2017’nin Ocak ayı... iPhone 7’ler henüz piyasaya çıkmıştı. Dünyada en pahalı iPhone bizdeydi! 5 bin 449 lira...
Aynı tarihte New York’taki Apple Store’da aynı telefon 969 dolar, o günkü 3 lira 80 kuruşluk kur hesabıyla 3 bin 682 liraydı.
Artık Avustralya’da yaşayan, o vakitler sozcu.com.tr’de birlikte çalıştığımız Ekonomi Bölümü editörü, 2 metre 2 santimlik dünyanın en kibar adamı Eren Sakarya’ya, “Eren ABD’ye gidip gelsen, bu telefonu alsan, uçak bileti, otel, yeme içme, aradaki yol paralarını tek tek faturalasan. Bence Türkiye’deki fiyatıyla başa baş gelir. Şahane haber olur, gider misin” dedim.
Kolay değildi! Günü birlik seyahatlerden uyuz kapan Avrupalı ve Amerikalılar tarafından saatlerce sorgulanacak, ayakkabısına kadar aranacak, aktarma uçaklara yetişecek, sonra da aynı hızla Türkiye’ye dönecekti. Giderim abi, dedi...
Sonrasını, 55 saatlik telefon seferini bizim Eren’in haberinden aktarayım...
“20 Ocak günü uçak bileti arayıp buldum. 21 Ocak’ta uçakla önce Paris’e, oradan aktarma yaparak New York’a, Newark Havalimanı’na varacaktım. Dönüş yolculuğum ise ertesi gündü. Uçak biletine 450 dolar ödedim.
New York’a indik, 13 dolar harcayarak trenle havaalanından Manhattan’daki Penn istasyonuna gittim. Burası kalacağım otele iki üç dakika uzaklıktaydı. Otele ön rezervasyon yaptırırken 50 dolar demişlerdi fakat vergisi varmış, 68 dolarlık hesap çıkardılar.
Ertesi sabah erkenden kalktım. Otel 8’inci, Apple Store ise 5. caddedeydi. Geze geze telefonu alacağım mağazaya ulaştım.
İçeriye girdim 256 GB iPhone 7 Plus istediğimi söyledim. Görevli telefonu getirdi, fiyatı sorunca kötü sürpriz! İnternet sitelerinde 969 yazıyordu, benden istedikleri ise 1055 dolardı. Niye diye sordum, vergi dedi görevli. Meğer orada etiketlerde vergisiz fiyat yazıyormuş.
Telefon 3 bin 682 lira değil, 4 bin 9 liraya geldi bana.
Sağa sola uğradım, bir pizacıya girip 5.5 dolara 2 dilim pizza söyledim. Dilimler büyüktü. Broadway Caddesi üzerinden Times Meydanı’na yürüdüm. Havaalanı için tren değiştirmek zorunda kaldım. 12 dolar dönüş parası ödedim.
Uçak biletine 450, telefona vergi dahil 1055, ulaşım, yemek, otel masrafı 99.5 dolar, ayrıca 15 lira yurt dışı çıkış harcı, 150 lira telefonu pasaporta kaydetme parası derken iPhone seferi 6 bin 262 liraya mal oldu. Türkiye’deki 5 bin 449 liralık fiyattan 813 lira daha fazla harcamıştım!”
Altı yıl sonra, Eylül 2022...
iPhone 14’ler tanıtıdı! Yeni seri Türkiye’de 23 Eylül’den itibaren satılacakmış. İphone 14 Pro’nun fiyatı 39 bin 999 liraymış. Bu miktarın içinden devletin aldığı vergi 17 bin 902 liracıkmış.
Dünyanın en pahalı iPhone’ları yine bizdeymiş!
Eren hala sozcu.com.tr’de çalışıyor olsaydı ve bu yeni telefonu almak için aynı yollardan ABD’ye gitseydi, aynı trene binseydi, aynı otelde bir gece kalsaydı, aynı pizzacıda iki dilim pizza yedikten sonra koştur koştur memlekete dönseydi, kaç paraya mal olurdu acaba diye merak ettim.
Dev arkadaşım olmadığına göre iş başa düştü, internetten yaptım yolculuğu...
* Yerli ve milli sayılır, Katar Havayolları ile gidip döneceğim New York’a. Ortalama 1810 dolar. (33 bin TL)
* Havaalanından otele ve iPhone satış mağazasına yakın diye Penn istasyonuna geliş için 20, dönüş için de 20 dolardan 40 dolar ödeyeceğim trene. (730 TL)
* Eren’in kaldığı otelde kalacağım bir gece, vergi dahil 100 dolar. (1823 TL)
* O pizzacıyı bulamadım, başka birinde 2 dilim pizza yiyeceğim. 10 dolar. (182 TL)
* Elbette İphone 14 Pro’yu alacağım! 1055 dolar. New York’ta vergi dahil 1155 dolar. (21 bin 55 TL)
* Devletimiz sağolsun, 6 yılda 15 liralık yurtdışı çıkış harcını 150 liraya çıkarmış!
* Yurtdışından getirilecek telefon kayıt ücreti ise Ruslar’ın doğalgazı mübarek. 6 yıl önce Eren’in ödediği 150 lira olmuş 2 bin 732 lira!
Aldım eski telefonumu elime, açtım hesap makinesini. Alt alta yazıp topladım ABD’ye gidip telefon almanın faturasını. Telefon dahil, 59 bin 672 TL!
***
Telefon falan değil dert, aradaki fark canımı sıktı...
Sıradan bir ABD yurttaşı 6 yıl önce New York’tan iPhone’u kaça alıyordu? Vergi dahil 1055 dolar. 2022’de yenisini kaça alıyor? 1155 dolar! Artış, 100 dolar.
Türkiye Cumhuriyeti yurttaşısın. 6 yıl önce iPhone 7’yi kaça almıştın? 5 bin 449 lira. 2022 modelini alayım diyorsun, kaça şimdi? 40 bin lira! Artış, 34 bin 551 lira!
Hangi kitaba bakarsan bak, bu fark zulümdür.
Gözümüzün içine baka baka hala şükredin diyorlar. Alooo, becerdiklerinizin hangisine şükredelim?