Ekim enflasyonu belli oldu, artık ekonominin gündemini yılbaşı maaş zamları işgal edecek. Cuma günü açıklanacak Enflasyon Raporu’nda yer alacak Merkez Bankası’nın enflasyonla ilgili hedef tercihleri de, yılbaşı zamlarını etkileyecek.
Hem yerli hem yabancı yatırımcılar, yılbaşında yapılacak işçi, memur ve emekli maaş zamlarıyla birlikte, asgari ücret zam oranını tartışmaya başladılar. Asgari ücret başka ülkeler için değil ama Türkiye için önemli. Çalışanların yüzde 40’ı asgari ücret, yüzde 30 civarında, buna bağlı ücret alan çoğunluk var.
Ekonomi yönetiminin kafasında, “ekonomik programı gerekçe göstererek, hedef enflasyon kadar asgari ücret zammı önerilmesi” olduğunu biliyoruz. Peki, 2026 yılında enflasyon kaç olacak? Merkez Bankası hedef değişikliği yapacak mı? Büyük ihtimalle, geçen yılki gibi, Merkez Bankası’nın 7 Kasım’daki son enflasyon raporunda hedef değişikliği yapması beklenmiyor.
Ancak herkes biliyor ki; 2026 için belirlenen yüzde 16’lık enflasyon hedefinin tutması mümkün değil. Piyasadaki beklentilere bakacak olursak; şimdilik çok açık söylenmese de, enflasyonun yüzde 25’in altına inmesini bekleyen yok.
O zaman “asgari ücret zammı hangi hedefe göre yapılacak” sorusu gündeme geliyor.
Asgari ücret komisyonu hakkında sendikaların büyük itirazları var, komisyon yapısının değişmesini istiyorlar ama kısa sürede değişmesi zor görünüyor. Öyle ya da böyle; yakında asgari ücret komisyonu çalışmalarının başlaması bekleniyor. Şekil olarak nasıl bir çözüm bulunacak bilmiyoruz ama komisyonun sendikalar olmadan da toplanması mümkün.
Zaten sonuçta komisyonun belirleyici bir işlevinin olmadığı, Çalışma Bakanlığı ile işverenler sendikasının ortak bir rakam ortaya çıkardığı biliniyor. Tabii ki bunun ardından da rakamlar Cumhurbaşkanı Erdoğan’a götürülüyor. Erdoğan da bir rakam seçip onu asgari ücret olarak ilan ediyor.
EMEKLİLERİN DURUMU
Yanı sıra bu yıl enflasyonda meydana gelen artış nedeniyle doğan farkların memurlara, işçi ve memur emeklilerine ödenmesi gerekecek. Son üç ayda enflasyonun düşük gerçekleşmesi çabasının arkasında, bu da var.
Emeklilerin durumunun çok zor olduğunu, artık AKP de biliyor. O nedenle yasal farkların yanında, Cumhurbaşkanı’nın buna ek ne kadar zam vereceği önemli olacak. Yani kesin kararı yine Cumhurbaşkanı Erdoğan verecek. Tabi ki taban fiyatlar nedeniyle, asgari emekli maaşı için de ek karar çıkarılması gerekecek.
Ekonomi yönetiminin hedefi yüzde 16 olsa, bunu değiştirmese bile, asgari ücret teklifinin yüzde 20’nin üzerinde olması bekleniyor. Yönetimin kafasındaki tavan oranın, eğer burada tutulabilirse, yüzde 25 olduğunu tahmin ediyorum.
Buna karşılık açlık sınırı faktörünün devreye girmesi kaçınılmaz. 2025 sonuna gelindiğinde, mevcut asgari ücrete kıyasla, açlık sınırına göre yüzde 30’un biraz üzerinde zam ihtiyacı olacak.
Yüzde 30’un altı bir rakamın işçi kesimi ve muhalefet tarafından kabul edilmesi mümkün gözükmüyor.
Belirlenecek asgari ücret zam oranının ardından, yerli ve yabancı yatırımcıların, 2026 yılı için enflasyon ve faiz beklentileri daha netlik kazanmaya başlayacak.
Bence; 1-2 puan altı ya da üstünde; yüzde 30 asgari ücret zammı ve yüzde 25’lik enflasyon tahminleri ağırlık kazanacak.
