Su her geçen gün çok daha değerli hale geliyor. Ajanslar her gün kuruyan göllerin, çekilen barajların haberlerini servis ediyor. Kamu kurumlarının yanında, birçok sivil toplum örgütü su tasarrufunun önemini anlatan kampanyalar yapıyor insanları evlerinde önlemler almaya çağırıyor. Elbette evde yapılacak tasarrufun, her damla suyun önemi çok büyük ama rakamlar incelendiğinde asıl israfın bambaşka bir yerde gerçekleştiği ortaya çıkıyor. Devlet Su İşleri verilerine göre Türkiye’de yıllık toplam 57 milyar metreküp su tüketiliyor. Bunun yüzde 77’si (44 milyar metreküp) sulamada kullanılıyor. Kalan yüzde 23’ü (13 milyar metreküp) içme-kullanma suyu ve sanayi suyu ihtiyaçlarının karşılanmasında kullanılıyor. Uzmanlar evde kullanılan suyun yaklaşık yüzde 15 civarında olduğunu ve yapılacak en sıkı tasarrufla ancak yüzde 2 oranında tasarruf sağlanabileceğini vurguluyor. Bunun yanında asıl etkin çözümün suyun dörtte üçünün sarf edildiği tarım alanında tasarruf için önemli adımlar atılabileceği belirtiliyor. Tarımsal sulamada en büyük israf, çiftçinin geleneksel usulde suyu tarlanın içine kontrolsüz bir şekilde ve aşırı akıttığı yüzeysel sulama olarak gösteriliyor. HEDEF YÜZDE 31’DE KALDI Devlet de bunun farkında ancak yeterince güçlü adımların atılamadığı anlaşılıyor. 2019 yıl sonu itibarıyla yüzde 28 olan borulu sistem oranının 2019-2023 Stratejik Plan hedeflerine göre 2023 yılında ancak yüzde 31 seviyesine çıkarılması hedefleniyor. Yine DSİ Raporu’nda yağmurlama sulamalarda yüzde 35, damla sulamalarda ise yüzde 65 oranında su tasarrufu sağlanıyor. “SUYUN BÜYÜK BÖLÜMÜ BOŞA GİDİYOR” Ege Üniversitesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Erhan Akkuzu, “Su uygulama randımanını damlama sisteminde biz yüzde 95’e kadar çıkarabiliyoruz. Ama yüzey sulama uygulamalarında, örneğin salma sulama yönteminde randıman yüzde 25’e düşüyor. Yani suyun çok büyük bir kısmı boşa gidiyor.” Mevcut sulama sistemlerinin çoğunun açık olduğunu kaydeden Prof. Akkuzu, “ Bunların kapalı sisteme dönüştürülmesi gerekiyor. Bu da bir maliyet. İlk yatırım maliyetinin yüksek olması, damlama sistemine hemen geçemememizin en büyük nedeni. Üreticilerin bilinçlendirilmesi gerekiyor. Devlet Su İşleri tabi ki bu konunun farkında. Son dönemde yapılan sistemler kapalı sistemle inşa ediliyor” diye konuştu. “ALTYAPININ MODERNLEŞTİRİLMESİ GEREKİYOR” Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halil Baki Ünal, “Çalışmalarımızda temel hedefimiz, tarımda kullanılan suyun daha tasarruflu kullanabilmek. Bunun için sadece sulama teknikleri değil, sulama suyunun yönetimiyle ilgili altyapının da modernleştirilmesi gerekiyor” dedi. Prof. Ünal, bu arada dikkatlerden kaçmaması gereken bir konuyu da vurguluyor: “Bir taraftan da sulu sulanacak alanların artırılması da önemli. Çünkü, dünya artan nüfus artışı nedeniyle gıda tehdidi altında... Bu nüfusu besleyecek alanların devreye sokulması, daha etkin sulanması lazım… Yani açmazı baya büyük olan bir durum”