dış politikası ve Türk-Yahudi ilişkileri” üzerine düzenlenen toplantıda Büyükelçi Mercan, Türk tarafının görüşlerini dile getirdi.
Haham Marc Schneier de sosyal medya paylaşımında “İsrail ile Türkiye arasında Büyükelçi ile yürüttüğüm tarihi yakınlaşmayı kutlamak için Hampton Sinagogu Murat Mercan ve Reyhan Özgür’ü ağırladı.”
Peki kim bu Haham Schneier? 20 Nisan’da, Türkiye-İsrail ilişkileriyle ilgili Cumhuriyet Gazetesi’nden Mehmet Ali Güller “AKP’nin İsrail’e 6 mesajı” başlıklı yazısında şu tespiti yaptı: “... Haham Mark Schneier, 11 Mart 2022’de Times of Israel’e anlatmıştı... Türkiye’nin Washington Büyükelçisi Murat Mercan, Washington Büyükelçiliği’ne atandıktan kısa bir süre sonra (Nisan 2021) Haham Schneier ile görüşmüş ve ona (Erdoğan beni Türkiye ile Amerikan Yahudi cemaati ilişkilerini düzeltmekle yetkilendirdi) demişti. Schneier de bu sözler üzerine Mercan’a şu tavsiyede bulunmuştu: (Eğer Türkiye’nin Amerikan Yahudileri, Kongre, yönetim vb. ile ilişkilerini düzeltmek istiyorsanız, bunun yolu İsrail’den geçiyor.)...”
NATO zirvesi öncesinde mesajlar
Bu arada yazımı hazırlarken Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın grup toplantısında yaptığı konuşma dikkatimi çekti:
“Güvenlik sorunlarına kayıtsız kalan Batı dünyası Karadeniz’in kuzeyinde çıkan çatışmada kendini benzer durumda buldu. İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üyelik başvurusu böyle bir sürecin ürünüdür. Biz terör örgütüne verdikleri destek nedeniyle üyeliklerine karşı olduğumuzu ilan ettik. NATO terör örgütlerine destek kuruluşu değildir.”
Erdoğan, Suriye’deki YPG/PKK’nın elinde olan bölgelere yeni bir operasyon yapılacağını da ilk kez duyurdu: “... Güney sınırlarımız boyunca 30 km. derinliğinde güvenli bölge oluşturma çabamızın yeni safhasına geçiyoruz. Tel Rifat ve Münbiç’i teröristlerden temizliyoruz. Ardından da aşama aşama diğer bölgelerde aynısını yapacağız. Buna kimler destek verecek, kimler köstek olacak göreceğiz.”
NATO eleştirisinin ardından, “Kimler destek, kimler köstek olacak” cümlesi, mesajın ABD ve Rusya’ya olduğunu anlattı!
SORU ŞU: 29-30 Haziran’da Madrid’de gerçekleşecek NATO Zirvesi öncesinde Türkiye ile ABD ilişkilerine nasıl bir gelişme yaşanacak? Diplomasi mi yoksa sert söylem mi hakim olacak?
